ਗੁਲਾਬ (Rose) ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਫੁੱਲ ਹੈ, ਜੋ ਦਿੱਖਣ ਵਿਚ ਵਧੇਰੇ ਖੂਬਸੂਰਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਵੱਧ ਚਿਕਿਤਸਕ ਗੁਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ. ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣਾ ਖੁਸ਼ਬੂਦਾਰ ਫੁੱਲ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਮਾਰਕੀਟ ਵਿਚ ਇਸ ਦੀ ਮੰਗ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਕਈ ਰਾਜਾਂ ਵਿਚ ਕਿਸਾਨ ਗੁਲਾਬ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗੁਲਾਬ ਦਾ ਪੌਦਾ 4 ਤੋਂ 6 ਫੁੱਟ ਉੱਚਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ. ਇਸ ਦੇ ਤਣੇ ਵਿਚ ਅਸਮਾਨ ਕੰਡੇ ਲੰਗੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਗੁਲਾਬ ਦੇ 5 ਪੱਤੇ ਮਿਸ਼ਰਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ. ਗੁਲਾਬ ਦਾ ਫਲ ਅੰਡਾਕਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਦੀ ਡੰਡੀ ਕੰਡਿਆਲੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਪੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਬਦਲ-ਬਦਲ ਕੇ ਘੇਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ. ਇਸ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਸਰਦੀਆਂ ਵਿਚ ਉੱਤਰੀ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਮੈਦਾਨੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਯਾਨੀ ਕਿ ਹੁਣੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਗੁਲਾਬ ਜ਼ਰੂਰ ਲੱਗਿਆ ਹੋਵੇਗਾ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪੌਦੇ ਦੇ ਵਾਧੇ ਵੱਲ ਉਚਿਤ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਗੁਲਾਬ ਦਾ ਚੰਗਾ ਝਾੜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਿਸ਼ੀ ਜਾਗਰਣ ਨੇ ਗੁਲਾਬ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਇੱਕ ਸਫਲ ਕਿਸਾਨ ਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਤੇਵਤਿਆ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਬੁਲੰਦਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮਾਰਚ ਅਤੇ ਅਪ੍ਰੈਲ ਵਿੱਚ ਗੁਲਾਬ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹੜੀਆਂ ਖ਼ਾਸ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਮੌਸਮ ਬਦਲਣ ਵੇਲੇ ਸਾਵਧਾਨ
ਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਤੇਵਤਿਆ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਮੌਸਮ ਬਦਲਦਾ ਹੈ। ਯਾਨੀ, ਜਦੋਂ ਸਰਦੀਆਂ ਤੋਂ ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਹੁੰਦੇ ਹਾਂ, ਤਦ ਪੌਦਾ ਵੱਧਦਾ ਹੈ. ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਬੂਟੇ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖਰਪਤਵਾਰ ਉੱਗਦੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਫਸਲ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਸਿੰਚਾਈ ਦੀ ਜਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਹਰ 1 ਤੋਂ 2 ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਫਿਰ ਹਰ 3 ਤੋਂ 4 ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਬੂਟੀ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਪੌਦੇ ਦੇ ਕੀੜੇ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ
ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਗੁਲਾਬ ਵਿੱਚ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਕੀੜਿਆਂ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਫੈਲ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਇਸਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਪੌਦਿਆਂ ਉੱਤੇ ਸਹੀ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦਾ ਛਿੜਕਾਅ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅਕਸਰ ਗੁਲਾਬ ਵਿਚ ਥਿਪਸ ਅਤੇ ਮਾਇਟ ਕੀੜੇ ਦਾ ਪ੍ਰਕੋਪ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਕੀੜਿਆਂ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ
-
ਗੁਲਾਬ ਵਿਚ ਕੀਟ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਖੇਤ ਵਿਚ ਸਫਾਈ ਬਣਾਈ ਰੱਖੋ।
-
ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਪੌਦੇ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰੋ।
-
ਡਾਈਮੈਥੋਏਟ 2 ਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ ਪਾਣੀ ਦੇ ਘੋਲ ਦਾ 10 ਤੋਂ 15 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਤਰਾਲ 'ਤੇ ਛਿੜਕ ਦਿਓ।
-
ਦੀਮਕ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਹਰ ਪੌਦੇ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ 10 ਤੋਂ 15 ਗ੍ਰਾਮ ਫੋਰਟ ਪਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਫੁਲਾਂ ਦੀ ਛਟਾਈ
ਗੁਲਾਬ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਵਿਚ, ਜੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀਆਂ ਇਕ ਜਾਂ ਦੋ ਪੱਤਰੀਆਂ ਖਿੜਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਫੁੱਲ ਨੂੰ ਪੌਦੇ ਤੋਂ ਵੱਖ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।ਇਸ ਦੇ ਲਈ, ਤਿੱਖੀ ਤਾਰ ਵਾਲੇ ਚਾਕੂ ਜਾਂ ਬਲੇਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਫੁੱਲ ਨੂੰ ਕੱਟਣ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ, ਇਸ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਭਰੇ ਘੜੇ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਨੂੰ ਕੋਲਡ ਸਟੋਰੇਜ ਵਿਚ ਰੱਖੋ. ਇਸਦਾ ਤਾਪਮਾਨ 10 ਡਿਗਰੀ ਦੇ ਆਸ ਪਾਸ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਬਾਅਦ, ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਗਰੇਡਿੰਗ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਸਿਰਫ ਕੋਲਡ ਸਟੋਰੇਜ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ. ਇਸੀ ਨੂੰ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਛਾਂਟੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਹੋਰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗੱਲ
ਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਤੇਵਤਿਆ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਗੁਲਾਬ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਵਿਚ ਫੁੱਲਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਬਰਡ ਕੈਪ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਤੁਸੀਂ ਫੁੱਲਾਂ ਨੂੰ ਕਰੀਬ 4 ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਗੁਲਾਬ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਤੋਂ ਲਾਭ
ਗੁਲਾਬ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਤੋਂ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਕਮਾਉਣਾ ਮੌਸਮ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਤੇਵਤਿਆ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਸਮੇਂ ਇਹ ਫੁੱਲ 40 ਤੋਂ 120 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿੱਲੋ ਵਿਕ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜੋ ਅਪ੍ਰੈਲ ਵਿੱਚ 100 ਤੋਂ 150 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵੇਗਾ। ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਅਪ੍ਰੈਲ ਵਿੱਚ ਵਿਆਹ ਦਾ ਸੀਜ਼ਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਫਰਵਰੀ ਵਿਚ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਕੀਮਤ 500 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿੱਲੋ ਤੱਕ ਸੀ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਕਿਸਾਨ ਗੁਲਾਬ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਮੁਨਾਫਾ ਕਮਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ :- ਸਟਰਾਅ ਬੈਰੀ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਉੱਦਮੀ ਕਿਸਾਨ ਪ੍ਰਦੂਮਨ ਸਿੰਘ
Summary in English: Farmers should take care while cultivating rose in April