Goat Farming
ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ, ਗਰੀਬ ਦੀ ਗਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਬੱਕਰੀ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਤੋਂ ਹੀ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਦੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਸਰੋਤ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਜਾਨਵਰ ਹੋਣ ਕਰਕੇ, ਬੱਕਰੀ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਦੀ ਲਾਗਤ ਵੀ ਘੱਟ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਸੋਕੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵੀ ਇਸਦੇ ਖਾਣ ਦਾ ਇੰਤੇਜਾਮ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ
ਇਸ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਦਾ ਕੰਮ ਵੀ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਜੇ ਜ਼ਰੂਰਤ ਪਵੇ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਵੀ ਇਸ ਨੂੰ ਵੇਚ ਕੇ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਬੱਕਰੀ ਨਸਲ ਦੀ ਚੋਣ (Choice of goat breed)
ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਜਮਨਾਪਰੀ, ਬੀਟਲ, ਬਰਬੇਰੀ, ਕੱਛੀ, ਉਸਮਾਨਾਵਾਦੀ , ਬਲੈਕ ਬੰਗਾਲ, ਸੁਰਤੀ, ਮਾਲਵਾਰੀ ਅਤੇ ਗੁਜਰਾਤੀ ਦੀਆਂ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀਆਂ ਬੱਕਰੀਆਂ ਝਾੜ ਲਈ ਚੰਗੀ ਨਸਲ ਮੰਨੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਹਦਾ ਹੀ ਅਜਿਹੀਆਂ ਬੱਕਰੀਆਂ ਪਹਾੜੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਾਲਾ ਨਾਲ ਚੰਗੇ ਕੱਪੜੇ ਬਣਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਉਪਰੋਕਤ ਸਾਰੀਆਂ ਨਸਲਾਂ ਵਿੱਚ, ਜਮਨਾਪਰੀ, ਬੀਟਲ ਅਤੇ ਬਰਬੇਰੀ ਬੱਕਰੀਆਂ ਮਾਸ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ ਬਹੁਤ ਲਾਭਦਾਇਕ ਸਾਬਤ ਹੋਈਆਂ ਹਨ।
ਬੱਕਰੀ ਪਾਲਣ ਦੇ ਲਾਭ (Benefits of Goat Farming)
ਬਕਰੀ ਪਾਲਨ ਇੱਕ ਘੱਟ ਕੀਮਤ ਵਾਲਾ ਚੰਗਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਹੈ ਜੋ ਸੋਕੇ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀ ਨਾਲ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਵਿਆਪਕ ਲਾਭ ਹੁੰਦੇ ਹਨ:
- ਲੋੜ ਪੈਣ 'ਤੇ ਬੱਕਰੀਆਂ ਵੇਚ ਕੇ ਨਕਦ ਅਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
- ਬੱਕਰੀ ਪਾਲਣ ਲਈ ਕਿਸੇ ਤਕਨੀਕੀ ਗਿਆਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦੀ ਹੈ।
- ਇਹ ਕਾਰੋਬਾਰ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਇਹ ਕਾਰੋਬਾਰ ਘੱਟ ਕੀਮਤ 'ਤੇ ਵਧੇਰੇ ਮੁਨਾਫਾ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਹੈ।
- ਇਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਮਾਰਕੀਟ ਸਥਾਨਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਹੈ। ਬਹੁਤੇ ਵਪਾਰੀ ਪਿੰਡ ਤੋਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬੱਕਰੇ ਅਤੇ ਬੱਕਰੀਆਂ ਖਰੀਦਦੇ ਹਨ।
Goat Farming
ਬੱਕਰੀਆਂ ਦੇ ਖਾਣ ਪੀਣ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਵੱਲ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ - (The following things need special attention when it comes to eating and drinking goats -)
- ਬੱਕਰੀਆਂ ਨੂੰ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ.ਇਸ ਨਾਲ ਬੱਕਰੀਆਂ ਦੀ ਭੁੱਖ ਚੰਗੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
- ਜਿੰਨਾ ਖਾਣਾ ਬੱਕਰੀ ਇਕ ਸਮੇਂ ਖਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਉਹਨਾਂ ਹੀ ਚਾਰਾ ਦੇ ਜਾਂ ਬੱਕਰੀ ਦੇ ਸਾਮਣੇ ਥੋੜਾ ਜਿਹਾ ਚਾਰਾ ਰੱਖੋ।
- ਸੁੱਕੇ ਚਾਰੇ ਦੇ ਨਾਲ,ਨਾਲ ਬੱਕਰੀਆਂ ਨੂੰ ਹਰਾ ਚਾਰਾ ਵੀ ਜਰੂਰ ਖਵਾਓ।
- ਚਾਰਾ ਖਵਾਉਣ ਦੀ ਨਾਦ ਜਾ ਬਾਲਟੀ ਦੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਸਫਾਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
- ਬੱਕਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਭਾਂਡਿਆਂ ਵਿਚ ਤਾਜ਼ਾ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਨੂੰ ਹੀ ਦਿਓ।
- ਭਿੱਜੇ ਹੋਏ ਘਾਹ ਜਾਂ ਨਵੇਂ ਬਰਸਾਤੀ ਮੌਸਮ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਬੱਕਰੀਆਂ ਨੂੰ ਖੁਆਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਬੱਕਰੀਆਂ ਨੂੰ ਹੋਣ ਵਾਲਿਆਂ ਆਮ ਬਿਮਾਰੀਆਂ (Common diseases affecting goats)
ਪੀਪੀਆਰ: ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ "ਕਾਟਾ " ਜਾਂ "ਪਲੇਗ ਪਲੇਗ" ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ. ਇਹ ਇੱਕ ਛੂਤ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ ਜੋ ਭੇਡਾਂ ਅਤੇ ਬੱਕਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਥੁੱਕਪਕਾ ਮੁਹਪਕਾ ਰੋਗ: ਮੂੰਹ ਦੇ ਅੰਦਰ ਜੀਭ, ਬੁੱਲ੍ਹ, ਗਲ੍ਹਾਂ, ਤਾਲੂ ਅਤੇ ਮੂੰਹ ਦੇ ਹੋਰ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਛਾਲੇ ਨਿਕਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸਿਰਫ ਜਦੋਂ ਤਰੇੜਾਂ ਪੈ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਹਿ ਖੁਰ ਅਤੇ ਖੁਰਾ ਦੇ ਉੱਪਰਲੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਛਾਲੇ ਬਾਹਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਛਾਲੇ ਫਟ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕਈ ਵਾਰ ਬਿਮਾਰ ਬੱਕਰੀ ਨੂੰ ਦਸਤ ਲੱਗਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਨਮੂਨੀਆ ਵੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਜਿਆਦਾਤਰ ਗਰਮੀਆਂ ਜਾਂ ਬਾਰਸ਼ ਵਿੱਚ ਫੈਲਦੀ ਹੈ।
ਪਲੁਰੋ ਨਿਮੋਨੀਆ (ਛੂਤਕਾਰੀ): ਇਹ ਇਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਉਮਰ ਦੀ ਬੱਕਰੀ ਨੂੰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ. ਖੰਘਣਾ, ਵਾਰ ਵਾਰ ਛਿੱਕ ਆਉਣਾ, ਨੱਕ ਵਗਣਾ ਅਤੇ ਭੁੱਖ ਘੱਟ ਹੋਣਾ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਲੱਛਣ ਹਨ।
ਨਿਮੋਨੀਆ : ਜੇ ਬੱਕਰੀ ਨੂੰ ਬੁਖਾਰ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਭੁੱਖ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦੀ, ਕਈ ਵਾਰ ਖਾਂਸੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜ਼ੁਕਾਮ ਜਾਂ ਲੰਬੇ ਸਫ਼ਰ ਕਾਰਨ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਸਮਝ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਨਿਮੋਨੀਆ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ :- ਨੀਲੀ ਰਾਵੀ ਮੱਝ ਤੋਂ ਜਾਣੋ ਕਿਹੜੇ-ਕਿਹੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਲਾਭ
Summary in English: Goat rearing provides good profits, know the benefits, good breeds and potential diseases
