1. Home

ਖੇਤੀ ਮਸ਼ੀਨਾਂ 'ਤੇ ਸਬਸਿਡੀ: ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ 50 ਫੀਸਦੀ ਸਬਸਿਡੀ 'ਤੇ ਮਿਲਣਗੀਆਂ ਖੇਤੀ ਮਸ਼ੀਨਾਂ

ਖੇਤੀ ਅਤੇ ਬਾਗਵਾਨੀ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਦੇ ਲਈ ਵੱਧ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਦੀ ਜਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਬਿੰਨਾਂ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਤੋਂ ਖੇਤੀ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਜਦਕਿ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਤੋਂ ਇਹ ਕੰਮ ਆਸਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਕੇਂਦਰ ਅਤੇ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਤਰਫ ਤੋਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਲਈ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਤੇ ਸਬਸਿਡੀ ਦਾ ਲਾਭ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂਕਿ ਸਸਤੇ ਦਰ ਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਾਏ ਜਾ ਸਕਣ ।

Pavneet Singh
Pavneet Singh
Subsidy on agricultural machine

Subsidy on agricultural machine

ਖੇਤੀ ਅਤੇ ਬਾਗਵਾਨੀ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਦੇ ਲਈ ਵੱਧ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਦੀ ਜਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਬਿੰਨਾਂ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਤੋਂ ਖੇਤੀ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਜਦਕਿ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਤੋਂ ਇਹ ਕੰਮ ਆਸਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਕੇਂਦਰ ਅਤੇ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਤਰਫ ਤੋਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਲਈ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਤੇ ਸਬਸਿਡੀ ਦਾ ਲਾਭ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂਕਿ ਸਸਤੇ ਦਰ ਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਾਏ ਜਾ ਸਕਣ ।

ਹਰਿਆਣਾ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਤਰਫ ਤੋਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ 50% ਤਕ ਸਬਸਿਡੀ ਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਾਉਣ ਦੇ ਲਈ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ । ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਸਟਮ ਹਾਇਰਿੰਗ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ 'ਤੇ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਤਰਫ ਤੋਂ 80% ਤਕ ਸਬਸਿਡੀ ਦਾ ਲਾਭ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਹਰਿਆਣਾ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਯੋਜਨਾ ਅਤੇ ਕਸਟਮ ਹਾਇਰਿੰਗ ਸੈਂਟਰ ਯੋਜਨਾ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਰਹੇ ਹਾਂ ਤਾਂਕਿ ਤੁਸੀ ਵੀ ਇਸਦਾ ਲਾਭ ਚੁੱਕ ਸਕੋ ।


ਕਿ ਹੈ ਹਰਿਆਣਾ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਕਸਟਮ ਹਾਇਰਿੰਗ ਸੈਂਟਰ ਯੋਜਨਾ

ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਲਗਾਤਾਰ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਫ਼ਸਲ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ ਪ੍ਰਬੰਧ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਉਪਲੱਭਦ ਕਰਾਕੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਅੱਗਜ਼ਨੀ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਕਮੀ ਦਰਜ ਕਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿਭਾਗ ਵੱਲੋਂ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਝੋਨੇ ਦੀ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਨੂੰ ਅੱਗ ਨਾ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਵਿਭਾਗ ਵੱਲੋਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਕਸਟਮ ਹਾਇਰਿੰਗ ਸੈਂਟਰ ਵਿਖੇ 80% ਅਤੇ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ 50% ਸਬਸਿਡੀ 'ਤੇ ਖੇਤੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਵਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਪਰਾਲੀ ਦੀਆਂ ਗੰਢਾਂ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗੀ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਇੱਕ ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਦੀ ਸਬਸਿਡੀ

ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਫ਼ਸਲ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਨ ਅਤੇ ਜੀਰੋ ਸਾੜਨ ਦੇ ਟੀਚੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਹਰਿਆਣਾ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਹਾੜੀ ਸੀਜਨ 2022 ਵਿਚ ਫ਼ਸਲ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ ਪ੍ਰਬੰਧ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਪਰਾਲੀ ਦੀਆਂ ਗੰਢਾ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲ਼ੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇਕ ਹਜਾਰ ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਜਾਂ 50 ਰੁਪਏ ਕੁਇੰਟਲ ਜੋ ਵੀ ਘਟੋ ਘਟ ਹੋਵੇਗਾ , ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ ਰਕਮ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ । ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਵੈਬਸਾਈਟ agriharyana.gov.in ਦੇ ਲਿੰਕ ਤੇ ਪਰਾਲੀ ਦੀਆਂ ਗੰਢਾਂ/ਵੇਲਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਰਜਿਸਟਰ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਵਧੇਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਲਈ ਕਿਸਾਨ ਆਪਣੇ ਬਲਾਕ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਫ਼ਸਰ ਜਾਂ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿਕਾਸ ਅਫ਼ਸਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।

Subsidy on Agricultural Machinery :

ਹਰਿਆਣਾ ਵਿਚ ਸਥਾਪਤ ਕਿੱਤੇ ਗਏ 6755 ਕਸਟਮ ਹਾਇਰਿੰਗ ਸੈਂਟਰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਹਰਿਆਣਾ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਹੁਣ ਤਕ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਦੇ ਲਈ 6755 ਕਸਟਮ ਹਾਇਰਿੰਗ ਸੈਂਟਰ ਬਣਾ ਲਿੱਤੇ ਹਨ । ਜਿਸ ਤੋਂ ਕਿਸਾਨ ਸਸਤੇ ਵਿਚ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਲੈਕੇ ਖੇਤੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ । ਖਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚੋ 31 ਹਜਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਪਰਾਲੀ ਮੈਨੇਜਮੇਂਟ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਹੈ । ਖੇਤੀ ਅਤੇ ਕਲਿਆਣ ਮੰਤਰੀ ਜੇਪੀ ਦਲਾਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਕੇਂਦਰ ਅਤੇ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਸਮੇਂ ਸਮੇਂ ਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵੱਖ ਵੱਖ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ । ਜਿਸ ਦੀ ਵਜਹਿ ਤੋਂ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਅਨਾਜ ਦਾ ਰਿਕਾਰਡ ਉਤਪਾਦਨ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਸਗੋਂ ਕਿਸਾਨ ਵਾਤਾਵਰਨ ਸੰਤੁਲਨ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਵੀ ਅੱਗੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਕਿਸਾਨ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਯੋਜਨਾ ਤਹਿਤ ਲਗਾਤਾਰ ਸਬਸਿਡੀ ਦਾ ਲਾਭ ਲੈ ਕੇ ਖੇਤੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਖਰੀਦ ਰਹੇ ਹਨ।

ਕਿਸ ਸਾਲ ਵਿਚ ਕਿੰਨੀਆਂ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਗਈਆਂ ਖਰੀਦੀਆਂ

ਖੇਤੀ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਤੋਂ ਸਬੰਧਤ ਮਸ਼ੀਨ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਤੋਂ ਇਸ ਸਾਲ ਵਿਚ ਵੱਧ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਵਾਏ ਗਏ ਹਨ । ਸਾਲ 2021-22 ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਹੁਣ ਤਕ 19052 ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਤੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਵਾਏ ਜਾ ਚੁਕੇ ਹਨ , ਜਦਕਿ ਸਾਲ 2018 -19 ਵਿਚ 10627 ਮਸ਼ੀਨਰੀ , ਸਾਲ 2019-20 ਵਿਚ 14078 ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਅਤੇ ਸਾਲ 2020 -21 ਵਿਚ 15350 ਮਸ਼ੀਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਾਰਵਾਈ ਗਈ ਸੀ ।

ਖੇਤੀ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਦਾਅਵਾ, ਰਾਜ ਵਿਚ ਪਰਾਲੀ ਸਾੜਨ ਵਿਚ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ

ਖੇਤੀ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਦੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਵਾਉਣ ਦੇ ਲਈ 2020-21 ਵਿਚ 14 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਅਤੇ ਸਾਲ 2021-22 ਵਿਚ 25 ਕਰੋੜ ਦੀ ਰਕਮ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਗਈ । ਜਿਸਦਾ ਨਤੀਜਾ ਇਹ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਲ 2020 ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿਚ ਸਾਲ 2021 ਵਿਚ 30% ਫ਼ਸਲ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ ਪ੍ਰਬੰਧਤ ਵੱਧ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇ।

ਹਰਿਆਣਾ ਵਿਚ ਕਸਟਮ ਹਾਇਰਿੰਗ ਸੈਂਟਰ ਅਰਜੀ ਲਈ ਜਰੂਰੀ ਦਸਤਾਵੇਜ

ਕਸਟਮ ਹਾਇਰਿੰਗ ਸੈਂਟਰ ਲਈ ਕਸਟਮ ਹਾਇਰਿੰਗ ਸੈਂਟਰ, ਗ੍ਰਾਮ ਪੰਚਾਇਤ ਅਤੇ ਐਫਪੀਓ ਲਈ, ਰਜਿਸਟਰਡ ਕਿਸਾਨ ਸੁਸਾਇਟੀ ਦਾ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਨੰਬਰ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਦਾ ਪੈਨ ਕਾਰਡ, ਆਧਾਰ ਕਾਰਡ, ਟਰੈਕਟਰ ਦੀ ਆਰਸੀ ਵੇਰਵੇ ਅਤੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਦੇ ਵੇਰਵੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਕਿਸਾਨ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਜਾਤੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਟਰੈਕਟਰ ਦੀ ਆਰ.ਸੀ., ਪੈਨ ਕਾਰਡ, ਆਧਾਰ ਕਾਰਡ, ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਦੇ ਵੇਰਵੇ, ਮੇਰੀ ਫਸਲ, ਮੇਰਾ ਬਯੌਰਾ ਦੀ ਰਸੀਦ ਅਤੇ ਜਾਤੀ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਪੱਤਰ ਲਗਾਉਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ।

ਸਬਸਿਡੀ ਤੇ ਕਸਟਮ ਹਾਇਰਿੰਗ ਸੈਂਟਰ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ ਇਥੇ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹੋ ਅਰਜੀ

ਅਵਸ਼ੇਸ਼ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦੇ ਲਈ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਾਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ 2022 -23 ਦੇ ਲਈ ਵੀ ਚਲਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ । ਇਸਦੇ ਤਹਿਤ ਪਹਿਲਾ ਆਓ -ਪਹਿਲਾਂ ਪਾਓ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਬਸਿਡੀ ਦਾ ਲਾਭ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ । ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉਪਰੋਕਤ ਸਬਸਿਡੀ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ ਦੇ ਨਿਪਟਾਰੇ ਲਈ ਚਲਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਸ਼ਾਇਦ ਇਹ ਸਕੀਮ ਹੁਣ ਅਪ੍ਰੈਲ 2022 ਤੋਂ ਹਾੜੀ ਦੀ ਵਾਢੀ ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ 2022 ਲਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਕੀਮ ਤਹਿਤ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਸਟਰਾਅ ਬੇਲਰ ਯੂਨਿਟ, ਸੁਪਰ ਐਸ.ਐਮ.ਐਸ., ਹੈਪੀ ਸੀਡਰ, ਪੈਡੀ ਸਟਰਾਅ ਚੋਪਰ, ਰੋਟਰੀ
ਸਲੈਸ਼ਰ,ਰਿਵਰਸੀਬਲ ਐਮਬੀ ਪਲਾਓ, ਸੁਪਰ ਸੀਡਰ, ਜ਼ੀਰੋ ਟਿਲ ਸੀਡ ਡਰਿੱਲ, ਕਰੌਪ ਰੀਪਰ ਆਦਿ 'ਤੇ ਸਬਸਿਡੀ ਦਾ ਲਾਭ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਸਸਤੇ ਭਾਅ 'ਤੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਕਸਟਮ ਹਾਇਰਿੰਗ ਯੋਜਨਾ ਦੀ ਵੱਧ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਲਈ ਕਿਥੇ ਕਰੋ ਸੰਪਰਕ

ਕਸਟਮ ਹਾਇਰਿੰਗ ਯੋਜਨਾ ਦੀ ਵੱਧ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਲਈ ਕਿਸਾਨ ਇਸ ਅਧਿਕਾਰਕ ਵੈਬਸਾਈਟ https://www.agriharyanacrm.com/ ਅਤੇ ਟੋਲ ਫ੍ਰੀ ਨੰਬਰ 1800 180 2117 ਤੇ ਵੀ ਸੰਪਰਕ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : 5 Agricultural Businesses : ਕਿਸਾਨ ਇਹਨਾਂ 5 ਖੇਤੀ ਧੰਦਿਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜ ਕੇ ਕਮਾਉਣ ਲੱਖਾਂ ਦਾ ਮੁਨਾਫਾ

Summary in English: Subsidy on agricultural machines: Farmers will get agricultural machines at 50 percent subsidy

Like this article?

Hey! I am Pavneet Singh . Did you liked this article and have suggestions to improve this article? Mail me your suggestions and feedback.

ਸਾਡੇ ਨਿਉਜ਼ਲੈਟਰ ਦੇ ਗਾਹਕ ਬਣੋ। ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਤਾਜ਼ਾ ਖ਼ਬਰਾਂ ਮੇਲ 'ਤੇ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਸਾਡੇ ਨਿਉਜ਼ਲੈਟਰ ਦੇ ਗਾਹਕ ਬਣੋ।

Subscribe Newsletters