ਕਟਹਲ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਤੋਂ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਹੋਵੇਗੀ ਤਗੜੀ ਕਮਾਈ
Jackfruit Farming: ਭਾਰਤ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕਿਸਾਨ ਰਵਾਇਤੀ ਖੇਤੀ ਤੋਂ ਹਟ ਕੇ ਗੈਰ-ਰਵਾਇਤੀ ਖੇਤੀ ਵੱਲ ਜਾਣ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਵੀ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਚੰਗੀ ਆਮਦਨ ਵੀ ਕਮਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕਿਸਾਨ ਘੱਟ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਮੁਨਾਫਾ ਕਮਾਉਣ ਲਈ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਜੈਕਫਰੂਟ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਕਿਸਾਨ ਇਸ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਕੇ ਘੱਟ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਚੰਗੀ ਆਮਦਨ ਕਮਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਜੈਕਫਰੂਟ ਇੱਕ ਸਦਾਬਹਾਰ ਪੌਦੇ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ 'ਚ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਲਈ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜੈਕਫਰੂਟ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕੇਰਲ ਅਤੇ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਆਓ ਇਸ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਕਟਹਲ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਲਈ ਢੁਕਵਾਂ ਜਲਵਾਯੂ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਕੀ ਹੈ?
ਕਟਹਲ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ
ਕਟਹਲ ਦੇ ਦਰੱਖਤ ਦੀ ਉਚਾਈ 8 ਤੋਂ 15 ਮੀਟਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਰੁੱਖ ਬਸੰਤ ਰੁੱਤ ਤੋਂ ਹੀ ਫਲ ਦੇਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਤੱਕ ਫਲ ਦਿੰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਰੁੱਖ ਆਕਾਰ ਵਿਚ ਛੋਟਾ ਅਤੇ ਦਰਮਿਆਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਾਫ਼ੀ ਚੌੜਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੈਕਫਰੂਟ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਸਬਜ਼ੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਸਾਨ ਇਸ ਦੇ ਦਰੱਖਤ ਤੋਂ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ 80 ਤੋਂ 90 ਫਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਰੁੱਖ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਫਲ ਦਾ ਰੰਗ ਗੂੜਾ ਹਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਗੋਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕਟਹਲ ਦੇ ਬੀਜ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਨਰਮ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਇਸ ਦੇ ਫਲ ਨੂੰ ਪੱਕਣ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ।
ਅਨੁਕੂਲ ਮਿੱਟੀ ਅਤੇ ਜਲਵਾਯੂ
ਕਿਸਾਨ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਕਟਹਲ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਰੇਤਲੀ ਅਤੇ ਚਿਕਨਾਈ ਵਾਲੀ ਮਿੱਟੀ ਇਸ ਲਈ ਢੁਕਵੀਂ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਗਰਮ ਖੰਡੀ ਫਲ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਨਮੀ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਕ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੈਕਫਰੂਟ ਦੀ ਖੇਤੀ ਲਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਾਣੀ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦੀ। ਇਸ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਿੰਚਾਈ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ, ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਿੰਚਾਈ ਇਸ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਵੀ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਜਜ਼ਬ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸਹੀ ਨਿਕਾਸੀ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਕਟਹਲ ਦੀਆਂ ਸੁਧਰੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ
● ਰਸਦਾਰ
● ਖਜਵਾ
● ਸਿੰਗਾਪੁਰੀ
● ਗੁਲਾਬੀ
● ਰੁਦਰਾਕਸ਼ੀ
ਕਟਹਲ ਦਾ ਪੌਦਾ ਕਿਵੇਂ ਲਗਾਇਆ ਜਾਵੇ?
ਇਸ ਪੌਦੇ ਨੂੰ ਬੀਜਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਪੱਕੇ ਹੋਏ ਕਟਹਲ ਵਿੱਚੋਂ ਬੀਜ ਕੱਢਣੇ ਪੈਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਲਈ ਉਪਜਾਊ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜੈਵਿਕ ਖਾਦ ਅਤੇ ਹੋਰ ਖਾਦਾਂ ਨੂੰ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਿਲਾਉਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਇਸ ਦੀ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਖੇਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ। ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਪਾਣੀ ਦਾ ਛਿੜਕਾਅ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਬੀਜਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੌਦੇ ਦੀ 1 ਸਾਲ ਤੱਕ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: Profitable Crop: ਮੂਲੀ ਦੀ ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਕਿਸਮ X-35 ਤੋਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ INCOME DOUBLE, 3 ਲੱਖ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਤੱਕ ਦਾ ਮੁਨਾਫਾ ਪੱਕਾ!
ਰੂੜੀ ਅਤੇ ਖਾਦ
ਕਟਹਲ ਦਾ ਰੁੱਖ ਹਰ ਸਾਲ ਫਲ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਰੁੱਖ ਦੀ ਚੰਗੀ ਉਪਜਾਊ ਸ਼ਕਤੀ ਅਤੇ ਉਤਪਾਦਕਤਾ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਖਾਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਕਿਸਾਨ ਆਪਣੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਗੋਬਰ, ਯੂਰੀਆ, ਪੋਟਾਸ਼ ਅਤੇ ਫਾਸਫੋਰਸ ਵਰਗੀਆਂ ਖਾਦਾਂ ਪਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਪੌਦੇ ਦਾ ਆਕਾਰ ਵਧਦਾ ਹੈ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਸ ਦੀ ਖਾਦ ਵੀ ਵਧਾਉਣੀ ਪਵੇਗੀ। ਇਸ ਰੁੱਖ ਵਿੱਚ ਖਾਦ ਪਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਟੋਆ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਖਾਦ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਕੀੜੇ ਅਤੇ ਰੋਗ
ਕਟਹਲ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਵਿੱਚ ਕੀੜਿਆਂ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਆਉਣ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਖਾਦ ਨਾ ਪਾਉਣਾ ਅਤੇ ਘੱਟ ਸਿੰਚਾਈ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਟਹਲ ਦੇ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਨਮੀ ਵੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਫ਼ਸਲ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਿੰਚਾਈ ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਬਾਰਸ਼ ਨਾਲ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਨਮੀ ਵੀ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਫ਼ਸਲ ਦੀ ਉਤਪਾਦਕਤਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਉਤਪਾਦਨ ਤੋਂ ਲਾਭ
ਕਟਹਲ ਦੇ ਦਰਖਤ ਨੂੰ ਟਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਕਰਨ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਤੋਂ ਚਾਰ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਹੀ ਫਲ ਦੇਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਲਗਭਗ 12 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਚੰਗੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਫਲ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਹੈਕਟੇਅਰ ਵਿੱਚ 150 ਪੌਦੇ ਲਗਾਏ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਹੈਕਟੇਅਰ ਵਿੱਚ ਕਟਹਲ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਨ ਲਈ 40 ਹਜ਼ਾਰ ਦਾ ਖਰਚਾ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਬੂਟਾ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ 500 ਤੋਂ 1000 ਕਿਲੋ ਤੱਕ ਝਾੜ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇੱਕ ਸਾਲ ਦੇ ਝਾੜ ਤੋਂ 3 ਤੋਂ 4 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਕਮਾ ਲਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਫਲਾਂ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਵਧਣ ਨਾਲ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਵੀ ਵਧਦਾ ਹੈ।
Summary in English: Farmers will be rich by cultivating jackfruit, will have good income for many years, sow advanced varieties
