Animal Husbandry
ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਕਾਂ ਦੀ ਚੋਲੀ ਦੋਵੇ ਇਕੱਠੇ ਹਨ। ਪਸ਼ੂਧਨ (livestock) ਨਾ ਸਿਰਫ ਉਸਦਾ ਭੋਜਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਬਲਕਿ ਇਹ ਉਸਦੀ ਆਮਦਨੀ ਦਾ ਵਾਧੂ ਸਰੋਤ ਵੀ ਹੈ।ਹਰਿਆਣਾ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ (Haryana-Punjab) ਵਿੱਚ, ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕਿਸਾਨ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਕਰਦੇ ਹਨ. ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਕਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਆਧੁਨਿਕ ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ, ਦੁਧਾਰੂ ਪਸ਼ੂਆਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਜਨਨ ਸੰਬੰਧੀ ਵਿਕਾਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ
ਕਿਸਾਨ ਆਪਣੀ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ 2 ਜਾਂ 3 ਫਸਲਾਂ ਕੱਢ ਲੈਂਦੇ ਹਨ. ਜਿਸ ਦੇ ਕਾਰਨ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਦੀ ਕਮੀ (Nutritional deficiencies) ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹੁਣ ਚਾਰੇ ਵਾਲਿਆਂ ਫਸਲਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਚਾਰੇ ਵਜੋਂ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਫਸਲ ਨੂੰ ਉਗਾਉਣ ਲਈ ਰਸਾਇਣਕ ਖਾਦਾਂ (chemical fertilizers) ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਸਾਬਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।
ਗੋਬਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਵਿਚ ਘੱਟ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਨ ਨਾਲ ਦਿੱਕਤ
ਇਸ ਸਮੇਂ ਕਿਸਾਨ ਗੋਬਰ ਦੀ ਖਾਦ ਦੀ ਘੱਟ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ. ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਪਸ਼ੂਆਂ ਵਿੱਚ ਪੋਸ਼ਣ ਦੀ ਘਾਟ ਦੀਆਂ ਖਬਰਾਂ ਹਨ. ਡਾ.ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਲਗਭਗ ਹਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਵਿੱਚ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਪਾਈ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਮਿੱਟੀ ਅਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਖੂਨ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਲੈ ਕੇ ਅਤੇ ਜਾਂਚ ਕਰਕੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਤੱਤ ਦੀ ਘਾਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਫਿਰ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅਤੇ ਫਿਰ ਪਸ਼ੂਆਂ ਵਿੱਚ ... ਇਹ ਚੱਕਰ ਚਲਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਰੋਹਤਕ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਉਪਜਾਉ ਸ਼ਕਤੀ ਬਾਰੇ ਵੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸਦੇ ਲਈ, ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਵਾਲਾਂ ਅਤੇ ਖੂਨ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਲਏ ਗਏ ਸਨ।
ਇਸ ਦੀ ਜਾਂਚ ਹਰਿਆਣਾ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀ ਪਸ਼ੂ-ਪੋਸ਼ਣ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ, ਫਾਸਫੋਰਸ, ਮੈਂਗਨੀਜ਼, ਤਾਂਬਾ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਕ ਦੀ ਕਮੀ 50 ਤੋਂ 90 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪਸ਼ੂਆਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਜਨਨ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਦੁੱਧ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Goat Farming Business: ਬੱਕਰੀ ਪਾਲਣ ਕਾਰੋਬਾਰ ਤੇ ਲੋਨ, ਸਰਕਾਰੀ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸਬਸਿਡੀਆਂ
Summary in English: Animal owners should be careful, due to lack of nutrients, diseases are happening in animals ,
