ਜ਼ਾਈਡੈਕਸ ਦੇ ਮੈਨੇਜਿੰਗ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਡਾ. ਅਜੇ ਰਾਂਕਾ ਨਾਲ ਖ਼ਾਸ ਗੱਲਬਾਤ
Organic Farming: ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀ ਉਤਪਾਦਨ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਭੋਜਨ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਖੇਤੀ ਵਿੱਚ ਸੁਧਰੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਬੀਜਾਂ, ਰਸਾਇਣਕ ਖਾਦਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਅਤੇ ਮਸ਼ੀਨੀਕਰਨ ਕਾਰਨ ਹੋਈ ਹੈ। ਪਰ ਇੱਥੇ ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਵੀ ਗ਼ਲਤ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਰਸਾਇਣਕ ਖਾਦਾਂ ਦੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਉਤਪਾਦਕਤਾ ਘਟਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਕਾਰਨ ਖੇਤੀ ਵਿੱਚ ਬਦਲਵੇਂ ਤਰੀਕੇ ਲੱਭਣ ਦੇ ਯਤਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਏ ਹਨ।
ਇਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ, ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਆਧੁਨਿਕ ਖੇਤੀ ਤੋਂ ਆਰਗੈਨਿਕ ਖੇਤੀ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਮਿੱਟੀ, ਖਣਿਜਾਂ, ਪਾਣੀ, ਪੌਦਿਆਂ, ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜਿਆਂ, ਜਾਨਵਰਾਂ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖਜਾਤੀ ਵਿਚਕਾਰ ਤਾਲਮੇਲ ਵਾਲੇ ਸਬੰਧਾਂ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ। ਇਹ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਵਾਤਾਵਰਣ ਨੂੰ ਵੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਜੈਵਿਕ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਮਨੁੱਖੀ ਵਸੀਲਿਆਂ, ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਕੁਦਰਤੀ ਸਰੋਤਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਭੋਜਨ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਵਾਧੂ ਆਮਦਨ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਹਾਇਕ ਹੈ। ਟਿਕਾਊ ਖੇਤੀ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਇੱਕ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਉਪਜਾਊ ਸ਼ਕਤੀ ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮਾਜਿਕ-ਆਰਥਿਕ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਦਲਾਅ ਲਿਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਵਿਕਸਤ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਜੈਵਿਕ ਭੋਜਨ ਦੀ ਮੰਗ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਂਝ ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਦੇਣ ਲਈ ਲਗਾਤਾਰ ਕੇਂਦਰ ਅਤੇ ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਪਰ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਅਜੇ ਵੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਉਲਝਣਾਂ ਅਤੇ ਸਵਾਲ ਬਣੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਪਾਉਂਦੇ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਲਈ, ਜ਼ਾਈਡੈਕਸ ਦੇ ਮੈਨੇਜਿੰਗ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਡਾ. ਅਜੇ ਰੰਕਾ ਜੀ, ਦਿੱਲੀ ਸਥਿਤ ਕ੍ਰਿਸ਼ੀ ਜਾਗਰਣ ਦੇ ਦਫ਼ਤਰ ਪਹੁੰਚੇ, ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਬਾਰੇ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ੀ ਜਾਗਰਣ ਪੰਜਾਬੀ ਦੀ ਸੀਨੀਅਰ ਐਡੀਟਰ (ਪ੍ਰਿੰਟ ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲ) ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਕੌਰ ਵਿਰਕ ਨੇ ਡਾ. ਅਜੇ ਰਾਂਕਾ ਜੀ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ।
ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਕੌਰ ਵਿਰਕ - ਸਰ, ਜਦੋਂ ਵੀ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਦੀ ਗੱਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਅਕਸਰ ਦੇਖਣ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੀ ਗਲਤ ਧਾਰਨਾ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਉਹ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਕਰਨਗੇ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਆਮਦਨ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗੀ ਜਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਰਵਾਇਤੀ ਖੇਤੀ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਘੱਟ ਹੋਵੇਗਾ, ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀ ਕਹਿਣਾ ਚਾਹੋਗੇ?
ਡਾ. ਅਜੇ ਰਾਂਕਾ - ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਕਿਹਾ ਉਹ ਅੱਜ ਦੀ ਅਸਲ ਸਥਿਤੀ ਹੈ। ਕਿਸਾਨ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਅੱਜ ਤੱਕ ਜੋ ਵੀ ਤਰੀਕੇ ਦੱਸੇ ਗਏ ਹਨ, ਉਸ ਵਿੱਚ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਉਪਜਾਊ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 5 ਸਾਲ ਲੱਗਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਉਤਪਾਦਨ 5 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਅੱਧਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਹੁਣ ਇਸ ਵਿੱਚ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਬਦਲਾਅ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜ਼ਾਈਡੈਕਸ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਤਕਨੀਕ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਪਰਿਕਲਪ ਸੰਜੀਵਨੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਇਸ ਲਈ ਮੈਂ ਕਿਸਾਨ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਪਰਿਕਲਪ ਸੰਜੀਵਨੀ ਵਿੱਚ, ਜਿਸਨੂੰ ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਢੰਗ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਹੈ... ਕਿ ਖੇਤੀ ਕਿਵੇਂ ਕਰਨੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਉਤਪਾਦ ਵੀ ਅਸੀਂ ਵਪਾਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਇਸ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਤੁਹਾਡੀ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਉਪਜਾਊ ਸ਼ਕਤੀ ਫਿਰ ਤੋਂ 1960 ਵਰਗੀ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ, ਇਹ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਤਬਦੀਲੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਹੁਣ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਪਹਿਲੀ ਹੀ ਫ਼ਸਲ ਵਿੱਚ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਫ਼ਸਲ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ, ਅਸੀਂ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਰਾਹੀਂ ਲਾਭਦਾਇਕ ਬਦਲਾਅ ਲਿਆਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਵਾਂਗੇ। ਪਹਿਲਾ, ਇਸ ਨਵੀਂ ਵਿਧੀ ਤਹਿਤ 30 ਤੋਂ 50 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਪਾਣੀ ਦੀ ਬਚਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਦੂਸਰਾ ਜੋ ਸਾਡੀ ਗੋਬਰ ਦੀ ਖਾਦ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਅਸੀਂ 8 ਗੁਣਾ ਬਿਹਤਰ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੁੰਦੇ ਹਾਂ। ਇਸ ਲਈ ਹੁਣ ਇੱਕ ਏਕੜ ਵਿੱਚ 4-5 ਟਰਾਲੀਆਂ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ 2 ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਟਰਾਲੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਾਫੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਭਰਾ ਹੁਣ ਹਰ ਫਸਲ ਅਤੇ ਹਰ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਚੰਗੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲੀ ਅਣਪਚਣਯੋਗ ਗਾਂ ਦੇ ਗੋਬਰ ਦੀ ਖਾਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਮਿੱਟੀ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਲਈ ਮਦਦਗਾਰ ਹੋਵੇਗੀ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: Zydex ਦੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨਾਲ ਬਾਗਬਾਨੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਈ ਕ੍ਰਾਂਤੀ, ਪੰਜਾਬ ਦੇ Kinnow Farmers ਦੀ ਬਦਲੀ ਕਿਸਮਤ
ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਕੌਰ ਵਿਰਕ - ਅਕਸਰ ਵੇਖਣ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਕਿਸਾਨ ਰਸਾਇਣਕ ਖੇਤੀ ਕਰਦਾ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਖੇਤਾਂ ਨੂੰ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ ਵਿੱਚ 3 ਤੋਂ 5 ਸਾਲ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜ਼ਾਈਡੈਕਸ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਵਿਧੀ ਲੈ ਕੇ ਆਇਆ ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਰਾਹੀਂ ਕਿਸਾਨ ਸਿਰਫ਼ 1 ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਆਪਣੀ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਜੈਵਿਕ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ... ਤਾਂ ਕੀ ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਸਿਰਫ਼ ਜ਼ਾਈਡੈਕਸ ਦਾ ਜੋ ਉਤਪਾਦ ਹੈ, ਸਿਰਫ ਉਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ, ਜਾਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਪਵੇਗਾ?
ਡਾ. ਅਜੇ ਰਾਂਕਾ - ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੱਡਾ ਵਿਗਿਆਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਦੇਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਜੀਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਈ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਖੇਤੀ। ਇਸ ਲਈ ਜੋ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਅਸੀਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਯੂਰੀਆ ਅਤੇ ਡੀਏਪੀ ਵਰਗੀਆਂ ਰਸਾਇਣਕ ਖਾਦਾਂ ਰਾਹੀਂ ਫਸਲਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਉਹ ਹੁਣ ਅਸੀਂ ਜੀਵਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਾਂਗੇ... ਭਾਵ ਬਾਇਓਨਿਊਟ੍ਰੀਐਂਟਸ। ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਕੀ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ? ਭੋਜਨ, ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਸਾਹ... ਜਿਸ ਦਿਨ ਤੁਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਤਿੰਨੋਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ, ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਾਧਾ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲਤਾ ਵੀ ਵਧਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। ਜ਼ਾਈਡੈਕਸ ਦੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਅੰਦਰ-ਅੰਦਰ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਨਰਮ ਅਤੇ ਢਿੱਲਾ ਕਿਵੇਂ ਬਣਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਜਦੋਂ ਮਿੱਟੀ ਨਰਮ ਅਤੇ ਭੁਰਭੁਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸਦੀ ਹਵਾ ਦੀ ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ ਬਿਹਤਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਇਸਦੀ ਪਾਣੀ ਸਟੋਰ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪੌਦੇ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਦਾ ਖੇਤਰਫਲ ਵਧਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਚਿੱਟੀਆਂ ਨਰਮ ਜੜ੍ਹਾਂ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਫੈਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਜਦੋਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਦਾ ਖੇਤਰ ਸੰਘਣਾ ਅਤੇ ਵੱਡਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸਦੀ ਪੋਸ਼ਣ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਸੋਖਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਢੰਗ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਵੀ ਨਵਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਸਿਰਫ਼ ਨਵੀਂ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਮਿੱਟੀ ਸਖ਼ਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਨਰਮ ਅਤੇ ਭੁਰਭੁਰੀ ਕਿਵੇਂ ਬਣਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਦੂਜੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸਾਨ ਅਕਸਰ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਵਾਧੇ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਤ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਹਰਿਆਲੀ ਪਸੰਦ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਜ਼ਾਈਡੈਕਸ ਨੇ ਹਵਾ ਤੋਂ ਪਾਣੀ ਕਿਵੇਂ ਲੈਣਾ ਹੈ, ਇਸ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਵੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਕੌਰ ਵਿਰਕ - ਜੇਕਰ ਕਿਸਾਨ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਅੰਦਰ-ਅੰਦਰ ਆਪਣੇ ਖੇਤਾਂ ਨੂੰ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਸਦਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਮਦਨ 'ਤੇ ਕੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਵੇਗਾ?
ਡਾ. ਅਜੇ ਰਾਂਕਾ - ਬੇਸ਼ੱਕ ਇਸ ਨਾਲ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਆਮਦਨ ਵਿੱਚ ਫਰਕ ਪਵੇਗਾ। ਦੇਖੋ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਤੁਹਾਡੇ ਖੇਤਾਂ ਦੀ ਉਪਜਾਊ ਸ਼ਕਤੀ ਵਧਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜੋ ਫਰਕ ਦੇਖੋਗੇ ਉਹ ਬੀਜ ਦੀ ਪੁੰਗਰਣ ਸ਼ਕਤੀ ਵਿੱਚ ਦੇਖੋਗੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ 100 ਬੀਜ ਬੀਜੇ ਜਾਣ, ਤਾਂ ਅੱਜ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਤਜ਼ਰਬਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ ਲਗਭਗ 70 ਪੌਦੇ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਚੰਗੀ ਮਿੱਟੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਗਿਣਤੀ 95 ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਇਸਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕਿਸਾਨ ਜ਼ਾਈਡੈਕਸ ਦੀ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਖੇਤੀ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਬੀਜੇ ਗਏ 100 ਬੀਜਾਂ ਵਿੱਚੋਂ, ਉਹ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ ਵੀ 95 ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੌਦੇ ਜ਼ਿੰਦਾ ਹਨ... ਤਾਂ ਫਰਕ ਇੱਥੇ ਹੀ ਸਮਝੋ ਕਿ ਜਿੱਥੇ 70 ਪੌਦੇ ਸਨ, ਉੱਥੇ ਹੁਣ 95 ਪੌਦੇ ਉੱਗ ਗਏ, ਯਾਨੀ ਕਿ 30 ਤੋਂ 35 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਉਤਪਾਦਨ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡਾ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਵਧ ਗਿਆ, ਤਾਂ ਇਹ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੋਵੇਗਾ ਜਾਂ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ, ਇਸਦਾ ਫੈਸਲਾ ਤੁਸੀਂ ਆਪ ਹੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: Kakdi Ki Kheti: ਫਰਵਰੀ ਵਿੱਚ ਕਰੋ ਕੱਕੜੀ ਦੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ, ਮਿਲੇਗਾ ਬੰਪਰ ਝਾੜ
ਜ਼ਾਈਡੈਕਸ ਦੇ ਮੈਨੇਜਿੰਗ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਡਾ. ਅਜੇ ਰਾਂਕਾ ਨਾਲ ਖ਼ਾਸ ਗੱਲਬਾਤ
ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਕੌਰ ਵਿਰਕ - ਤੁਹਾਡੀ ਕੰਪਨੀ ਵਾਤਾਵਰਣ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸਥਿਰਤਾ ਲਈ ਕਿਵੇਂ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ?
ਡਾ. ਅਜੇ ਰਾਂਕਾ - ਮੇਰੀ ਤਾਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇੱਕ ਹੀ ਸੋਚ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ 1960 ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦਾ ਪੱਧਰ ਲਗਭਗ 15-20 ਫੁੱਟ ਸੀ, ਅੱਜ ਉਹ ਪੱਧਰ 200 ਫੁੱਟ, 300 ਫੁੱਟ ਜਾਂ ਕੁਝ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ 800 ਫੁੱਟ ਤੱਕ ਵੀ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ, ਤਾਂ ਕੀ ਇਹ ਚੰਗਾ ਹੈ..? ਇਸ ਲਈ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਭਰੀ ਰਹਿਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਅੱਜ ਸਾਡੇ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਨਾਈਟ੍ਰੇਟ ਅਤੇ ਅਮੋਨੀਅਮ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਬਹੁਤ ਵੱਧ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਕੈਂਸਰ ਸੈੱਲਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਅਸੀਂ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਇਸ ਕਰਕੇ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਜੋ ਸਾਡੀ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਸਾਡੇ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਵੱਲ ਮੁੜਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਲਾਭਦਾਇਕ ਬਦਲਾਅ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਫਸਲ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਕਿਸਾਨ ਭਰਾ ਅਜਿਹਾ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਕਰਨਗੇ... ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੋਵਾਂ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਹੋਵੇਗਾ।
ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਕੌਰ ਵਿਰਕ - ਕਿਸਾਨ ਕਿਵੇਂ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਲਾਭਦਾਇਕ ਸੌਦਾ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨਾ ਸਮਾਂ ਲੱਗੇਗਾ?
ਡਾ. ਅਜੇ ਰਾਂਕਾ - ਇਸ ਇੰਟਰਵਿਊ ਰਾਹੀਂ, ਮੈਂ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਚੰਗੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਕਹਿਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਹਰ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਸੀ.ਐਸ.ਆਰ. ਅਧੀਨ ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਗੋਦ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਵੀਆਂ ਤਕਨੀਕਾਂ ਜੋ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਇਸਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਹਰ ਪਿੰਡ ਦੇ 5-5 ਪਲਾਟ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਕਰਕੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸੋ। ਜੇਕਰ ਕਿਸਾਨ ਆਪਣੇ ਹੀ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲਾਭਦਾਇਕ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸਾਨ ਇਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਜਲਦੀ ਅਪਣਾ ਲੈਣਗੇ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਵੀ ਲੈਣਗੇ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸਰਕਾਰ ਵੀ ਇਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਇੰਨੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਿੱਜੀ ਊਰਜਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਰਕਾਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੂਜਾ, ਮੇਰੇ ਵਰਗੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਹਨ ਜੋ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਵੀ ਅਜਿਹੀਆਂ ਤਕਨੀਕਾਂ ਹਨ ਜੋ ਇਹ ਬਦਲਾਅ ਲਿਆ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਇੱਕ ਮੌਕਾ ਦਿਓ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਅਸੀਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਚੰਗੇ ਅਭਿਆਸ ਅਤੇ ਚੰਗੇ ਉਤਪਾਦ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਕਰਕੇ ਨਹੀਂ ਦਿਖਾਉਂਦੇ, ਤੱਦ ਤੱਕ ਇਹ ਬਦਲਾਅ ਨਹੀਂ ਆਵੇਗਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨਾ ਸਮਾਂ ਲੱਗੇਗਾ, ਪਰ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਅਗਲੇ 10 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਵਾਂਗੇ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: Guidelines For Maize: ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਮੱਕੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਦਿਸ਼ਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਜਾਰੀ
ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਕੌਰ ਵਿਰਕ - ਕ੍ਰਿਸ਼ੀ ਜਾਗਰਣ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ "ਜੈਵਿਕ ਜਾਗਰਣ" ਬਾਰੇ ਤੁਹਾਡਾ ਕੀ ਨਜ਼ਰੀਆ ਹੈ ਜਾਂ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੀ ਸੋਚਦੇ ਹੋ?
ਡਾ. ਅਜੇ ਰਾਂਕਾ - ਅੱਜ ਭਾਰਤ ਦਾ "ਜੈਵਿਕ ਜਾਗਰਣ", ਸਾਡਾ ਆਦਰਸ਼ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਮੈਂ ਇਸ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਹਾਂ। ਮੈਂ ਜਾਣਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਬਦਲਾਅ ਹਮੇਸ਼ਾ ਦੇਰ ਨਾਲ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਮੈਂ ਸਿਰਫ਼ ਇਹੀ ਕਹਾਂਗਾ ਕਿ ਇਹ ਸਮਾਜ ਲਈ ਚੰਗਾ ਹੈ, ਇਹ ਵਾਤਾਵਰਣ ਲਈ ਚੰਗਾ ਹੈ, ਇਹ ਸਾਡੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਲਈ ਚੰਗਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਹੁਣ ਇੱਕ ਲਾਭਦਾਇਕ ਬਦਲਾਅ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਕਿਉਂ ਨਾ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਮਿਲ ਕੇ ਆਪਣੇ ਕਿਸਾਨ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਦੱਸੀਏ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਕੇ ਸਮਝਾਈਏ ਅਤੇ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਾਗਰਣ ਲਿਆਈਏ। ਜਿਵੇਂ ਸਾਨੂੰ ਜਦੋਂ ਆਜ਼ਾਦੀ ਮਿਲੀ ਸੀ, ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਾਗਰਣ ਆਇਆ ਸੀ ਕਿ ਅਸੀਂ ਆਜ਼ਾਦ ਹੋਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਇਸ ਰਸਤੇ 'ਤੇ ਚੱਲਣ ਲੱਗ ਪਿਆ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਰ ਕਿਸਾਨ ਨੂੰ ਵੀ ਜੈਵਿਕ ਜਾਗਰਣ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
Summary in English: New technology of Zydex will make the fields organic in just one month, Zydex MD Dr. Ajay Ranka shared information about the technology
