ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਗਾਂ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਨਸਲਾਂ ਪਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤੇ ਕਿਸਾਨ ਅਤੇ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਕਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਅਜਿਹੀ ਹੀ ਗਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਨਸਲ ਮੇਵਾਤੀ ਗਾਂ ( (Mewati Cow) ) ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਮੇਵਾਤ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਮੇਵਾਤੀ ( Mewati Cow ) ਗਾਂ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਭਰਤਪੁਰ ਜ਼ਿਲੇ, ਪੱਛਮੀ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਮਥੁਰਾ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਫਰੀਦਾਬਾਦ ਅਤੇ ਗੁਰੂਗਰਾਮ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿਚ ਵਧੇਰੇ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਗਾਂ ਪਾਲਣ ਵਿਚ ਇਹ ਨਸਲ ਬਹੁਤ ਲਾਹੇਵੰਦ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਸਲ ਦੀ ਗਾਂ ਨੂੰ ਕੋਸੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੇਵਾਤੀ ਨਸਲ ਲਗਭਗ ਹਰਿਆਣਾ ਨਸਲ ਨਾਲ ਮਿਲਦੀ ਜੁਲਦੀ ਹੈ। ਦਸ ਦਈਏ ਕਿ ਫਿਲਹਾਲ, ਕਿਸਾਨ ਅਤੇ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਕ ਗਾਂ ਦੀਆਂ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਇਸ ਵਿਚ ਗਾਂ ਦੀ ਮੇਵਾਤੀ ਗਾਂ (Mewati Cow) ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ,ਆਓ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸ ਗਾਂ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਦੇ ਹਾਂ -
ਮੇਵਾਤੀ ਗਾਂ ਦੀ ਸੰਰਚਨਾ (Mewati cow structure)
ਮੇਵਾਤੀ ਨਸਲ ਦੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀ ਗਰਦਨ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚਿੱਟੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮੋਡੇ ਤੋਂ ਲੈ ਤਕਰੀਬਨ ¼ ਹਿੱਸਾ ਗਹਿਰੀ ਰੰਗ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਲੰਬਾ ਅਤੇ ਪਤਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅੱਖਾਂ ਉਭਰਿਆ ਅਤੇ ਕਾਲੇ ਰੰਗ ਦੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਇਸ ਦਾ ਰੁਕਾਵਟ ਚੌੜਾ ਅਤੇ ਨੁਕਿਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਉੱਪਰਲਾ ਬੁੱਲ੍ਹ ਸੰਘਣਾ ਅਤੇ ਲਟਕਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਹਦਾ ਹੀ ਨੱਕ ਦਾ ਉਪਰਲਾ ਹਿੱਸਾ ਇਕਰਾਰਿਆ ਹੋਇਆ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਕੰਨ ਲਟਕਿਆ ਹੋਇਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਲੰਮਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਗਲੇ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਲਟਕਣ ਵਾਲੀ ਫਰਲ ਬਹੁਤ ਢੀਲੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸਰੀਰ ਦੀ ਚਮੜੀ ਢੀਲੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਲਟਕਦੀ ਹੋਈ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪੂਛ ਲੰਬੀ, ਸਖਤ ਅਤੇ ਲਗਭਗ ਅੱਡੀਆਂ ਤਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਗਾਂ ਦਾ ਲੇਵੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਿਕਸਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਮੇਵਾਤੀ ਬਲਦ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ, ਹਲ ਵਾਹੁਣ ਅਤੇ ਖੇਤੀ ਲਈ ਆਵਾਜਾਈ ਲਈ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਇਥੇ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ ਮੇਵਾਤੀ ਗਾਂ (Mewati cow can be found here)
ਜੇ ਕੋਈ ਮੇਵਾਤੀ ਗਾਂ ਨੂੰ ਖਰੀਦਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਡੇਅਰੀ ਵਿਕਾਸ ਬੋਰਡ ਦੀ ਅਧਿਕਾਰਤ ਵੈਬਸਾਈਟ https://www.nddb.coop/hi ਤੇ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਰਾਜ ਦੇ ਡੇਅਰੀ ਫਾਰਮ ਵਿਚ ਸੰਪਰਕ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ :- ਜਾਣੋ ਕਿਵੇਂ ਮਹਿਲਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਕੰਮ ਆਉਣਗੇ ਨਵੀਂਨ ਡਿਬਲਰ ਅਤੇ ਪੀਏਯੂ ਸੀਡਡਰਿੱਲ ਵਰਗੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਉਪਕਰਣ
Summary in English: Know from where you can get Mewati Cow and how can recognise rightly.