Papaya Farming: ਪਪੀਤਾ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਉਗਾਈ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਵਪਾਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਫਸਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਹ ਆਪਣੇ ਉੱਚ ਚਿਕਿਤਸਕ ਅਤੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਮੁੱਲ ਦੇ ਕਾਰਨ ਮਹੱਤਵ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਕੁੱਲ ਪਪੀਤੇ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਦਾ 46% ਹਿੱਸਾ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਇਸਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਪੀਤਾ ਉਤਪਾਦਕ ਦੇਸ਼ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕਰਨਾਟਕ, ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਗੁਜਰਾਤ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਬਾਗਬਾਨੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪਪੀਤੇ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਦੀ ਚੰਗੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਹੁਣ ਸਰਕਾਰ ਵੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਤਹਿਤ ਸਰਕਾਰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪਪੀਤੇ ਦੇ ਬਾਗ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਬੰਪਰ ਸਬਸਿਡੀ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਚੰਗਾ ਮੁਨਾਫਾ ਕਮਾਉਣ ਲਈ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪਪੀਤੇ ਦੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੁਧਰੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਸਬਸਿਡੀ ਦੇ ਨਾਲ ਵਧੀਆ ਉਤਪਾਦਨ ਲਿਆ ਜਾ ਸਕੇ ਅਤੇ ਮੁਨਾਫਾ ਦੁੱਗਣਾ ਜਾਂ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।
ਪਪੀਤੇ ਦੀਆਂ ਸੁਧਰੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ
● ਪੂਸਾ ਡਵਾਰਫ (Pusa Dwarf): ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਰੁੱਖ ਦਰਮਿਆਨੇ ਆਕਾਰ ਦੇ ਅਤੇ ਅੰਡਾਕਾਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਆਇਤਾਕਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਫਲ ਦਾ ਭਾਰ ਲਗਭਗ 1-2 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕਿਸਮ ਬੌਨੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਉੱਚ ਘਣਤਾ ਵਾਲੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਢੁਕਵੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਡਾਇਓਸ਼ੀਅਸ ਸਪੀਸੀਜ਼ ਹੈ, ਮਤਲਬ ਕਿ ਫਲਾਂ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਦੋ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪੌਦਿਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ - ਇੱਕ ਨਰ ਅਤੇ ਇੱਕ ਮਾਦਾ।
● ਪੂਸਾ ਮੇਜੇਸਟੀ (Pusa Majesty): ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਫਲ ਦਰਮਿਆਨੇ ਆਕਾਰ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਹਰੇਕ ਫਲ ਦਾ ਭਾਰ ਲਗਭਗ 1-1.5 ਕਿਲੋ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਫਲ ਆਕਾਰ ਵਿਚ ਗੋਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਵਾਦ ਅਤੇ ਗੁਣ ਵਧੀਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਗਾਇਣੋਡਾਇਸਿਅਸ ਰੇਖਾ ਹੈ, ਮਤਲਬ ਕਿ ਇਹ ਇੱਕੋ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਮਾਦਾ ਅਤੇ ਲਿੰਗੀ ਆਬਾਦੀ ਦੋਵਾਂ ਦੀ ਸਹਿ-ਹੋਂਦ ਤੋਂ ਫਲ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਪੌਦੇ ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟੇਸ਼ਨ ਦੀ ਮਿਤੀ ਤੋਂ 145-150 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਫਲ ਦੇਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
● ਪੂਸਾ ਜਾਇੰਟ (Pusa Giant): ਪੂਸਾ ਜਾਇੰਟ ਇੱਕ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧਣ ਵਾਲੀ ਕਿਸਮ ਹੈ, ਜੋ ਹਵਾਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਵਿਕਾਸ ਦਰਸਾਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੈ। ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਫਲ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕੈਨਿੰਗ ਉਦਯੋਗਾਂ ਵਿੱਚ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਫਲ ਕਾਫ਼ੀ ਵੱਡੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਭਾਰ 2.5-3 ਕਿਲੋ ਤੱਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਦੀ ਇੱਕ ਡਾਇਓਸ਼ੀਅਸ ਕਿਸਮ ਹੈ।
● ਪੂਸਾ ਡਿਲਿਸੀਅਸ (Pusa Delicious): ਪਪੀਤੇ ਦੀ ਇੱਕ ਹੋਰ ਕਿਸਮ ਜੋ ਔਸਤ ਉਚਾਈ ਦੇ ਪੌਦੇ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਪੌਦੇ ਚੰਗੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲੇ ਫਲ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟੇਸ਼ਨ ਦੀ ਮਿਤੀ ਤੋਂ ਲਗਭਗ ਅੱਠ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਝਾੜ ਦੇਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਫਲ ਇੱਕ ਟੇਬਲ ਮਕਸਦ ਦੀ ਕਿਸਮ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਫਲ ਦਰਮਿਆਨੇ ਆਕਾਰ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 1-2 ਕਿਲੋ ਭਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਮਿੱਝ ਦਾ ਰੰਗ ਸੰਤਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਸਵਾਦ ਸੁਆਦੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਹ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪਪੀਤੇ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Punjab ਦੇ ਨੀਮ ਪਹਾੜੀ ਇਲਾਕਿਆਂ 'ਚ ਕਰੋ ਲੀਚੀ ਦੀ ਸਫਲ ਕਾਸ਼ਤ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਉੱਨਤ ਕਿਸਮਾਂ ਨਾਲ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ Income Double
● ਮਹਾਬਿਂਦੁ (Mahabindu): ਇਹ ਕੂਰਗ ਹਨੀ ਡਿਊ ਵਜੋਂ ਵੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਫਲ ਅੰਡਾਕਾਰ ਜਾਂ ਆਇਤਾਕਾਰ ਆਕਾਰ ਵਿੱਚ ਪੀਲੇ-ਹਰੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਲੰਬੇ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਫਲ ਸਵਾਦ ਨਾਲ ਵੀ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਫਲਾਂ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਧੀਆ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਇਹ ਕਿਸਮ ਬਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਮਹਿੰਗੇ ਭਾਅ ’ਤੇ ਵਿਕਦੀ ਹੈ।
● ਸੋਲੋ (Solo): ਫਲਾਂ ਦੀ ਇਹ ਕਿਸਮ ਤੁਹਾਡੇ ਰਸੋਈ ਦੇ ਬਾਗ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹੈ। ਫਲਾਂ ਵਿੱਚ ਮੋਟਾ ਗੁਲਾਬੀ ਮਿੱਝ ਅਤੇ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਮਿੱਠਾ ਸੁਆਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਵਿਹੜੇ ਵਿੱਚ ਪਪੀਤੇ ਦਾ ਰੁੱਖ ਉਗਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਇਹ ਕਿਸਮ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹੈ।
● ਰਾਂਚੀ (Ranchi): ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪਪੀਤੇ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਕਿਸਮ ਬਿਹਾਰ ਅਤੇ ਝਾਰਖੰਡ ਸੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਵੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਕਿਸਮ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤੀ ਸੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਿਸਮ ਹੈ। ਫਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੀਲੇ ਰੰਗ ਦਾ ਮਿੱਝ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਸੁਆਦ ਮਿੱਠਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਰੁੱਖ ਇੱਕ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਫਲ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Loquat Fruit: ਲੁਕਾਠ ਦੀ ਸਫਲ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਕੇ ਕਿਸਾਨ ਕਮਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਲੱਖਾਂ ਰੁਪਏ, ਜਾਣੋ Advanced Varieties ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ Packaging ਤੱਕ ਦੀ ਪੂਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ
● ਸੀਓ1 (CO1): ਇਹ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਿਸਮ ਪਪੀਤੇ ਦੀਆਂ ਉਪਰੋਕਤ ਰਾਂਚੀ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਹ ਦਰਮਿਆਨੇ ਆਕਾਰ ਦੇ ਫਲ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਮੁਲਾਇਮ ਚਮੜੀ ਦੇ ਨਾਲ ਗੋਲ ਆਕਾਰ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ 'ਤੇ ਪੀਲੇ-ਹਰੇ ਧੱਬੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਫਲਾਂ ਦੇ ਪੱਕੇ ਪਰ ਨਰਮ ਪੀਲੇ ਮਿੱਝ ਕਾਰਨ ਚੰਗੀ ਪੱਕਣ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
● ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ (Washington): ਇਹ ਫਲ ਦਿੱਖ ਵਿੱਚ ਗੋਲ ਜਾਂ ਆਇਤਾਕਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਨਰ ਅਤੇ ਮਾਦਾ ਪੌਦੇ ਵੱਖਰੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫਲਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ ਦੋਵਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਫਲ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੱਕਣ 'ਤੇ ਚਮਕਦਾਰ ਪੀਲੇ ਰੰਗ ਦੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਫਲ ਦਾ ਔਸਤ ਭਾਰ ਲਗਭਗ 1.5-2 ਕਿਲੋ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
● ਤਾਇਵਾਨ 786 (Taiwan 786): ਇਹ ਕਿਸਮ ਅੰਡਾਕਾਰ ਆਕਾਰ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮਿੱਠੇ ਮਿੱਝ ਅਤੇ ਘੱਟ ਬੀਜ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸਦਾ ਭਾਰ ਲਗਭਗ 1-3 ਕਿਲੋ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਫਲਾਂ ਦਾ ਸੁਆਦ ਚੰਗਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲੰਬੀ ਸ਼ੈਲਫ ਲਾਈਫ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਸਬਸਿਡੀ
ਬਿਹਾਰ ਸਰਕਾਰ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਬਾਗਬਾਨੀ ਵਿਕਾਸ ਮਿਸ਼ਨ ਸਕੀਮ ਤਹਿਤ ਪਪੀਤੇ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ 75 ਫੀਸਦੀ ਸਬਸਿਡੀ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ। ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪਪੀਤੇ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ 60,000 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਯੂਨਿਟ ਲਾਗਤ ਤੈਅ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ 'ਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ 75 ਫੀਸਦੀ ਯਾਨੀ 45,000 ਰੁਪਏ ਦੀ ਸਬਸਿਡੀ ਮਿਲੇਗੀ। ਪਪੀਤਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਹੈਕਟੇਅਰ ਵਿੱਚ ਪਪੀਤੇ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਸਿਰਫ 15,000 ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕਰਨੇ ਪੈਣਗੇ।
Summary in English: Earn huge profit by cultivating these Improved Varieties of Papaya, farmers will get 75% subsidy from the government, Papaya Farming