ਰੇਤ ਦੀਆਂ ਧੋਣੀਆਂ ਹੁਣ ਕਿਸਾਨਾ ਲਈ ਸਰਾਪ ਨਹੀ ਵਰਦਾਨ ਬਣ ਚੁਕੇ ਹਨ | ਹਰ ਕਿਸਾਨ ਧੋਰੋ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਕਿਸਮਤ ਅਜਮਾਉਣ ਲਈ ਉਤਾਵਲਾ ਹੈ | ਕਿਸਾਨਾ ਨੂੰ ਇਹ ਦਿਨ ਅਨਾਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ | ਇਸ ਨਾਲ ਪੇਂਡੂ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਉਸੇ ਸਮੇਂ, ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਲੱਖਪਤੀ ਬਣਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ ਹੈ | ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਇੱਕ ਕਿਸਾਨ ਹਸਤੀਮਲ ਰਾਜਪੁਰੋਹਿਤ ਹੈ ਜੋ ਸਿਰਫ 10 ਵੀਂ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪਰ ਆਮਦਨੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ, ਬਹੁ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਛੱਡ ਚੁਕੇ ਹਨ | ਇਹ ਅਨਾਰ ਬਾਗਬਾਨੀ ਕਰਕੇ 28 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਸਾਲਾਨਾ ਆਮਦਨ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ |
ਦਰਅਸਲ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਇਤਵਾਯਾ - ਪਾਦਰੂ ਪਿੰਡ ਦਾ ਕਿਸਾਨ ਹਸਤੀਮਲ ਰਾਜਪੁਰੋਹਿਤ 10 ਵੀਂ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹਿਆ-ਲਿਖਿਆ ਹੈ | ਪਰ ਉਸਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਆਮਦਨ 28 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਇਸ ਕਿਸਾਨ ਨੂੰ ਫਰਸ਼ਾ ਤੋਂ ਅਰਸ਼ਾ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਅਨਾਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਨੇ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕਿਸਾਨ ਸਾਲ 2014 ਵਿਚ ਅਨਾਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ | ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਰਵਾਇਤੀ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਖੇਤੀ ਤੋਂ ਸਾਲਾਨਾ ਢਾਈ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਕਮਾਉਂਦਾ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਕੋਲ100 ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਹੈ। ਸਾਲ 2014 ਵਿੱਚ ਦੂਜੇ ਕਿਸਾਨਾ ਨੂੰ ਵੇਖਦਿਆਂ ਹੋਏ ਮੈਂ ਵੀ ਅਨਾਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ. ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਇੱਕ ਕਿਸਾਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਅਨਾਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਚਾਰ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਲਗਾਏ ਗਏ ਅਨਾਰ ਦੇ ਬਗੀਚੇ ਹੁਣ ਲਾਭਕਾਰੀ ਬਣ ਗਏ ਹਨ।
ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਇਸ ਕਿਸਾਨ ਨੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਦੋ ਹੈਕਟੇਅਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਬਾਗ਼ ਲਾਇਆ ਸੀ। ਤਕਰੀਬਨ 1500 ਪੌਦਿਆਂ ਤੋਂ ਦੋ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਉਤਪਾਦਨ ਮਿਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਹ ਅਕਸਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿਚ ਸਮੀਕਰਨ ਚੰਗੇ ਨਹੀ ਹੁੰਦੇ | ਪਰ ਕਿਸਾਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਿਆਣਪ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਖੇਤਰ ਦੇ ਦੂਜੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲੇ ਸਾਲ ਹੀ 28 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਆਮਦਨੀ ਨਾਲ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਸਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮੈਂ ਫਲਾਂ ਦੀ ਕੁਆਲਟੀ ਵਧਾਉਣ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕੀਤਾ | ਇਸ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਫਲਾਂ ਦੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵੀ ਚੰਗੀਆਂ ਹੋਇਆ | ਇਸ ਨਾਲ ਇੰਨੀ ਆਮਦਨੀ ਸੰਭਵ ਹੋ ਗਈ ,ਇਸ ਆਮਦਨੀ ਤੋਂ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਹੋ ਕੇ ਮੈਂ ਅਨਾਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ 25 ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਦਿੱਤੀ ਹੈ | ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਲਗਭਗ 6 ਹਜ਼ਾਰ ਅਨਾਰ ਦੇ ਫੁੱਲ ਹਨ | ਬਗੀਚੇ ਵਿੱਚ ਮੈ ਤੁਪਕਾ ਸਿੰਚਾਈ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ |
ਉਸਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅਨਾਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਵਿੱਚ, ਸਮੇਂ ਸਮੇਂ ਤੇ ਬਾਗ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਹੀ ਲਾਭ ਦੀ ਕੁੰਜੀ ਹੈ.
ਰਵਾਇਤੀ ਫਸਲਾਂ
ਉਸਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਰਵਾਇਤੀ ਫਸਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਮੈਂ ਹੋਰ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਲੈਂਦਾ ਹਾਂ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੈਰਟਰ, ਜੀਰਾ,ਸਰਸੋਂ ,ਬਾਜਰੇ, ਇਸੈਬਗੋਲ, ਗੁਵਾਰ, ਮੋਠ, ਕੀੜਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਸਿੰਚਾਈ ਲਈ ਦੋ ਟਯੂਬਵੈੱਲ ਹਨ | ਪਾਣੀ ਦੀ ਵੱਧ ਰਹੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਖੇਤ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿਚ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਗਏ ਹਨ। ਰਵਾਇਤੀ ਫਸਲਾਂ ਤੋਂ ਸਾਲਾਨਾ ਢਾਈ ਤੋਂ ਤੀਨ ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਕਮਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ |
ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ
ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਪਸ਼ੂਆਂ ਵਿੱਚ 2 ਗਾਵਾਂ ਅਤੇ 10 ਮੱਝ ਹਨ. ਇਹ ਬਾਗਾਂ ਲਈ ਗੋਬਰ ਦੀ ਖਾਦ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ. ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਲਈ ਦੁੱਧ, ਘਿਓ ਅਤੇ ਹੋਰ ਉਤਪਾਦ. ਉਸਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮੈਂ ਡੇਅਰੀ ਲਈ ਦੁੱਧ ਦੀ ਮਾਰਕੀਟ ਕਰਦਾ ਹਾਂ| ਰੋਜ਼ਾਨਾ 25-30 ਲੀਟਰ ਦੁੱਧ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ| ਦੁੱਧ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ 8-10 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਮਹੀਨਾ ਦੀ ਸ਼ੁੱਧ ਬਚਤ ਦਿੰਦੀ ਹੈ|
Summary in English: Farmers are earning Rs 28 lakh annually due to pomegranate cultivation
