ਬੱਕਰੀ ਪਾਲਣ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਤੋਂ ਵਧੇਰਾ ਮੁਨਾਫਾ ਲੈਣ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭਾਰਤੀ ਜਾਤੀਆਂ ਦਾ ਕਰੋ ਪਾਲਣ

ਇਸ ਸਮੇਂ ਕੁਝ ਕਿਸਾਨ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲਾਭ ਨਾ ਮਿਲਣ ਕਾਰਨ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਪ੍ਰਤੀ ਆਪਣਾ ਰੁਝਾਨ ਜ਼ਾਹਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਸੋਚ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਬੱਕਰੀ ਪਾਲਣ (Goat rearing ) ਅਰੰਭ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ |ਬੱਕਰੀ ਪਾਲਣ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਫਾਇਦਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਬਾਜ਼ਾਰ ਸਥਾਨਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ | ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ | ਬੱਕਰੀ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਜਾਨਵਰ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਇਸ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਦੀ ਲਾਗਤ ਵੀ ਘੱਟ ਆਂਦੀ ਹੈ | ਸੋਕੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵੀ, ਇਸ ਦੇ ਭੋਜਨ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ | ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਵੀ ਇਸ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ | ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਡੇਢ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਬੱਕਰੀ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਜਣਨ ਅਤੇ 6-7 ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਜਨਨ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੀ ਹੈ | ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇੱਕ ਬੱਕਰੀ ਇੱਕ ਵਾਰ ਵਿੱਚ 3 ਤੋਂ 4 ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪਾਲਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ 2 ਵਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੰਖਿਆ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ | ਇਕ ਸਾਲ ਲਈ ਬੱਚੇ ਪਾਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ, ਉਹ ਵੇਚਦੇ ਹਨ | ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਬੱਕਰੀਆਂ ਵਿਚ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵੀ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ | ਬੱਕਰੀਆਂ ਵਿੱਚ, ਮੂੰਹ-ਚੀਰਣ ਰੋਗ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਟਿਡ ਵਿੱਚ ਕੀੜੀ ਅਤੇ ਖੁਜਲੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੁੰਦੀ ਹੈ | ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ  ਬਿਮਾਰੀ  ਅਕਸਰ ਬਾਰਸ਼ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ | ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਲਈ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਕਿਸੇ ਜਾਨਵਰ ਦੇ ਡਾਕਟਰ ਨੂੰ ਮਿਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ | ਕਈ ਵਾਰ ਦੇਸੀ ਇਲਾਜ ਨਾਲ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ |

ਬੱਕਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਨਸਲਾਂ

ਗੱਦੀ: ਬੱਕਰੀ ਦੀ ਇਹ ਨਸਲ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀ ਕਾਂਗੜਾ ਕੁੱਲੂ ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਪਸ਼ਮੀਨਾ ਆਦਿ ਲਈ ਉਭਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ | ਇਸ ਦੇ ਕੰਨ 8.10 ਸੈ.ਮੀ. ਲੰਬੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ | ਸਿੰਗ ਬਹੁਤ ਤਿੱਖੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ | ਇਹ ਇੱਕ ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਵੀ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ | ਉਹ ਹਰ ਬਿਯਾਂਤ ਵਿੱਚ ਇਕ ਜਾਂ ਦੋ ਬੱਚੇ ਦਿੰਦੀ ਹੈ |

ਬਲੈਕ ਬੰਗਾਲ: ਇਸ ਨਸਲ ਦੀਆਂ ਬੱਕਰੀਆਂ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ, ਝਾਰਖੰਡ, ਅਸਾਮ, ਉੱਤਰੀ ਓਡੀਸ਼ਾ ਅਤੇ ਬੰਗਾਲ ਵਿੱਚ ਪਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਸ਼ਰੀਰ 'ਤੇ ਕਾਲੇ, ਭੂਰੇ ਅਤੇ ਚਿੱਟੇ ਰੰਗ ਦੇ ਛੋਟੇ ਵਾਲ ਪਏ ਹਨ | ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ (ਲਗਭਗ 80 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ) ਬੱਕਰੀਆਂ ਦਾ ਕਾਲਾ ਰੰਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ | ਇਹ ਛੋਟੇ ਕੱਦ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ | ਬਾਲਗ ਨਰ ਦਾ ਭਾਰ ਲਗਭਗ 18-20 ਕਿਲੋ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਮਾਦਾ ਦਾ ਭਾਰ 15-18 ਕਿਲੋ ਹੁੰਦਾ ਹੈ |

ਜਮੁਨਾਪਾਰੀ: ਜਮੁਨਾਪਾਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਪਾਈ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਹੋਰ ਨਸਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੀ ਅਤੇ ਲੰਮੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ | ਇਹ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਇਟਾਵਾ ਜ਼ਿਲੇ ਅਤੇ ਗੰਗਾ, ਯਮੁਨਾ ਅਤੇ ਚੰਬਲ ਨਦੀਆਂ ਨਾਲ ਘਿਰੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ | ਅੰਗਲੋਨੁਵੀਅਨ ਬੱਕਰੀਆਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਜਮੁਨਾਪਾਰੀ ਨਸਲ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਯੋਗਦਾਨ ਰਿਹਾ ਹੈ |

ਬਾਰਬਰੀ: ਬਾਰਬਰੀ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਮੱਧ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਅਫਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ | ਇਸ ਨਸਲ ਦੇ ਨਰ ਅਤੇ ਮਾਦਾ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਪੁਜਾਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਪਹਿਲਾਂ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਸੀ | ਹੁਣ ਇਹ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਆਗਰਾ, ਮਥੁਰਾ ਅਤੇ ਆਸ ਪਾਸ ਦੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿਚ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਹੈ |

ਬੱਕਰੀ ਗਰੀਬਾਂ ਦੀ ਗਾਂ ਵਰਗੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਫਿਰ ਵੀ ਇਸਦੇ ਪਾਲਣ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ | ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿਚ ਬੱਕਰੀ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ | ਕਿਉਂਕਿ ਬੱਕਰੀ ਗਿੱਲੀ ਜਗ੍ਹਾ ਤੇ ਨਹੀਂ ਬੈਠਦੀ ਅਤੇ ਉਸੇ ਸਮੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਬਿਮਾਰੀ ਵੀ ਬਹੁਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ | ਬੱਕਰੀ ਦੇ ਦੁੱਧ ਦੀ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਹੋਣ ਦੀ ਬਦਬੂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਕੋਈ ਵੀ ਇਸਨੂੰ ਨਹੀਂ ਖਰੀਦਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ | ਇਸ ਲਈ, ਉਸਦਾ ਕੋਈ ਮੁੱਲ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਪਾਂਦਾ ਹੈ | ਬੱਕਰੀ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਚਰਾਉਣ ਲਈ ਲੈ ਕੇ ਜਾਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ | ਇਸ ਲਈ, ਇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਲਈ ਹਮੇਸ਼ਾ ਉਥੇ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ |

ਬੱਕਰੀ ਪਾਲਣ ਤੋਂ ਲਾਭ

• ਲੋੜ ਪੈਣ 'ਤੇ ਬੱਕਰੀਆਂ ਵੇਚ ਕੇ ਨਕਦ ਪੈਸਾ ਅਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ |
• ਬੱਕਰੀ ਪਾਲਣ ਲਈ ਕਿਸੇ ਤਕਨੀਕੀ ਗਿਆਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਹੈ |
• ਇਹ ਕਾਰੋਬਾਰ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲਦਾ ਹੈ. ਇਸ ਲਈ, ਇਹ ਕਾਰੋਬਾਰ ਘੱਟ ਕੀਮਤ 'ਤੇ ਵਧੇਰੇ ਮੁਨਾਫਾ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ |
• ਇਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਬਾਜ਼ਾਰ ਸਥਾਨਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਹੈ | ਬਹੁਤੇ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਪਿੰਡ ਤੋਂ ਆ ਕੇ ਬੱਕਰੀ ਅਤੇ ਬੱਕਰੇ ਖਰੀਦਦੇ ਹਨ।