ਇਹ ਤਕਨੀਕ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਵਰਦਾਨ
Gond Katira: ਗੂੰਦ ਕਤੀਰਾ ਇੱਕ ਚਿਪਚਿਪਾ ਪਦਾਰਥ ਹੈ ਜੋ ਦਰਖਤਾਂ ਤੋਂ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਖਾਧਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਗੂੰਦ ਕਤੀਰਾ ਭਾਰਤ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਹਿੱਸਿਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪੰਜਾਬ, ਹਰਿਆਣਾ, ਰਾਜਸਥਾਨ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਉਪਲਬਧ ਹੈ। ਗੂੰਦ ਕਤੀਰਾ ਨੂੰ ਇਕੱਲਾ ਗੂੰਦ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਬੂਲ, ਕਿੱਕਰ ਅਤੇ ਨਿੰਮ ਦੀ ਲੱਕੜ ਤੋਂ ਕੱਢਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਯੁਰਵੇਦ ਵਿੱਚ ਗੂੰਦ ਕਤੀਰਾ ਦੇ ਕਈ ਫਾਇਦੇ ਦੱਸੇ ਗਏ ਹਨ।
ਜੇਕਰ ਸਾਡੇ ਕਿਸਾਨ ਵੀਰ ਰਵਾਇਤੀ ਗਿਆਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਆਧੁਨਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਨੂੰ ਅਪਣਾ ਕੇ ਖੇਤੀ ਕਰਨ ਤਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਉਹ ਚੰਗੇ ਨਤੀਜੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਗੂੰਦ ਕਤੀਰੇ ਦੀ ਖੇਤੀ ਬਾਰੇ ਪੂਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ...
ਆਯੁਰਵੇਦ ਵਿੱਚ ਕਈ ਅਜਿਹੀਆਂ ਜੜ੍ਹੀਆਂ ਬੂਟੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਇੱਕ ਪਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਪੂਰੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਗੂੰਦ ਕਤੀਰਾ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਾਂਗੇ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਪੀਲੇ ਰੰਗ ਦਾ ਗੂੰਦ ਹੈ ਜੋ ਰੁੱਖ ਤੋਂ ਕੱਢਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਛੂਹਣ ਵਿੱਚ ਚਿਪਚਿਪਾ, ਬਦਬੂਦਾਰ ਅਤੇ ਸਵਾਦ ਰਹਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂਕਿ ਇਸ ਦੀ ਤਸੀਰ ਠੰਡੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਗਰਮੀਆਂ 'ਚ ਇਸ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗੂੰਦ ਕਤੀਰਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਬਜ਼, ਛਾਤੀ ਦਾ ਵਧਣਾ, ਚਮੜੀ ਦੇ ਰੋਗ, ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪਤਲਾ ਹੋਣਾ ਜਾਂ ਜਣੇਪੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਆਦਿ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਦਿਲ ਦੀ ਬੀਮਾਰੀ ਦਾ ਖਤਰਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਵੀ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਗੂੰਦ ਕਤੀਰੇ ਬਾਰੇ ਪੂਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ-
ਗੂੰਦ ਕਤੀਰਾ ਕਿਥੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?
ਗੂੰਦ ਕਤੀਰਾ ਚਿੱਟੇ ਅਤੇ ਪੀਲੇ ਰੰਗ ਦਾ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਲਾਭਦਾਇਕ ਭੋਜਨ ਹੈ। ਇਹ ਕਤੀਰਾ ਦਰੱਖਤ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲੇ ਗੂੰਦ ਦੇ ਸੁੱਕਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕੰਡਿਆਲੀ ਦਰੱਖਤ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਗਰਮ ਪਥਰੀਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਸੱਕ ਅਤੇ ਟਾਹਣੀਆਂ ਨੂੰ ਕੱਟਣ ਨਾਲ ਜੋ ਤਰਲ ਪਦਾਰਥ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਪੱਕਾ ਹੋ ਕੇ ਚਿੱਟਾ ਅਤੇ ਪੀਲਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਨੂੰ ਰੁੱਖ ਦਾ ਗੂੰਦ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਰੁੱਖ ਤੋਂ ਗੂੰਦ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਕੱਢਣਾ ਹੈ?
ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲੋਕ ਗੂੰਦ ਨੂੰ ਕੱਢਣ ਲਈ ਦਰੱਖਤਾਂ ਵਿੱਚ ਚੀਰੇ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੂੰਦ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਬਾਹਰ ਆਉਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਦਰਖਤ ਦੇ ਤਣੇ ਅਤੇ ਟਾਹਣੀਆਂ 'ਤੇ ਜਖਮ ਜਾਂ ਤਰੇੜਾਂ ਹੋਣ ਜਾਂ ਗੂੰਦ ਟੇਪਿੰਗ ਦੀ ਰਵਾਇਤੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿਚ, ਕਿਸਾਨ ਰੁੱਖਾਂ 'ਤੇ ਕੁਝ ਬਿੰਦੂਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰ ਕੇ ਗੂੰਦ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉੱਥੋਂ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗੂੰਦ ਕੱਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਿਸਾਨ ਪ੍ਰਤੀ ਦਰੱਖਤ ਸਿਰਫ 15 ਤੋਂ 25 ਗ੍ਰਾਮ ਗੂੰਦ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਕਿਹੜਾ ਰੁੱਖ ਗੂੰਦ ਦਾ ਚੰਗਾ ਸਰੋਤ ਹੈ?
ਗੂੰਦ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਦਰੱਖਤਾਂ ਵਿਚੋਂ ਅਕਾਸੀਆ ਨੀਲੋਟਿਕਾ (ਬਬੂਲ), ਏ ਕੈਟੇਚੂ (ਖੈਰ), ਸਟੇਰੂਕੁਲੀਆ ਯੂਰੇਨਸ (ਕੁੱਲੂ), ਐਨੋਜਨਿਸ ਲੈਟੀਫੋਲੀਆ (ਧਵੜਾ), ਬੂਟੀਆ ਮੋਨੋਸਪਰਮਾ (ਪਲਾਸ), ਬੌਹੀਨੀਆ ਰੀਟੂਸਾ (ਸੇਮਲ), ਲਾਨੀਆ ਕੋਰੋਮੰਡਲਿਕਾ (ਲੇਂਡਿਆ) ਅਤੇ ਅਜ਼ਾਦਿਰਾਕਟਾ ਇੰਡਿਕਾ (ਨਿੰਮ) ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ।
ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਗੂੰਦ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਰੁੱਖ ਕਿਹੜਾ ਹੈ?
ਪੱਛਮੀ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਮਾਰੂਥਲ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਰੁੱਖਾਂ ਅਤੇ ਪੌਦਿਆਂ ਵਿੱਚ ਚਿਕਿਤਸਕ ਗੁਣ ਭਰਪੂਰ ਹਨ। ਕੁਮਟ ਦੇ ਦਰੱਖਤ ਤੋਂ ਕੱਢਿਆ ਗਿਆ ਗੂੰਦ ਔਸ਼ਧੀ ਗੁਣਾਂ ਦੀ ਖਾਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Ginger Farming: ਕਿਸਾਨ ਵੀਰੋ ਇਸ ਵਿਧੀ ਨਾਲ ਕਰੋ ਅਦਰਕ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ, ਹੋਵੇਗੀ ਲੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਕਮਾਈ
ਕਿਸਾਨ ਗੂੰਦ ਕਤੀਰਾ ਤੋਂ ਇਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਲਾਭ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ?
ਗੋਂਡ ਕਤੀਰਾ ਨਾਲ ਖੇਤੀ ਕਰਨ 'ਤੇ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ 30-32 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਖਰਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂਕਿ ਗੂੰਦ ਕਤੀਰਾ ਕੋਟੇਡ ਤਕਨੀਕ 'ਤੇ ਸਿਰਫ 6 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਕਨੀਕ ਵਿੱਚ 70 ਫੀਸਦੀ ਪਾਣੀ ਅਤੇ 90 ਫੀਸਦੀ ਮਨੁੱਖੀ ਮਿਹਨਤ ਦੀ ਬੱਚਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਗੂੰਦ ਕਤੀਰਾ ਕੋਟੇਡ ਤਕਨੀਕ ਨਾਲ ਝੋਨਾ ਅੱਧੀ ਸਿੰਚਾਈ ਵਿੱਚ ਪਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗੂੰਦ ਕਤੀਰਾ ਦੀ ਖੇਤੀ ਪੰਜਾਬ, ਰਾਜਸਥਾਨ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਘੱਟ ਪਾਣੀ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।
ਬੀਜ ਕੋਟੇਡ ਤਕਨੀਕ
ਨਵੀਂ ਬੀਜ ਕੋਟੇਡ ਤਕਨੀਕ ਨੇ ਸਿੰਚਾਈ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਬੱਚਤ ਅਤੇ ਨਦੀਨਾਂ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਉਪਯੋਗਤਾ ਸਾਬਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ 200 ਲੀਟਰ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਪੇਂਡੀਮੇਥਾਲਿਨ ਦਾ ਛਿੜਕਾਅ ਕਰੋ ਅਤੇ ਪਹਿਲੀ ਸਿੰਚਾਈ ਲੇਟ ਕਰੋ, ਜੋ ਸਾਉਣੀ ਦੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ (ਸਿੱਧੀ ਬੀਜਾਈ ਝੋਨਾ ਆਦਿ) ਵਿੱਚ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 15-20 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 15-20 ਹਾੜੀ ਦੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ (ਕਣਕ, ਜੌਂ ਆਦਿ) ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ 45-50 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਨਵੀਂ ਬੀਜ ਕੋਟੇਡ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿੱਚ, ਪਹਿਲੀ ਸਿੰਚਾਈ ਦੇਰੀ ਨਾਲ ਸੀਮਤ ਸਿੰਚਾਈ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਫ਼ਸਲ ਦਾ ਝਾੜ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ ਕੀਤੇ ਰਵਾਇਤੀ ਸਿੰਚਾਈ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਝੋਨੇ ਅਤੇ ਕਣਕ ਦੀ ਹੋਰ ਫ਼ਸਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿੱਧੀ ਬਿਜਾਈ ਅਤੇ ਨਵੀਂ ਬੀਜ ਕੋਟੇਡ ਤਕਨੀਕ ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਨਦੀਨਾਂ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਰਾਮਬਾਣ ਉਪਾਅ ਸਾਬਤ ਹੋਈ ਹੈ, ਉਹ ਵੀ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਦਵਾਈ ਦਾ ਛਿੜਕਾਅ ਕੀਤੇ। ਇਸ ਨਾਲ ਖਰਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਬੱਚਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸਾਰੀਆਂ ਸਮੱਗਰੀਆਂ (ਗੂੰਦ-ਕਤੀਰਾ ਪਾਊਡਰ, ਗੁੜ, ਕਿੱਕਰ-ਬਬੂਲ ਦਾ ਗੂੰਦ) ਵੀ ਮਨੁੱਖੀ ਭੋਜਨ ਹਨ ਜੋ ਸਾਰੇ ਪਿੰਡਾਂ, ਕਸਬਿਆਂ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ 'ਤੇ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਉਪਲਬਧ ਹਨ।
Summary in English: Farmers can easily earn lakhs of rupees by cultivating Gond Katira, this technology is a boon for farmers
