ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ, ਕੁਦਰਤੀ ਜਾਂ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ (Organic Farming) ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਲਾਹੇਵੰਦ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕਈ ਕਿਸਾਨ ਕੁਦਰਤੀ ਖੇਤੀ ਵੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਖੇਤੀ ਦਾ ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਢੰਗ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੁਆਰਾ ਕਿਸਾਨ ਕਾਸ਼ਤ ਦੀ ਲਾਗਤ ਨੂੰ ਘਟਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਅਤੇ ਉਤਪਾਦਨ ਦੋਹਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਇਸ ਕੜੀ ਵਿਚ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਵੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ (Organic Farming) ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਵੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ, ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਕਿਸਾਨ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਵਾਂਗੇ, ਪਰ ਇਸਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦਸ ਦਈਏ ਕਿ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ (Organic Farming) ਕਿਵੇਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ? ਇਸ ਦੇ ਕੀ ਲਾਭ ਹਨ? ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਕਿਹੜੀ ਯੋਜਨਾ ਚਲਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ?
ਕੀ ਹੈ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ? (What is organic farming?)
ਜੇ ਕਿਸਾਨ ਇਸ ਤਕਨੀਕ ਨਾਲ ਖੇਤੀ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਕੀਟ ਤੋਂ ਕਿਸੇ ਕਿਸਮ ਦੀ ਰਸਾਇਣਕ ਖਾਦ ਖਰੀਦਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਵਿਚ ਜ਼ੀਰੋ ਰੁਪਏ ਦੀ ਲਾਗਤ ਆਉਂਦੀ ਹੈ. ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤਿਆਰ ਖਾਦ ਇਸ ਖੇਤੀ ਵਿਚ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਖੇਤੀ ਵਿਚ ਲਾਗਤ ਵੀ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਜ਼ੀਰੋ ਬਜਟ ਖੇਤੀ ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਆਓ ਜਾਣੀਏ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਸਰਕਾਰ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਲਈ ਕਿਸਾਨੀ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਸਹਾਇਤਾ (Government's help for organic farming)
ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਸਾਨੀ ਦੀ ਰੁਚੀ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਭਾਰਤੀ ਕੁਦਰਤੀ ਖੇਤੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ (Bhartiya Prakritik Krishi Padhati, BPKP ) ਸਕੀਮ ਚਲਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ 12,200 ਰੁਪਏ ਦੀ ਰਕਮ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਕਦੋ ਤਕ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਵਿੱਤੀ ਮਦਦ ? (For how long do you get financial help?)
ਭਾਰਤੀ ਕੁਦਰਤੀ ਖੇਤੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ (Bhartiya Prakritik Krishi Padhati) ਦੇ ਤਹਿਤ, ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ 3 ਸਾਲ ਲਈ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ 12,200 ਰੁਪਏ ਦੀ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਇਹ ਰਕਮ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਖੇਤ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੈਵਿਕ ਬਣਾਉਣ, ਸਮੂਹ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਉਤਪਾਦਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਕੁਦਰਤੀ ਖੇਤੀ ਹੈ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ (Natural farming is indigenous system)
ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੌਰਾਨ, ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਤੋਮਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਗਾ ਗੋਬਰ, ਪਿਸ਼ਾਬ, ਬਾਇਓਮਾਸ, ਮਲਚ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਹਵਾਬਾਜ਼ੀ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੇ 5 ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਰੂਪ ਵਿਚ 20 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ ਵਿਚ ਪਹੁੰਚਾਣਾ ਹੈ. ਇਸ ਵਿੱਚ 12 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਅਧੀਨ ਹੈ।
ਕਦੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਗਟਿਕ ਕ੍ਰਿਸ਼ੀ ਪਧਤੀ ਯੋਜਨਾ? (When was the Bhartiya Prakritik Krishi Padhati Scheme started?)
ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਹ ਯੋਜਨਾ ਛੋਟੇ ਅਤੇ ਸੀਮਾਂਤ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ. ਇਸ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਕਿਸਾਨਾਂ ਵਿਚ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ (Organic Farming) ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਲ 2015 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ. ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਨੇ ਪਿਛਲੇ 4 ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ ਤਕਰੀਬਨ 7 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ ਅਤੇ 8 ਲੱਖ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕੀਤਾ ਹੈ. ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਕਰਨਾਟਕ, ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਕੇਰਲ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਅਪਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਮਾਹਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਘਟਾਉਣ, ਕਿਸਾਨੀ ਨੂੰ ਕਰਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬਣ ਤੋਂ ਰੋਕਣ, ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਆਮਦਨ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਦੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਭੂਮਿਕਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਇਹ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਗ੍ਰੀਨਹਾਉਸ ਗੈਸਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦਗਾਰ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : NMNF Portal Launch: ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਹੁਲਾਰਾ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕੀਤਾ ਪੋਰਟਲ ਲਾਂਚ
Summary in English: Organic farming costs Rs. 12,200 per hectare, so apply for this scheme soon.