ਪੀਏਯੂ ਨੇ ਵਾਇਰਸ-ਰੋਧਕ ਪ੍ਰਜਨਨ ਲਾਈਨਾਂ ਦਾ ਕੀਤਾ ਖੁਲਾਸਾ
Cotton Crop: ਨਰਮੇ ਦੀ ਫਸਲ ਦੀ ਨਿਰੋਗ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਇਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਖੋਜ ਨੂੰ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਆਉਂਦਿਆਂ ਪੀਏਯੂ ਲੁਧਿਆਣਾ ਅਮਰੀਕੀ ਨਰਮੇ ਵਿੱਚ ਪੱਤਾ ਮਰੋੜ ਬਿਮਾਰੀ (ਸੀਐਲਸੀਯੂਡੀ) ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਜੰਗਲੀ ਕਪਾਹ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਗੌਸੀਪੀਅਮ ਆਰਮੋਰੀਅਨਮ ਦੀ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਖੋਜ ਸੰਸਥਾਨ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪੀਏਯੂ ਦੇ ਵਾਈਸ-ਚਾਂਸਲਰ ਡਾ ਸਤਿਬੀਰ ਸਿੰਘ ਗੋਸਲ ਨੇ ਦਿੱਤੀ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਸ ਤਕਨੀਕ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਦੱਸਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪੱਤਾ ਮਰੋੜ ਰੋਧਕ ਅਮਰੀਕੀ ਨਰਮੇ ਦੇ ਉੱਚ ਝਾੜ ਅਤੇ ਸਥਿਰ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਟਰਾਂਸਜੇਨਿਕ ਬੀਟੀ-ਕਪਾਹ ਦੇ ਪਰਿਵਰਤਨਸ਼ੀਲ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਡਾ. ਗੋਸਲ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪੱਤਾ ਮਰੋੜ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜਾਂ ਪੰਜਾਬ, ਹਰਿਆਣਾ, ਅਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕੀ ਨਰਮੇ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਸਭ ਤੋਂ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ। ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ।
ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਨਰਮਾ ਸਲਾਹਕਾਰ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਪੀ ਏ ਯੂ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਖੋਜ ਡਾ. ਅਜਮੇਰ ਸਿੰਘ ਢੱਟ ਨੇ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਤਿੰਨ ਦੇਸ਼ - ਭਾਰਤ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਲਗਭਗ ਅੱਧੇ (49%) ਨਰਮੇ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਨਰਮਾ ਕਾਸ਼ਤਕਾਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਲਗਭਗ 85% (20.44 ਮਿਲੀਅਨ) ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨ ਏਸ਼ੀਆਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ, ਏਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਕਪਾਹ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਦੀ ਸਥਿਰਤਾ ਲਈ ਪੱਤਾ ਮਰੋੜ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਡਾ. ਵਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸੋਹੂ, ਪਲਾਂਟ ਬਰੀਡਿੰਗ ਅਤੇ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਮੁਖੀ, ਨੇ ਚਿੱਟੀ ਮੱਖੀ ਦੁਆਰਾ ਸੰਚਾਰਿਤ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 1992 ਤੋਂ 1997 ਤੱਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 5 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਨੁਕਸਾਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਨਰਮੇ ਦੇ ਝਾੜ ਵਿੱਚ 40% ਕਮੀ ਦਰਜ ਕੋਈ ਗਈ ਸੀ। ਉਪਜ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪੱਤਾ ਮਰੋੜ ਕਪਾਹ ਦੇ ਰੇਸ਼ੇ ਦੇ ਮਿਆਰ 'ਤੇ ਵੀ ਬੁਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਫਸਲ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮੁੱਢਲਾ ਗੁਣ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਪੱਤਾ ਮਰੋੜ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਦਾ ਵੇਰਵਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਡਾ. ਪੰਕਜ ਰਾਠੌਰ, ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਕਪਾਹ ਬਰੀਡਰ ਅਤੇ ਫਰੀਦਕੋਟ ਵਿੱਚ ਪੀਏਯੂ ਦੇ ਖੇਤਰੀ ਖੋਜ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਪੱਤਿਆਂ 'ਤੇ ਛੋਟੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਦੇ ਸੰਘਣੇ ਹੋਣ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਛੋਟੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਨਿਰੰਤਰ ਨੈੱਟਵਰਕ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹੋਰ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ ਪੱਤਿਆਂ ਦਾ ਉੱਪਰ ਵੱਲ ਜਾਂ ਹੇਠਾਂ ਵੱਲ ਝੁਕਣਾ, ਅਤੇ ਕਈ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਪੱਤਿਆਂ ਦੀ ਹੇਠਲੀ ਸਤਹ 'ਤੇ ਕੱਪ-ਆਕਾਰ ਦੇ ਵਾਧੇ ਦਾ ਬਣਨਾ, ਜਿਸਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਪੌਦੇ ਰੁਕ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Climate Change: ਗਰੀਨ ਹਾਊਸ ਗੈਸਾਂ ਅਤੇ ਬੇਰਹਿਮੀ ਨਾਲ ਰੁੱਖਾਂ ਦਾ ਕਤਲ ਵੱਡੀ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ, ਮੌਸਮੀ ਤਬਦੀਲੀ ਕਾਰਨ ਅੰਨਦਾਤਾ ਨੂੰ ਝੱਲਣਾ ਪੈ ਰਿਹੈ ਨੁਕਸਾਨ, ਪੜੋ Dr. Ranjit Singh ਦੀ ਇਹ ਖ਼ਾਸ ਰਿਪੋਰਟ
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਸੀਐਲਸੀਯੂਡੀ-ਸਹਿਣਸ਼ੀਲ ਨਰਮੇ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨਾ ਹੀ ਇੱਕ ਹਕੀਕੀ ਬਦਲ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਅਤੀਤ ਵਿੱਚ ਕਈ ਸਹਿਣਸ਼ੀਲ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਨਵੇਂ ਵਾਇਰਲ ਸਟ੍ਰੇਨਾਂ ਨੇ ਸਾਰੀਆਂ ਮੌਜੂਦਾ ਕਿਸਮਾਂ ਨੂੰ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਟ੍ਰਾਂਸਜੇਨਿਕ ਬੀਟੀ-ਨਰਮਾ ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਡਾ. ਧਰਮਿੰਦਰ ਪਾਠਕ ਨੇ ਫਸਲਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਜਨਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਆਮ ਸਮੱਸਿਆ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰ ਨਾਲ ਦੱਸਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਫਸਲਾਂ ਦੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਸਬੰਧਤ ਕਿਸਮਾਂ ਅਤੇ ਜੰਗਲੀ ਨਸਲਾਂ ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਜੀਨਾਂ ਦੇ ਸਰੋਤ ਹਨ। ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ, ਪੀਏਯੂ ਨੇ ਲਗਭਗ 20 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਅਮਰੀਕੀ ਨਰਮੇ ਵਿੱਚ ਜੰਗਲੀ ਕਪਾਹ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਤੋਂ ਸੀਐਲਸੀਯੂਡੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਜੀਨਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ-ਹਾਈਬ੍ਰਿਡਾਈਜੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਪੀਏਯੂ ਨੇ ਜੰਗਲੀ ਕਪਾਹ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਗੌਸੀਪੀਅਮ ਆਰਮੌਰੀਅਨਮ ਤੋਂ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਕੀਤੇ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕ ਜੀਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਪੱਤਾ ਮਰੋੜ ਪ੍ਰਤੀ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ ਵਾਲੀਆਂ ਕੁਲੀਨ ਅਮਰੀਕੀ ਨਰਮਾ ਪ੍ਰਜਨਨ ਲਾਈਨਾਂ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ।
Summary in English: A remarkable discovery for healthy cultivation of cotton crops emerges, PAU reveals virus-resistant breeding lines
