ਕ੍ਰਿਸ਼ੀ ਵਿਗਿਆਨ ਕੇਂਦਰ, ਬੂਹ, ਤਰਨ ਤਾਰਨ

Krishi Vigyan Kendra

ਬੂਹ, ਤਰਨ ਤਾਰਨ ਵਿਖੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ੀ ਵਿਗਿਆਨ ਕੇਂਦਰ (ਕੇ.ਵੀ.ਕੇ.) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦਸੰਬਰ 2011 (26.12.2011) ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਦੇਵ ਵੈਟਰਨਰੀ ਅਤੇ ਐਨੀਮਲ ਸਾਇੰਸਜ਼ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਲੁਧਿਆਣਾ, ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਨਿਯੰਤਰਣ ਹੇਠ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਕੇਵੀਕੇ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਤਿੰਨ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ:

• ਤਕਨੀਕੀ ਸਾਖਰਤਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਾਰਜ-ਤਜਰਬੇ ਦੁਆਰਾ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ, ਜਿਸ ਦੇ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰਨ ਲਈ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਲਿਖਣ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ

• ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਮਛੇਰਿਆਂ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹਨ ਜਾਂ ਅਭਿਆਸ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ   

• ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦਾ ਸਿਲੇਬਸ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਤਰਨਤਾਰਨ ਦੀਆਂ ਲੋੜਵੰਦ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ, ਕੁਦਰਤੀ ਸਰੋਤਾਂ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੇ ਵਾਧੇ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਹੈ

ਕੇਵੀਕੇ ਦਾ ਮੁੱਖ ਆਦੇਸ਼ ਮੁਲਾਂਕਣ, ਸੁਧਾਰੀਕਰਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀਆਂ / ਉਤਪਾਦਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਹੈ ਜੋ ਪੇਂਡੂ ਕਿਸਾਨੀ ਨੂੰ ਵਿਭਿੰਨ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਏਗਾ ਤਾਂ ਜੋ ਖੇਤੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਉੱਦਮਤਾ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਕੁਦਰਤੀ ਸਰੋਤਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਸਹੀ ਵਰਤੋਂ ਹੋ ਸਕੇ। ਕੇਵੀਕੇ ਖੇਤਰ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਇਹਨਾਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਵਿਵਹਾਰਿਕਤਾ ਲਈ ਸਹਾਇਕ ਧੰਦਿਆਂ ਨਾਲ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੇ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਮਾਡਲਾਂ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਕ੍ਰਿਸ਼ੀ ਵਿਗਿਆਨ ਕੇਂਦਰ, ਬੂਹ, ਤਰਨ ਤਾਰਨ ਦੀਆਂ ਮੁੱਖ ਕਿਰਿਆਵਾਂ :

i) ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੀਆਂ ਵੱਖ ਵੱਖ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਅਧੀਨ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀਆਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਲਈ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਪਰੀਖਣ

ii) ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦੀ ਉਤਪਾਦਨ ਸਮਰੱਥਾ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਮੁਢਲੀ ਕਤਾਰ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀਆਂ ਦਾ ਆਯੋਜਨ

iii) ਆਧੁਨਿਕ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਹੁਨਰਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਤਰਾਸ਼ਣ ਲਈ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਤਕਨਾਲੋਜੀਆਂ

iv) ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਸਰਹੱਦੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣੂ ਕਰਨ ਲਈ ਪਸਾਰ ਸਿੱਖਿਆ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ

v) ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਵਿਚ ਸੁਧਾਰ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਜਨਤਕ, ਨਿਜੀ ਅਤੇ ਸਵੈਇੱਛੁਕ ਖੇਤਰ ਦੀਆਂ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਲਈ ਸਹਾਇਤਾ ਲਈ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਸਰੋਤ ਅਤੇ ਗਿਆਨ ਕੇਂਦਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਨਾ

ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਤਬਾਦਲੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ, ਕੇਵੀਕੇ ਨੇ ਜ਼ਿਲੇ ਵਿਚਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਤੇ ਆਮ ਤੌਰ' ਤੇ ਰਾਜ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿਭਾਗ, ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਵਿਭਾਗ, ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ ਵਿਭਾਗ, ਮਿੱਟੀ ਵਿਭਾਗ, ਬਾਗਬਾਨੀ ਵਿਭਾਗ ਅਤੇ ਹੋਰ ਲਾਈਨ ਵਿਭਾਗ, ਗੈਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਅਤੇ ਸਵੈ-ਇੱਛੁਕ ਏਜੰਸੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨੇੜਲੇ ਸਬੰਧ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤੇ ਹਨ।

ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਸਾਡੇ ਕੇਵੀਕੇ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਹੂਲਤਾਂ:

i) ਮਿੱਟੀ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਨਮੂਨਾ ਜਾਂਚ ਕਰਾਉਣ ਵਾਲੀ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ: ਇਸ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਵਿੱਚ, ਮਿੱਟੀ, ਪਾਣੀਅਤੇ ਖਾਦ ਦੇ ਨਮੂਨਿਆਂ ਦੀ ਜਾਂਚਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਖੇਤਰ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਆਪਣੇ ਖੇਤਾਂ ਲਈ ਵੱਖ ਵੱਖ ਖਾਦਾਂ ਦੀ ਸਹੀ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਇਸ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਦਾ ਲਾਭ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ। ਕੇਵੀਕੇ ਇਸ ਸਹੂਲਤ ਨੂੰ ਹਰਮਨ-ਪਿਆਰਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਮਿੱਟੀ ਪਰਖ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਵੀ ਚਲਾਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਿਸਾਨ ਇਸ ਸਹੂਲਤ ਦਾ ਲਾਭ ਲੈ ਸਕਣ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਖੇਤਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਕਤਾ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰ ਸਕਣ।

ii) ਅਜ਼ੋਲਾ ਯੂਨਿਟ: ਕੇ.ਵੀ.ਕੇ ਤਰਨਤਾਰਨ ਵਿਖੇ ਅਜ਼ੋਲਾ ਦੀ ਇਕ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਕਮ ਅਜ਼ੋਲਾ ਉਤਪਾਦਨ ਇਕਾਈ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਜ਼ੋਲਾ ਵਿਚ ਜਾਨਵਰਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਮੁੱਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰੋਟੀਨ (25-37%), ਖਣਿਜ (10-15%) ਅਤੇ ਅਮੀਨੋ ਐਸਿਡ (7-10%) ਦੇਸਰੋਤ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੋ ਦੁਧਾਰੂ ਦੁੱਧ ਵਿਚ ਪੈਦਾਵਾਰ ਵਧਾਉਣ 'ਤੇ ਅਸਰ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਮੱਜਾਂ, ਗਾਵਾਂ, ਬੱਕਰੀਆਂ ਅਤੇ ਪੋਲਟਰੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰ ਵਧਾਉਣਾ ਅਤੇ ਅੰਡੇ ਦੀ ਗੁਣਵਤਾ ਅਤੇ ਮਾਤਰਾ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਵੀ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੈ। ਜਾਨਵਰ ਨੂੰ ਅਜ਼ੋਲਾ ਦਾ ਭੋਜਨ ਦੁੱਧ 'ਤੇ ਉਤਪਾਦਨ ਦੀ ਲਾਗਤ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਵੀ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਸਨੂੰ ਜਾਨਵਰਾਂ ਲਈ ਸਹਾਇਕ ਖੁਰਾਕ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਹੁਣ ਤਕ 60 ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਿਸਾਨ ਸਾਡੇ ਕੇਵੀਕੇ ਵਿੱਚੋ ਅਜ਼ੋਲਾ ਲੈ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਕਿਸਾਨ ਵੀਰਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਿਚ ਅਜ਼ੋਲਾ ਯੂਨਿਟ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਵੀ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ।

iii) ਵਰਮੀਕੋਮਪੋਸਟਿੰਗ ਯੂਨਿਟ: ਕੇਵੀਕੇ ਵਿੱਚ ਵਰਮੀਕੋਮਪੋਸਟਿੰਗ ਯੂਨਿਟ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਕੇਵੀਕੇ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਲਈ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਯੂਨਿਟ ਵਜੋਂ ਅਤੇ ਵਰਮੀ ਕੰਪੋਸਟ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਰਸੋਈ ਦੇ ਬਗੀਚੇ ਅਤੇ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਉਗਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹੋਰ ਫਸਲਾਂ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੇਵੀਕੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਭਾਗੀ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਦੇ ਕੀੜਿਆਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਸਰੋਤ ਹੈ। ਕੇਵੀਕੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨੂੰ ਖਾਦ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਬਾਰੇ ਸਿਖਲਾਈ ਅਤੇ ਸਲਾਹਕਾਰੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਵੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।

iv) ਮਧੂ ਮੱਖੀ ਪਾਲਣ ਯੂਨਿਟ: ਸਾਡੇ ਕੇਵੀਕੇ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨ ਵੀਰਾਂ ਲਈ ਮਧੂ ਮੱਖੀ ਯੂਨਿਟ ਵੀ ਬਣਾਈ ਗਈ। ਇਸ ਯੂਨਿਟ ਵਿਚ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਮਧੂ ਮੱਖੀ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

v) ਹੋਮ ਸਾਇੰਸ ਲੈਬ: ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਕੇਵੀਕੀ ਵਿਚ ਹੋਮ ਸਾਇੰਸ ਲੈਬ ਦਾ ਕੰਮ ਉਸਾਰੀ ਅਧੀਨ ਹੈ। ਇਸ ਲੈਬ ਵਿੱਚ ਖੋਆ ਮਸ਼ੀਨ , ਪਨੀਰ ਪ੍ਰੈਸ , ਓ ਟੀ ਜੀ ਆਦਿ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਰੱਖੀ ਜਾਏਗੀ ਜਿਸ ਦਾ ਲਾਭ ਕਿਸਾਨ ਵੀਰ ਤੇ ਕਿਸਾਨ ਸੁਆਣੀਆਂ ਲੈ ਸਕਣ ਗਈਆਂ।

vi) ਪਸ਼ੂ ਵਿਗਿਆਨ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ: ਹਾਲ ਹੀ ਵਿਚ ਸਾਡੇ ਕੇਵੀਕੇ ਵਿੱਚ ਨੀਲੀ ਰਾਵੀ ਮੱਝ ਸੀਮਨ ਬੈਂਕਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ,ਇਹ ਡੇਅਰੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਹੂਲਤ ਦੇਵੇਗਾ ਅਤੇ ਇਹ ਨੀਲੀ ਰਾਵੀ ਮੱਝਾਂ ਦੇ ਸਮੁੱਚੇ ਉਤਪਾਦਨ ਅਤੇ ਉਤਪਾਦਕਤਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰੇਗਾ।

vii) ਦੁੱਧ ਦੀ ਪਰਖ: ਸਾਡੇ ਕੇਵੀਕੇ ਵਿੱਚ ਲੈਕਟੋਜ਼ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਦੁੱਧ ਦੀ ਪਰਖ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕਿਸਾਨ ਵੀਰ ਆਪਣੇ ਦੁੱਧ ਵਿਚ ਫੈਟ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਆਦਿ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।

viii) ਸੁਹਾਂਞਣਾ ਦੀ ਯੂਨਿਟ: ਕਿਸਾਨ ਵੀਰ ਸੁਹਾਂਞਣਾ ਦਰੱਖਤ ਦੀ ਪਨੀਰੀ ਕੇ ਵੀ ਕੇ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਸੁਹਾਂਞਣਾ ਇਕ ਰਵਾਇਤੀ ਰੁੱਖ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਪਰ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਇਸ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿਚ ਲੋਕ ਰੁੱਖ ਨੂੰ ਚਿਕਿਤਸਕ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਦੀਆਂ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਇਲਾਜ਼ ਲਈ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਵਰਤਦੇ ਹਨ।

ਹੋਰ ਵਧੇਰੇ ਸਹੂਲਤਾਂ:

ਕੇਵੀਕੀ ਵਿਚ ਕਿਸਾਨ ਵੀਰ ਤੇ ਕਿਸਾਨ ਸੁਆਣੀਆਂ ਲਈ ਵੱਖ ਵੱਖ ਕਿੱਤੇ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ, ਸੂਰ ਪਾਲਣ, ਬੱਕਰੀ ਪਾਲਣ, ਮਧੂ ਮੱਖੀ ਪਾਲਣ, ਦੁੱਧ ਦੀ ਮੁੱਲ ਵਰਦਿਕਤਾ ਆਦਿ  ਵਰਗੀਆਂ 5 ਤੋਂ 15 ਦਿਨੀ ਕਿੱਤਾਮੁਖੀ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ

• ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਬੀਜਾਂ ਦੀ ਸੁਧਰੀ ਨਸਲ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

• ਕਿਸਾਨ ਵੀਰ ਕੇ ਵੀ ਕੇ  ਦੀ ਤੋਂ ਮਿਨਰਲ ਮਿਕਸਚਰ, ਬਾਈਪਾਸ ਫੈਟ, ਯੂਰੋਮਿੰਲਿਕ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।

• ਸਮੇਂ ਸਮੇ ਤੇ ਕੇਵੀਕੇ ਦੇ ਮਾਹਿਰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਲਾਹੇਵੰਦ ਮੈਨੂਅਲ ਪਬਲਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਕਿਸਾਨ ਵੀਰ ਕੇਵੀਕੇ ਤੋਂ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਸਾਹਿਤ ਤੇ ਹੋਰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਵੀ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਸਾਡੇ ਕੇਵੀਕੇ ਦੀ ਸ਼ਾਨ:

• 9 ਸਤੰਬਰ, 2019 ਨੂੰ ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਭਾਰਤ ਦੇ ਮਾਨਯੋਗ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੁਆਰਾ ਐਨਏਐਸਸੀ ਕੰਪਲੈਕਸ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿਖੇ ਸਨਾਮਨੇ ਗਏ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜੀ ਨੇ “ਮਨ ਕੀ ਬਾਤ” ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੀਤਾ।·

• ਗੁਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ, ਪੀਏਯੂ, ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੁਆਰਾ 15 ਮਾਰਚ, 2019 ਨੂੰ ਬਾਗਬਾਨੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਵੱਲੋਂ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

• ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਪਿੰਡ ਕਾਹਲਵਾਂ ਨੂੰ ਗਡਵਾਸੂ, ਲੁਧਿਆਣਾ ਵੱਲੋਂ ਪਸ਼ੂ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਪੁਰਸਕਾਰ

• ਕੁਲਵੰਤ ਸਿੰਘ, 6 ਅਕਤੂਬਰ, 2018 ਨੂੰ ਡੀ.ਸੀ., ਤਰਨ ਤਾਰਨ ਵੱਲੋਂ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿਚ ਵਧੀਆ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਤਾਰੀਫ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ

• ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ, 6 ਅਕਤੂਬਰ, 2018 ਨੂੰ ਡੀ.ਸੀ., ਤਰਨ ਤਾਰਨ ਵੱਲੋਂ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿਚ ਸਰਬੋਤਮ ਕੰਮ ਲਈ ਤਾਰੀਫ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ

• ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ, ਡੀਸੀ, ਤਰਨ ਤਾਰਨ ਤੋਂ 6 ਅਕਤੂਬਰ, 2018 ਨੂੰ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿਚ ਵਧੀਆ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਤਾਰੀਫ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਅਤੇ ਸਨਮਾ

• ਬਲਕਾਰ ਸਿੰਘ, 6 ਅਕਤੂਬਰ, 2018 ਨੂੰ ਡੀ.ਸੀ., ਤਰਨ ਤਾਰਨ ਵੱਲੋਂ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿਚ ਸਰਬੋਤਮ ਕੰਮ ਲਈ ਤਾਰੀਫ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ

• ਨਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ, 6 ਅਕਤੂਬਰ, 2018 ਨੂੰ ਡੀ.ਸੀ., ਤਰਨ ਤਾਰਨ ਵੱਲੋਂ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿਚ ਸਰਬੋਤਮ ਕੰਮ ਲਈ ਤਾਰੀਫ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ

• ਗੁਰਭੇਜ ਸੁੰਘ, ਡੀਸੀ, ਤਰਨ ਤਾਰਨ ਤੋਂ 6 ਅਕਤੂਬਰ, 2018 ਨੂੰ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿਚ ਵਧੀਆ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਤਾਰੀਫ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ

• ਨਿਰਮਲ ਸਿੰਘ, 6 ਅਕਤੂਬਰ, 2018 ਨੂੰ ਡੀ.ਸੀ., ਤਰਨ ਤਾਰਨ ਵੱਲੋਂ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿਚ ਸਰਬੋਤਮ ਕੰਮ ਲਈ ਤਾਰੀਫ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ

• 26 ਜਨਵਰੀ, 2019 ਨੂੰ 2018-19 ਵਿਚ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਪੱਤਰ ਅਤੇ ਪਿੰਡ ਪੰਚਾਇਤ ਬੂਹ ਹਵੇਲੀਆਂ ਦੀ ਪੰਚਾਇਤ ਦਾ ਸਨਮਾਨ

• 26 ਜਨਵਰੀ, 2019 ਨੂੰ 2018-19 ਵਿਚ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਪੱਤਰ ਅਤੇ ਪਿੰਡ ਪੰਚਾਇਤ ਜੌਨੇਕੇ ਦਾ ਸਨਮਾਨ

• 6 ਅਕਤੂਬਰ, 2018 ਨੂੰ ਝੋਨੇ ਦੀ ਰਹਿੰਦ ਖੂੰਹਦ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਵੱਲੋਂ ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ ਤਾਰੀਫ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ।

• ਜਸਕਰਨ ਸਿੰਘ, ਬੁਰਜ ਦੇਵਾ ਸਿੰਘ, ਝੋਨੇ ਦੀ ਰਹਿੰਦ ਖੂੰਹਦ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਵੱਲੋਂ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਪੱਤਰ।

• ਰੋਸ਼ਨ ਲਾਲ, ਜੈਵਿਕ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਵੱਲੋਂ ਹਰੀਕੇ ਤਾਰੀਫ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ 6 ਅਕਤੂਬਰ, 2018

• ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ, ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮੰਤਰੀ ਸ਼. ਓਪੀ ਧਨਖੜ, ਹਰਿਆਣਾ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਡਾ. ਟੀ. ਮਹਾਂਪਤਰਾ, ਆਈਸੀਏਆਰ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ, 2 ਨਵੰਬਰ, 2019 ਨੂੰ ਸੀਐਸਆਰਆਈਆਰ, ਕਰਨਾਲ ਵਿਖੇ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਰਹਿੰਦ ਖੂੰਹਦ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਨ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਲਈ

• 2020-21 ਵਿੱਚ ਜਤਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬਿਹਾਰ ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਸਨਮਾਨੇ ਗਏ

• 2020-21 ਵਿੱਚ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਬਿਹਾਰ ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਸਨਮਾਨੇ ਗਏ

• 2020-21 ਵਿੱਚ ਬਲਕਾਰ ਸਿੰਘ, ਪਿੰਡ ਬੂਹ ਹਵੇਲੀਆਂ, ਤਰਨ ਤਾਰਨ ਨੂੰ ਐਨਏਐਫਸੀਸੀ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਤਹਿਤ

ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਾਰੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਤਹਿਤ ਕਿਸਾਨ ਸੰਚਾਰ ਦੁਆਰਾ ਕਰਵਾਈ ਗਈ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਰਹਿੰਦ ਖੂੰਹਦ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਤੇ ਵੀਡੀਓ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਜੇਤੂ ਐਲਾਨੇ ਗਏ