ਜਾਣੋ ਮੌਸੰਬੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਅਤੇ ਰੱਖੋ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਖ਼ਾਸ ਧਿਆਨ
Mosambi Farming: ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇ ਸਮਾਂ ਬਦਲ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਕਿਸਾਨ ਆਪਣੇ ਖੇਤੀ ਦੇ ਢੰਗ ਵੀ ਬਦਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਜੀ ਹਾਂ, ਕਿਸਾਨ ਹੁਣ ਆਪਣੀ ਰਵਾਇਤੀ ਖੇਤੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਖੇਤੀ ਵੱਲ ਵੀ ਧਿਆਨ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਮਦਨ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋ ਸਕੇ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸਾਨ ਹੁਣ ਆਪਣੀ ਰਵਾਇਤੀ ਖੇਤੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਫਲਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ।
ਇਸ ਲੜੀ ਤਹਿਤ ਮੌਸੰਬੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਲਾਹੇਵੰਦ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀ ਮੰਗ ਵੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਮੌਸੰਬੀ ਦਾ ਜੂਸ ਹਰ ਜਗ੍ਹਾ ਦੁਕਾਨਾਂ 'ਤੇ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਤਾਂ ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਮੌਸੰਬੀ ਦੀ ਖੇਤੀ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰ ਨਾਲ।
ਮੌਸੰਬੀ ਇੱਕ ਨਿੰਬੂ ਜਾਤੀ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਮੌਸੰਬੀ ਫਲਾਂ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਮੌਸੰਬੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਰਾਜਸਥਾਨ, ਪੰਜਾਬ, ਹਰਿਆਣਾ, ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਕਰਨਾਟਕ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਆਦਿ ਸੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੌਸੰਬੀ ਦੀ ਬਾਗਬਾਨੀ ਹੇਠ ਰਕਬਾ ਦਿਨੋਂ ਦਿਨ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮੌਸੰਬੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਤੋਂ ਕਿਸਾਨ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਚੰਗਾ ਮੁਨਾਫਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਭਾਰਤੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਮੌਸੰਬੀ ਫਲਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਕਿਸਾਨ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ, ਮੌਸੰਬੀ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਖੇਤੀ ਕਰਨ ਦੇ ਢੰਗ ਬਾਰੇ ਜ਼ਰੂਰ ਪਤਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਮੌਸੰਬੀ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਤੋਂ ਚੰਗਾ ਝਾੜ ਲੈ ਸਕਣ।
ਖੇਤੀ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ
ਮੌਸੰਬੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਗਰਮੀ ਅਤੇ ਸਰਦੀ ਦੋਵੇਂ ਢੁਕਵੇਂ ਮੌਸਮ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਮੌਸੰਬੀ ਦੀਆਂ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਮੌਸੰਬੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ, ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਕਿ ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਨਿਯਮਤ ਅੰਤਰਾਲ 'ਤੇ ਸਿੰਚਾਈ ਕਰਦੇ ਰਹੋ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ 5 ਤੋਂ 10 ਦਿਨ ਅਤੇ ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ 10 ਤੋਂ 15 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਪਾਣੀ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਦੌਰਾਨ ਇਹ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਕਿ ਖੇਤ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਨਾ ਭਰ ਜਾਣ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦਾ ਕਦਮ ਦਰ ਕਦਮ ਤਰੀਕਾ।
ਪੌਦੇ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਤਰੀਕਾ
ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਖੇਤ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਿਆਰ ਕਰੋ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਡੂੰਘੀ ਵਾਹੀ ਕਰੋ। ਹਲ ਵਾਹੁਣ ਨਾਲ ਪੁਰਾਣੀ ਫ਼ਸਲ ਦੀ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਗੋਹੇ ਦੀ ਖਾਦ ਪਾਓ ਅਤੇ ਰੋਟਾਵੇਟਰ ਨਾਲ ਹਲ ਚਲਾਓ। ਫਿਰ ਪੌਦੇ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਟੋਏ ਤਿਆਰ ਕਰੋ। ਹਰੇਕ ਟੋਏ ਵਿਚਕਾਰ 7 ਤੋਂ 8 ਫੁੱਟ ਦੀ ਦੂਰੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਟੋਏ ਦਾ ਆਕਾਰ ਲਗਭਗ 60 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਚੌੜਾ ਅਤੇ 70 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਡੂੰਘਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਵਿੱਚ ਬੂਟੇ ਲਗਾਓ। ਪਹਿਲੀ ਸਿੰਚਾਈ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਖਾਦ ਦਾ ਛਿੜਕਾਅ ਕਰਦੇ ਰਹੋ ਅਤੇ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਸਿੰਚਾਈ ਕਰਦੇ ਰਹੋ। ਇਹ ਸਿਰਫ 3 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਫਲ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦੇਵੇਗਾ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Melon Farming: ਖਰਬੂਜੇ ਦੀ ਖੇਤੀ ਤੋਂ ਕਮਾਓ ਲੱਖਾਂ ਦਾ ਮੁਨਾਫਾ, ਜਾਣੋ ਚੰਗਾ ਝਾੜ ਲੈਣ ਲਈ ਇਹ Scientific Method
ਮੌਸੰਬੀ ਦੀਆਂ ਸੁਧਰੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ
ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਮੌਸੰਬੀ ਦੀਆਂ ਕਈ ਸੁਧਰੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਉਪਲਬਧ ਹਨ। ਵਪਾਰਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ, ਮੌਸੰਬੀ ਦੀ ਬਾਗਬਾਨੀ ਲਈ ਕੁਝ ਉੱਨਤ ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਕਿਸਮਾਂ ਵਧੇਰੇ ਉਗਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਜਾਫਾ, ਕੈਲੈਂਸੀਆ, ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਨੋਵਲ, ਕੈਟੋਲਗੋਲਡ, ਸਤਗੁੜੀ ਅਤੇ ਨੁਸੇਲਰ ਕਿਸਮਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਮੌਸੰਬੀ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਅਤੇ ਲਾਭ
ਮੌਸੰਬੀ ਦੇ ਰੁੱਖ ਲਾਉਣ ਤੋਂ 3 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਝਾੜ ਦੇਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ 5 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵਪਾਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਤਪਾਦਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਮੌਸੰਬੀ ਦਾ 4 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਪੌਦਾ 20 ਤੋਂ 50 ਕਿਲੋ ਫਲ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਖੇਤ ਵਿੱਚ 100 ਰੁੱਖ ਲਗਾਏ ਹਨ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ 50 ਕੁਇੰਟਲ ਝਾੜ ਮਿਲੇਗਾ ਅਤੇ ਪੰਜਵੇਂ ਸਾਲ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਵਾਧਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੌਸੰਬੀ ਦਾ ਬਾਜ਼ਾਰੀ ਭਾਅ 30 ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 60 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋ ਤੱਕ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਮੌਸੰਬੀ ਦੀ ਇੱਕ ਕਟਾਈ ਤੋਂ ਚੰਗੀ ਆਮਦਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Watermelon Cultivation: ਕਿਸਾਨ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਨ ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਤਰਬੂਜ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ, ਘੱਟ ਖਰਚੇ ਵਿੱਚ ਲੱਖਾਂ ਦਾ ਮੁਨਾਫਾ ਪੱਕਾ
ਮੌਸੰਬੀ ਦੇ ਫਾਇਦੇ
ਜ਼ੁਕਾਮ ਤੋਂ ਰਾਹਤ: ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਆਉਣ ਕਰਕੇ ਬੁਖਾਰ ਅਤੇ ਜ਼ੁਕਾਮ ਆਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਮੌਸੰਬੀ ਜੂਸ ਪੀਂਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਵਧੀਆ: ਮੌਸੰਬੀ ਦੇ ਜੂਸ ਵਿੱਚ ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ ਅਤੇ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਵਰਗੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤ ਮੌਸੰਬੀ ਦਾ ਜੂਸ ਪੀਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਗਰਭ ਵਿੱਚ ਬੱਚੇ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਇਮਿਊਨਿਟੀ ਵਧਾਉਣ 'ਚ ਮਦਦਗਾਰ: ਇਮਿਊਨਿਟੀ ਵਧਾਉਣ 'ਚ ਮੌਸੰਬੀ ਦਾ ਜੂਸ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੌਸੰਬੀ ਦੇ ਰਸ ਵਿੱਚ ਐਂਟੀਆਕਸੀਡੈਂਟ ਅਤੇ ਵਿਟਾਮਿਨ ਸੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਇਮਿਊਨਿਟੀ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਦਿਲ ਦੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਵਧੀਆ: ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਮੌਸੰਬੀ ਦੇ ਜੂਸ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਹ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
Summary in English: Mosambi Farming: Cultivate this fruit in summer for better income, know the method and pay special attention to these things
