Garlic Cultivation: ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਲਸਣ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਸਰਦੀਆਂ ਆਉਂਦਿਆਂ ਹੀ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲਸਣ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਧਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਜੇਬਾਂ ਢਿੱਲੀਆਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਦਰਅਸਲ, ਲਸਣ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਰਸੋਈ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਲੋਕ ਲਸਣ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਅਚਾਰ, ਚਟਨੀ ਅਤੇ ਮਸਾਲੇ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸਦੀ ਮਹਿਕ ਅਤੇ ਸੁਆਦ ਕਾਰਨ ਲਗਭਗ ਹਰ ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਮੀਟ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪਕਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਠੰਡ ਦੀ ਆਮਦ ਨਾਲ ਲਸਣ ਦੀ ਮੰਗ ਵੀ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਧਦੀ ਮੰਗ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਕਿਸਾਨ ਲਸਣ ਦੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਕੇ ਵਧੀਆ ਆਮਦਨ ਕਮਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਜੇਕਰ ਕਿਸਾਨ ਲਸਣ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਇਸ ਦੀ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਹੈ ਜੋ 250 ਕੁਇੰਟਲ ਤੱਕ ਝਾੜ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇਹ ਕਿਹੜੀ ਕਿਸਮ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਕੀ ਹੈ।
ਲਸਣ ਇੱਕ ਦੱਖਣੀ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਉਗਾਈ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਫਸਲ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਕਈ ਪਕਵਾਨਾ ਵਿੱਚ ਮਸਾਲੇ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਈ ਦਵਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਤੱਤ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ,ਫਾਸਫੋਰਸ ਅਤੇ ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ ਵਰਗੇ ਸ੍ਰੋਤ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਪਾਚਣ ਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਕਲੈਸਟਰੋਲ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਘਟਾਉਦਾ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ਤੇ ਲਸਣ ਦੀ ਖੇਤੀ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਗੁਜ਼ਰਾਤ, ਰਾਜਸਥਾਨ, ਉੜੀਸਾ, ਉੱਤਰਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਵਧੀਆ ਗੱਠੇ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਠੰਡੇ ਮੌਸਮ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਲਸਣ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ
● ਯਮੁਨਾ ਵ੍ਹਾਈਟ 4 (G-323) - ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਕੰਦ ਚਿੱਟੇ ਰੰਗ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਨਾਲ ਹੀ, ਲਸਣ ਦੀ ਇਹ ਕਿਸਮ ਵੱਡੇ ਆਕਾਰ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਕਲੋਵ ਦਾ ਰੰਗ ਚਿੱਟਾ ਅਤੇ ਕਲੀ ਕਰੀਮ ਰੰਗ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਫਲ ਵਿੱਚ 18-23 ਛਿਲਕੇ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਕਿਸਮ 165-175 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਝਾੜ 200-250 ਕੁਇੰਟਲ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਹ ਕਿਸਮ ਬਰਾਮਦ ਦੇ ਨਜ਼ਰੀਏ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਹੈ।
● ਯਮੁਨਾ ਵਾਈਟ 1 (G-1) - ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਕੰਦ ਕਾਫ਼ੀ ਠੋਸ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਕਿਸਮ ਬਾਹਰੋਂ ਚਾਂਦੀ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚਿੱਟੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਲੀ ਕਰੀਮ ਰੰਗ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਕਿਸਮ 150-160 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ ਜੇਕਰ ਝਾੜ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇਹ 150-160 ਕੁਇੰਟਲ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
● ਯਮੁਨਾ ਵ੍ਹਾਈਟ 2 (G-50) - ਇਹ ਕਿਸਮ ਠੋਸ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮਿੱਝ ਕਰੀਮ ਰੰਗ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਲਸਣ ਦੀ ਇਹ ਕਿਸਮ 165-170 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਿਸਮ ਦਾ ਝਾੜ 130-140 ਕੁਇੰਟਲ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਹੈ। ਇਹ ਕਿਸਮ ਜਾਮਨੀ ਧੱਬੇ ਅਤੇ ਝੁਲਸ ਪ੍ਰਤੀ ਸਹਿਣਸ਼ੀਲ ਹੈ।
● ਯਮੁਨਾ ਵ੍ਹਾਈਟ 3 (G-282) - ਇਸ ਦੇ ਕੰਦ ਚਿੱਟੇ ਅਤੇ ਆਕਾਰ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਇੱਕ ਕੰਦ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀ ਸਕੇਲ 15-16 ਕਲੋਵ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਕਿਸਮ 140-150 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਇਸਦਾ ਝਾੜ 175-200 ਕੁਇੰਟਲ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਹ ਕਿਸਮ ਬਰਾਮਦ ਦੇ ਨਜ਼ਰੀਏ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਹੈ।
ਪੀਏਯੂ ਵੱਲੋਂ ਸਿਫਾਰਿਸ਼ ਲਸਣ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ
● ਪੀ.ਜੀ.-18 (2015): ਇਸ ਕਿਸਮ ਵਿੱਚ ਬੂਟੇ ਤੋਂ ਨਾੜ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲਦੀ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਪੱਤੇ ਹਰੇ ਰੰਗ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਗੰਢੇ ਮੋਟੇ (4.55 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਵਿਆਸ) ਅਤੇ ਦਿਲ ਖਿਚਵੇਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਗੰਢੇ ਦਾ ਭਾਰ ਲਗਭਗ 28.4 ਗ੍ਰਾਮ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ 26 ਤੁਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਤੁਰੀਆਂ ਦਰਮਿਆਨੀਆਂ ਮੋਟੀਆਂ ਅਤੇ ਚਿੱਟੇ ਰੰਗ ਦੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਕਿਸਮ ਵਿੱਚ 38 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸੁੱਕਾ ਮਾਦਾ ਅਤੇ 1.15 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਐਲਿਿਸਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਝਾੜ 51 ਕੁਇੰਟਲ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਹੈ।
● ਪੀ.ਜੀ.-17 (2005): ਇਸ ਦੇ ਪੱਤੇ ਗੂੜ੍ਹੇ ਹਰੇ ਅਤੇ ਤੁਰੀਆਂ ਚਿੱਟੀਆਂ ਤੇ ਦਿਲ ਖਿਚ੍ਹਵੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਗੰਢੇ ਇਕਸਾਰ ਵੱਡੇ ਤੇ ਚਿੱਟੇ ਰੰਗ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਕ ਗੰਢੇ ਵਿੱਚ 25-30 ਤੁਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ । ਇਹ ਕਿਸਮ ਪੱਕਣ ਵਾਸਤੇ 165-170 ਦਿਨ ਲੈਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਝਾੜ 50 ਕੁਇੰਟਲ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਹੈ।
ਲਸਣ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਿਵੇਂ ਕਰੀਏ?
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ 1 ਹੈਕਟੇਅਰ ਵਿੱਚ ਲਸਣ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 12-15 ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਪੂਰੇ ਖੇਤ ਵਿੱਚ 300 ਕੁਇੰਟਲ ਗੋਬਰ ਦੀ ਇੱਕ ਪਰਤ ਵਿਛਾ ਦਿਓ। ਨਾਲ ਹੀ ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ, ਪੋਟਾਸ਼ ਅਤੇ ਫਾਸਫੋਰਸ ਦਾ ਛਿੜਕਾਅ ਕਰੋ, ਇਸ ਨਾਲ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਪਾਣੀ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵਧੇਗੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖੇਤ ਦੀ ਨਮੀ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਖੇਤ ਦੀ ਡੂੰਘੀ ਵਾਹੀ ਕਰੋ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਪੱਧਰਾ ਕਰੋ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਨੂੰ ਲਗਾਉਣ ਦੇ ਕਈ ਤਰੀਕੇ ਹਨ। ਪਰ, ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਪੂਰੇ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 4 ਫੁੱਟ ਲੰਬੇ ਅਤੇ 8 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਚੌੜੇ ਬੈੱਡ ਬਣਾਏ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਲਸਣ ਦੀ ਇੱਕ ਕਲੀ ਨੂੰ ਵੱਖਰੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ ਕਿ ਇੱਕ ਮੁਕੁਲ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਤੱਕ ਦੂਰੀ 7-9 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
Summary in English: Garlic Varieties: This variety of garlic yields up to 250 quintals, know the names of other 4 varieties, which are famous for record breaking yields.