Beekeeping is best option for farmers
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀ ਘੱਟ ਲਾਗਤ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਕਮਾਈ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਮਧੂ ਮੱਖੀ ਪਾਲਣ (Beekeeping) ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਹੈ ਜੋ ਤੁਹਾਨੂੰ ਚੰਗਾ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਲਾਗਤ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਸਿਖਲਾਈ ਬੇਹੱਦ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਸ਼ਹਿਦ ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਦਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ 9 ਲੱਖ 92 ਹਜ਼ਾਰ ਟਨ ਸ਼ਹਿਦ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ ਲਗਭਗ 33 ਹਜ਼ਾਰ 425 ਟਨ ਸ਼ਹਿਦ ਕੱਢਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਹਿਦ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੰਪੂਰਨ ਭੋਜਨ ਹੈ। ਇਸ 'ਚ ਕਾਰਬੋਹਾਈਡ੍ਰੇਟਸ ਦੀ ਮਾਤਰਾ 70 ਤੋਂ 80 ਫੀਸਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸ਼ਹਿਦ ਵਿੱਚ ਗਲੂਕੋਜ਼, ਸੁਕਰੋਜ਼ ਅਤੇ ਫਰੂਟੋਜ਼ ਵੀ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਦੀ ਵੀ ਕੁਝ ਮਾਤਰਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸ਼ਹਿਦ ਵਿੱਚ 18 ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਮੀਨੋ ਐਸਿਡ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਟਿਸ਼ੂ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਸ਼ਹਿਦ ਵਿੱਚ ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ, ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ, ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ ਅਤੇ ਆਇਰਨ ਵਰਗੇ 11 ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖਣਿਜ ਵੀ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ 80 ਫੀਸਦੀ ਸ਼ਹਿਦ ਦਵਾਈ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕਾਸਮੈਟਿਕ ਅਤੇ ਕਨਫੈਕਸ਼ਨਰੀ ਵਿਚ ਵੀ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧੀ ਹੈ। ਸ਼ਹਿਦ ਲੈਣ ਲਈ ਮੱਖੀਆਂ ਫੁੱਲਾਂ 'ਤੇ ਘੁੰਮਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਕ ਫੁੱਲ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਫੁੱਲ ਵਿਚ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਫਸਲ ਵਿਚ ਪਰਾਗਿਤਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਕਿਸਾਨ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਫਸਲ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
ਆਮਦਨ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਮਧੂ ਮੱਖੀ ਪਾਲਣ ਇੱਕ ਵਧੀਆ ਵਿਕਲਪ ਹੈ
ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਨਵਸਾਰੀ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਅਸ਼ੋਕ ਭਾਈ ਪਟੇਲ ਕੋਲ 10 ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਹੈ, ਜਿਸ 'ਤੇ ਉਹ ਅੰਬ, ਗੰਨਾ, ਸਪੋਟਾ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਸ ਨੇ ਘਰੇਲੂ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਮਧੂ ਮੱਖੀਆਂ ਵੀ ਰੱਖਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਇੱਕ ਡੱਬੇ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਸ਼ੋਕ ਭਾਈ ਅੱਜ ਸ਼ਹਿਦ ਪਾਲਣ ਦੇ ਧੰਦੇ ਵਿੱਚ ਆ ਗਏ ਹਨ। ਅੱਜ ਉਹ 600 ਡੱਬਿਆਂ ਤੋਂ 12 ਹਜ਼ਾਰ ਕਿਲੋ ਤੱਕ ਸ਼ਹਿਦ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਸਾਲ ਭਰ ਇੱਕ ਥਾਂ 'ਤੇ ਫੁੱਲ ਮਿਲਣੇ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਬਕਸਿਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਥਾਂ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਥਾਂ ਲਿਜਾਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਅਸ਼ੋਕ 5 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਸ਼ਹਿਦ ਪੈਦਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਇਸ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਮੁਹਾਰਤ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਹੋਰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਘੱਟ ਮਿਹਨਤ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਆਮਦਨ ਵਧਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਮਧੂ ਮੱਖੀ ਪਾਲਣ ਇੱਕ ਵਧੀਆ ਵਿਕਲਪ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਛੋਟੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਵਿਕਲਪ
ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਮਧੂ ਮੱਖੀ ਪਾਲਣ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸ਼ਹਿਦ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਵਧਣ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇਸਦਾ ਨਿਰਯਾਤ ਵੀ ਵਧੀਆ ਹੈ। APEDA ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ, 2019-20 ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਨੇ 59 ਹਜ਼ਾਰ ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸ਼ਹਿਦ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਖੇਤੀ ਮਾਹਿਰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮਧੂ ਮੱਖੀ ਪਾਲਣ ਛੋਟੇ, ਸੀਮਾਂਤ ਅਤੇ ਬੇਜ਼ਮੀਨੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਵਿਕਲਪ ਹੈ। ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਲਾਗਤ 'ਤੇ ਵਧੇਰੇ ਲਾਭ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗਾ।
ਕਿਸਾਨ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਕ੍ਰਿਸ਼ੀ ਵਿਗਿਆਨ ਕੇਂਦਰਾਂ ਤੋਂ ਮਧੂ ਮੱਖੀ ਪਾਲਣ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਆ ਕੇ ਮਧੂ ਮੱਖੀ ਪਾਲਣ ਦੇ ਕੰਮ ਦਾ ਨਿਰੀਖਣ ਵੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਮਧੂ ਮੱਖੀ ਪਾਲਣ ਲਈ ਸਬਸਿਡੀ
ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਈ ਸੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪਸ਼ੂ ਮਾਲਕਾਂ ਨੂੰ ਮਧੂ ਮੱਖੀ ਪਾਲਣ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਸਬਸਿਡੀ ਵੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਨਾਲ ਹੀ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਵੀ ਮੱਖੀ ਪਾਲਣ 'ਤੇ 80 ਤੋਂ 85 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਸਬਸਿਡੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : CM ਮਾਨ ਨੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਚੈੱਕ! ਫਸਲਾਂ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਏ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਮੁਆਵਜ਼ਾ
Summary in English: Beekeeping is best option for farmers to earn more by investing less and get help from kvk honey benefits
