ਹੜ੍ਹਾਂ 'ਚ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਹਿਦਾਇਤਨਾਮਾ
Animal Care in Flood: ਮਾਨਸੂਨ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸੂਬਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਲਪੇਟ ਵਿੱਚ ਲੈ ਲਿਆ ਹੈ। ਕਈ ਸੂਬਿਆਂ 'ਚ ਜਿੱਥੇ ਹੜ੍ਹ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਹੀ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਹੀ ਕੁਝ ਸੂਬਿਆਂ 'ਚ ਹੜ੍ਹ ਵਰਗੇ ਹਾਲਾਤ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਦੇ ਪੂਰੇ-ਪੂਰੇ ਆਸਾਰ ਬਣ ਰਹੇ ਹਨ। ਆਈਐਮਡੀ ਦੀ ਮੰਨੀਏ ਤਾਂ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹੜ੍ਹ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹਾਲੇ ਟਲਿਆ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਜਾਣਨਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਹੜ੍ਹ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਬਚਾਇਆ ਜਾਵੇ।
ਦਰਅਸਲ, ਹੜ੍ਹ ਨਾਲ ਸਿਰਫ਼ ਇਨਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਹੜ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨੁਕਸਾਨ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਕ ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦੇ ਕੇ ਅਤੇ ਛੋਟੀਆਂ-ਛੋਟੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਕਰਕੇ ਇਸ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਬਚ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿਵੇਂ...?
ਹੜ੍ਹ ਦੇ ਪਾਣੀ ਕਾਰਨ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਨਮੀ ਦਾ ਪੱਧਰ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਜੋਕਾਂ, ਮੱਛਰ, ਮੱਖੀਆਂ ਅਤੇ ਚਿੱਚੜਾਂ ਸਮੇਤ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੇ ਪਰਜੀਵੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਚਿੱਚੜਾਂ ਕਾਰਨ ਪਸ਼ੂਆਂ ਵਿੱਚ ਚਿਚੜੀ ਰੋਗ (ਬਬੇਸੀਓਸਿਸ, ਐਨਾਪਲਾਜ਼ਮੋਸਿਸ ਅਤੇ ਥਲੇਰੀਓਸਿਸ) ਦੇ ਵਧਣ ਦਾ ਖਦਸ਼ਾ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਖੜ੍ਹੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਮੱਖੀਆਂ ਅਤੇ ਮੱਛਰਾਂ ਦੀ ਭਰਮਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਰਾਹੀਂ ਲੰਪੀ ਚਮੜੀ ਰੋਗ ਅਤੇ ਲੰਗੜਾ ਬੁਖਾਰ ਫ਼ੈਲ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਗਿੱਲ ਵਿੱਚ ਖੜ੍ਹੇ ਰਹਿਣ ਕਾਰਨ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੇ ਖੁਰ ਗਲਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਨਾਲ ਪਸ਼ੂ ਲੰਗੜਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਵਾਤਾਵਰਨ ਵਿੱਚ ਨਮੀ ਵਧਣ ਕਾਰਨ ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਗਲਘੋਟੂ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਵਾਤਾਵਰਨ ਵਿਚਲੀ ਸਿੱਲ੍ਹ ਕਾਰਨ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਫ਼ੀਡ ਨੂੰ ਉੱਲੀ ਲੱਗ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪਸ਼ੂ ਜ਼ਹਿਰਬਾਦ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਕੱਚੇ ਢਾਰਿਆਂ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨੇ ਜਾਣ ਦਾ ਵੀ ਖਦਸ਼ਾ ਹੈ। ਬਾਹਰੀ ਪਰਜੀਵੀਆਂ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਲਈ ਪੁਖਤਾ ਇੰਤਜ਼ਾਮ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।
ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਹੜ੍ਹ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਬਚਾਇਆ ਜਾਵੇ?
● ਹੜ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ ਜਾਂ ਹੜ੍ਹ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਬਾਰੇ ਮੌਸਮ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਚੇਤਾਵਨੀਆਂ ਤੋਂ ਸੁਚੇਤ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
● ਜੇਕਰ ਭਾਰੀ ਬਰਸਾਤ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੇ ਘੇਰੇ ਵਿੱਚੋਂ ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਕੱਢਣਾ ਆਸਾਨ ਬਣਾਉ।
● ਪਸ਼ੂਆਂ ਲਈ ਉੱਚੀ ਥਾਂ ਜਾਂ ਪਹਾੜੀ 'ਤੇ ਪਨਾਹ ਲਈ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰੋ।
● ਹੜ੍ਹ ਆਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪਸ਼ੂਆਂ ਲਈ ਹਰੇ ਚਾਰੇ ਸਮੇਤ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭੋਜਨ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰੋ।
● ਹੜ੍ਹਾਂ ਦੌਰਾਨ ਪਸ਼ੂਆਂ ਲਈ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰੋ।
● ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਹੜ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਓ।
● ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਦੌਰਾਨ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਕਾਂ ਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਪੈਰਾਂ ਅਤੇ ਮੂੰਹ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਦਾ ਟੀਕਾਕਰਨ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰਵਾਉਣ।
● ਹੜ੍ਹ ਆਉਣ ਦੀ ਸੂਰਤ ਵਿੱਚ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਪਛਾਣ (ਟੈਗਿੰਗ) ਕਰਨੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਰਾਹਤ ਕਾਰਜ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਣ।
● ਹੜ੍ਹਾਂ ਦੌਰਾਨ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੇ ਮਾਲਕਾਂ ਨੂੰ ਪਸ਼ੂ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਇੱਕ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਕਿੱਟ ਤਿਆਰ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦਵਾਈਆਂ, ਹਾਲਟਰ, ਰੱਸੀ, ਸਫਾਈ ਦਾ ਸਾਮਾਨ, ਟਾਰਚ ਲਾਈਟ, ਪੋਰਟੇਬਲ ਰੇਡੀਓ ਅਤੇ ਬੈਟਰੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ।
● ਜਦੋਂ ਭਾਰੀ ਬਰਸਾਤ ਦੀ ਚੇਤਾਵਨੀ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਚਾਰਦੀਵਾਰੀ ਵਿੱਚ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਛੱਡ ਦਿਓ, ਤਾਂ ਜੋ ਪਾਣੀ ਆਉਣ 'ਤੇ ਉਹ ਭੱਜ ਜਾਣ।
● ਤੁਹਾਨੂੰ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਘੇਰੇ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਬਿਜਲੀ ਦੀਆਂ ਤਾਰਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਮੁਰੰਮਤ ਕਰਵਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
● ਜਲਣਸ਼ੀਲ ਵਸਤੂਆਂ ਨੂੰ ਜਿੰਨਾ ਸੰਭਵ ਹੋ ਸਕੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਘੇਰੇ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰੱਖੋ।
● ਪਾਣੀ ਭਰਨ ਜਾਂ ਹੜ੍ਹ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਪੱਧਰ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਦੇ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
● ਹੜ੍ਹਾਂ ਦੌਰਾਨ ਮਰਨ ਵਾਲੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਦਫ਼ਨਾਉਣ ਲਈ 6 ਫੁੱਟ ਡੂੰਘਾ ਟੋਆ ਪੁੱਟੋ ਅਤੇ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਕਿ ਇਹ ਟੋਆ ਦਰਿਆ ਜਾਂ ਖੂਹ ਤੋਂ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 100 ਫੁੱਟ ਦੂਰ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Rainy Season: ਸ਼ਹਿਦ ਮੱਖੀਆਂ ਲਈ ਬਰਸਾਤੀ ਮੌਸਮ ਵੱਡਾ ਖ਼ਤਰਾ, ਜਾਣੋ Honey Bee Colonies ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਅਤੇ ਸੰਭਾਲ ਦੇ ਤਰੀਕੇ
ਹੜ੍ਹ ਆਉਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨਾ ਹੋਣ 'ਤੇ ਵੀ ਇਹ ਕੰਮ ਕਰੋ
● ਪਸ਼ੂ ਨੂੰ ਬਾਹਰੀ ਪਰਜੀਵੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੀ ਸਲਾਹ ਜ਼ਰੂਰ ਲਓ।
● ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਡੇਅਰੀ ਫਾਰਮਿੰਗ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਕੁਦਰਤੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪੈਰਾਸਾਈਟ ਕੰਟਰੋਲ ਲਈ ਦੇਸੀ ਮੁਰਗੀ ਪਾਲ ਸਕਦੇ ਹੋ।
● ਆਪਣੇ ਪਸ਼ੂ ਨੂੰ ਕਾਲੇ ਉੱਲੀ ਵਾਲਾ ਤੂੜੀ ਜਾਂ ਗਿੱਲਾ ਚਾਰਾ ਨਾ ਦਿਓ।
● ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਚਾਰਾ ਦੇਣ ਲਈ ਹਮੇਸ਼ਾ ਪੂਰੇ ਫੀਡ ਬਲਾਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ।
● ਸ਼ੈੱਡਾਂ ਜਾਂ ਛੱਤਾਂ 'ਤੇ ਪਾਣੀ ਟਪਕਣ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਨਿਕਾਸੀ ਵੱਲ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਦਿਓ।
● ਮੀਂਹ ਦੌਰਾਨ, ਚਿੱਚੜਾਂ ਅਤੇ ਮੱਖੀਆਂ ਤੋਂ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਉਪਾਅ ਕਰੋ।
● ਤੁਹਾਨੂੰ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਘੇਰੇ ਵਿੱਚ ਸਫਾਈ ਦਾ ਖਾਸ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹਵਾ ਦਾ ਸੰਚਾਰ ਵੀ ਸਹੀ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
Summary in English: Disaster Management: Use these precautions to protect livestock from flood damage
