ਦੇਸ਼ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ , ਸਬਦਾ ਸਾਥ, ਸਬਦਾ ਵਿਕਾਸ, ਸਬਦਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਪ੍ਰਤੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਂਦੇ ਹੋਏ ਕੇਂਦਰੀ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨਿਰਮਲਾ ਸੀਤਾਰਮਣ ਨੇ 1 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਸਾਲ 2020-21 ਦਾ ਕੇਂਦਰੀ ਬਜਟ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ | ਇਸ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਵਰਗਾਂ ਨੂੰ ਤੋਹਫ਼ੇ ਦੇਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਮੋਦੀ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਮਲ ਮੰਤਰੀ ਇਸ ਬਜਟ ਬਾਰੇ ਇਹੀ ਦਾਅਵਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਬਜਟ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਲਈ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਪੈਦਾ ਕਰੇਗਾ। ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਵਧੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਸਾਲ 2022 ਤੱਕ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਅਸਲ ਆਮਦਨੀ ਨੂੰ ਦੁਗਣਾ ਕਰਨਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਦਦਗਾਰ ਹੋਵੇਗਾ | ਹੁਣ ਜੋ ਵੀ ਹੋਵੇ ਪਰ ਬਜਟ ਹਰ ਸਾਲ ਆਉਂਦਾ ਹੈ | ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਹਰ ਸਾਲ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਕੁਝ ਨਵਾਂ ਲਿਆਉਂਦੀ ਹੈ | ਇਸ ਸਾਲ ਦੇ ਬਜਟ ਦਾ ਐਲਾਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕਰ ਦੀਤਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ | ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਆਓ ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ ਜਾਣਦੇ ਹਾ ਕਿ ਕੇਂਦਰੀ ਬਜਟ 2020-21 ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਕਿ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰਿਹਾ |
ਕ੍ਰਿਸ਼ੀ ਲੋਨ
- 2020-21 ਦੇ ਲਈ 15 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
- ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ-ਕਿਸਾਨ ਲਾਭਪਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਕੇਸੀਸੀ ਸਕੀਮ ਅਧੀਨ ਲਿਆਉਣ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ
- ਨਾਬਾਰਡ ਦੀ ਪੁਨਵੀਰਤਾ ਸਕੀਮ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਿਸਥਾਰ.ਦੇਣਾ |
ਖੇਤੀਬਾੜੀ, ਸਿੰਚਾਈ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ਲਈ 16 ਸੂਤਰੀ ਕਾਰਜ ਯੋਜਨਾ
16 ਸੂਤਰੀ ਕਾਰਜ ਯੋਜਨਾ ਲਈ ਬਜਟ 2020-21 ਵਿੱਚ 2.83 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਰਕਮ ਅਲਾਟਮੈਂਟ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚੋਂ 1.60 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਸਿੰਚਾਈ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਕੰਮਾਂ ਲਈ ਖਰਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ, ਤਾ ਉਹਵੇ ਹੀ ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਪੰਚਾਇਤੀ ਰਾਜ ਲਈ 1.23 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕਰਨ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਹੈ |
ਨੀਲੀ ਆਰਥਿਕਤਾ
- 2024-25 ਤੱਕ ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ ਨੂੰ 1 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਣਾਂ |
- 2022-23 ਤੱਕ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ 200 ਲੱਖ ਟਨ ਮੱਛੀ ਉਤਪਾਦ ਦਾ ਟੀਚਾ |
- 3,477 ਦੋਸਤਾਂ ਅਤੇ 500 ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ ਕਿਸਾਨ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ ਦੇ ਖੇਤਰ ਨਾਲ ਜੋੜਨਾ |
- ਐਲਗੀ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਬੂਟੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਅਤੇ ਕੇਜ ਕਲਚਰ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨਾ |
- ਸਮੁੰਦਰੀ ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ ਦੇ ਸਰੋਤਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਤੇ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਇੱਕ ਫਰੇਮਵਰਕ ਤਿਆਰ ਕਰਨਾ |
ਕਿਸਾਨ ਰੇਲ
- ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਢੁਲਾਈ ਦੇ ਲਈ ਜਨਤਕ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਭਾਈਵਾਲੀ ਰਾਹੀਂ ਭਾਰਤੀ ਰੇਲਵੇ ਦੁਆਰਾ ਕਿਸਾਨ ਰੇਲ ਸੇਵਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ।
- ਦੁੱਧ, ਮੀਟ ਅਤੇ ਮੱਛੀ ਆਦਿ ਜਿਵੇਂ ਛੇਤੀਂ ਖਰਾਬ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੇ ਲਈ ਰੁਕਾਵਟ ਰਹਿਤ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਫਰਿੱਜ ਸਪਲਾਈ ਚੇਨ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ |
- ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਅਤੇ ਮਾਲ ਗੱਡੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸ਼ੀਤਨ (Refrigeration) ਡਿੱਬੇ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ
ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਉੜਾਨ ਯੋਜਨਾ
ਕ੍ਰਿਸ਼ੀ ਉੜਾਨ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਦੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ | ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਥਾਂ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਜਿਸ ਨਾਲ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਦੇ ਚੰਗੇ ਭਾਅ ਮਿਲਣਗੇ।
ਬਾਗਵਾਨੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਅਤੇ ਨਿਰਯਾਤ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਲਈ 'ਇਕ ਉਤਪਾਦ, ਇਕ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ' ਦੀ ਨੀਤੀ -
- ਰਵਾਇਤੀ ਜੈਵਿਕ ਅਤੇ ਨਵੀਨਤਾਕਾਰੀ ਖਾਦਾਂ ਦੀ ਹਰ ਕਿਸਮ ਦੀ ਸੰਤੁਲਿਤ ਵਰਤੋਂ |
- ਜੈਵਿਕ, ਕੁਦਰਤੀ ਅਤੇ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨਾ |
- ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਪੋਰਟਲ - ਜੈਵਿਕ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੇ ਆਨਲਾਈਨ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਰਕੀਟ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨਾ |
- ਕੁਦਰਤੀ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ੀਰੋ ਬਜਟ- (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਜੁਲਾਈ 2019 ਦੇ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਦਰਸ਼ਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ).
- ਸਿੰਚਾਈ ਲਈ ਮੀਂਹ ਦੇ ਪਾਣੀ, ਅਧਾਰਤ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਖੇਤੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ |
- ਗੈਰ-ਫਸਲੀ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਬਹੁ-ਪੱਧਰੀ ਫਸਲਾਂ, ਮਧੂ ਮੱਖੀ ਪਾਲਣ, ਸੋਲਰ ਪੰਪਾਂ ਅਤੇ ਸੌਰ ਉਰਜਾ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨਾ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ-ਕੁਸਮ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ
- ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਸੋਲਰ ਊਰਜਾ ਪੰਪ ਲਗਾਉਣ ਲਈ 20 ਲੱਖ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਹਾਇਤਾ |
- 15 ਲੱਖ ਵਾਧੂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਗਰਿੱਡ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਪੰਪ ਸੇਂਟੋ ਨੂੰ ਸੂਰਜੀ ਉਰਜਾ ਨਾਲ ਬਨਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ।
- ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਤੀ ਜਾ ਖਾਲੀ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਸੌਰ ਉਰਜਾ ਪਲਾਂਟ ਲਗਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ |
ਗ੍ਰਾਮ ਭੰਡਾਰਣ ਯੋਜਨਾ
- ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਲਈ ਸਵੈ-ਸਹਾਇਤਾ ਸਮੂਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸੰਚਾਲਿਤ ਭੰਡਾਰਣ ਪ੍ਰਣਾਲੀ, ਤਾਕਿ ਉਤਪਾਦਾਂ 'ਤੇ ਲਾਜਿਸਿਟੀਕ ਲਾਗਤ ਘੱਟ ਹੋ ਸਕੇ |
- ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਸਵੈ-ਸਹਾਇਤਾ ਸਮੂਹਾਂ ਨੂੰ ਧਨ ਲਕਸ਼ਮੀ ਦਾ ਸਥਾਨ ਦੁਬਾਰਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ |
- ਨਾਬਾਰਡ ਦੁਆਰਾ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਭੰਡਾਰੋ , ਕੋਲਡ ਸਟੋਰਾਂ ਅਤੇ ਫਰਿੱਜ ਵੈਨ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦਾ ਨਕਸ਼ਾ ਬਨਾਉਣਾ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਜੀਓ ਟੈਗਿੰਗ ਕਰਨਾ |
ਪਸ਼ੂ
ਦੁੱਧ ਦੀ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਸਾਲ 2025 ਤੱਕ 53.5 ਮਿਲੀਅਨ ਐਮਟੀ ਤੋ ਦੁਗਣਾ ਕਰਕੇ 108 ਮਿਲੀਅਨ ਐਮਟੀ ਦੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ |
- ਬਨਾਵਟੀ ਗਰੱਭਾਸ਼ਯ ਦੇ ਕਵਰੇਜ ਨੂੰ ਮੌਜੂਦਾ 30 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਵਧਾ ਕੇ 70 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ |
- ਚਰਾਗਾਹ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਮਨਰੇਗਾ ਨੂੰ ਜੋੜਿਆ ਜਾਵੇਗਾ |
- ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੇ ਪੈਰ ਅਤੇ ਜ਼ੁਬਾਨੀ ਬਿਮਾਰੀ (ਐਫਐਮਡੀ) ਬਰੂਸਲੋਸਿਸ ਅਤੇ ਭੇਡ ਬੱਕਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪੇਸਟੇ ਡੇਸ ਪੈਟੀਸ ਰੁਮਿਨੈਂਟ (ਪੀਪੀਆਰ) ਨੂੰ ਸਾਲ 2025 ਤਕ ਖ਼ਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ |
ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਕੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰਿਹਾ
ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸਵੈ-ਸਹਾਇਤਾ ਸਮੂਹਾਂ ਦੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਵੱਲ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਪੇਂਡੂ ਭੰਡਾਰਣ ਨੂੰ ਮਹਿਲਾ ਸਵੈ ਸਹਾਇਤਾ ਸਮੂਹ ਸਕੀਮ ਦੁਆਰਾ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ | ਉਹ ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠੇ ਕਰਣਗੇ ਅਤੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਲੋੜ ਪੇਨ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬੀਜ ਦੇਣਗੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦੇ ਲਈ 28,600 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
Summary in English: What did farmers and women get in the Union Budget 2020-21
