Goat Farming: ਬੱਕਰੀ ਪਾਲਣ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੁਨਾਫਾ ਕਮਾਉਣ ਲਈ ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਲਈ ਵਿਗਿਆਨਕ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਵਿਗਿਆਨਕ ਢੰਗ ਨਾਲ ਵਪਾਰਕ ਬੱਕਰੀ ਪਾਲਣ ਕਰਕੇ 5-6 ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਆਈਸੀਏਆਰ-ਸੈਂਟਰਲ ਗੋਟ ਰਿਸਰਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ- ਦੁਆਰਾ ਸੁਝਾਏ ਗਏ ਵਿਗਿਆਨਕ ਢੰਗਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਵਪਾਰਕ ਬੱਕਰੀ ਪਾਲਣ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿੱਚ ਜਾਣੀਏ।
ਬੱਕਰੀ ਪਾਲਣ ਦਾ ਧੰਦਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਲਾਹੇਵੰਦ ਸੌਦਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੰਗ ਬੱਕਰੀ ਦੇ ਮੀਟ ਅਤੇ ਦੁੱਧ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਅੱਜ ਦੇ ਬਹੁਤੇ ਕਿਸਾਨ ਅਤੇ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਕ ਰਵਾਇਤੀ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਬੱਕਰੀ ਪਾਲਣ ਦਾ ਧੰਦਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬੱਕਰੀਆਂ ਦੀ ਉਤਪਾਦਨ ਸਮਰੱਥਾ ਦਾ 40-50 ਫੀਸਦੀ ਹਿੱਸਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਕਿਸਾਨ ਵਿਗਿਆਨਕ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਬੱਕਰੀ ਪਾਲਣ ਕਰਨ ਤਾਂ ਉਹ ਆਪਣਾ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵਧਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਵਿਗਿਆਨਕ ਢੰਗ ਨਾਲ ਵਪਾਰਕ ਬੱਕਰੀ ਪਾਲਣ ਤੋਂ ਸਹੀ ਮੁਨਾਫਾ ਲੈਣ ਲਈ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 100 ਬੱਕਰੀਆਂ ਪਾਲਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ। ਆਈ.ਸੀ.ਏ.ਆਰ.- ਕੇਂਦਰੀ ਬੱਕਰੀ ਖੋਜ ਸੰਸਥਾ ਵੱਲੋਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਕਿਸਾਨ ਵਿਗਿਆਨਕ ਢੰਗ ਨਾਲ ਵਪਾਰਕ ਬੱਕਰੀ ਪਾਲਣ ਕਰਕੇ 5-6 ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਮੁਨਾਫਾ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਆਓ ਅੱਜ ਆਈ.ਸੀ.ਏ.ਆਰ.-ਸੈਂਟਰਲ ਗੋਟ ਰਿਸਰਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੀ ਅਧਿਕਾਰਤ ਵੈੱਬਸਾਈਟ 'ਤੇ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਵਿਗਿਆਨਕ ਵਿਧੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਵਪਾਰਕ ਬੱਕਰੀ ਪਾਲਣ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰ ਨਾਲ ਜਾਣੀਏ, ਤਾਂ ਜੋ ਕਿਸਾਨ ਅਤੇ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਕ ਬੱਕਰੀ ਪਾਲਣ ਦੇ ਰਵਾਇਤੀ ਢੰਗ ਦੀ ਬਜਾਏ ਵਿਗਿਆਨਕ ਢੰਗ ਅਪਣਾ ਸਕਣ।
ਵਪਾਰਕ ਬੱਕਰੀ ਪਾਲਣ ਵਿੱਚ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਯੋਗ ਗੱਲਾਂ-
● ਬੱਕਰੀ ਪਾਲਣ ਲਈ ਚੰਗੀ ਨਸਲ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰੋ।
● ਬੱਕਰੀ ਸ਼ੁੱਧ ਨਸਲ ਦੀ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
● ਨਸਲ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸਰੀਰ ਅਤੇ ਕੱਦ ਚੰਗੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
● ਦੁੱਧ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਅਤੇ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਦੀ ਮਿਆਦ ਚੰਗੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
● ਬੱਕਰੀ ਦੀ ਜਣਨ ਸਮਰੱਥਾ (ਦੋ ਵੱਛਿਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਅੰਤਰਾਲ ਅਤੇ ਜੁੜਵਾਂ ਬੱਚੇ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੀ ਦਰ) ਚੰਗੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ Dairy Animals ਦੀ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ
ਬੱਕਰੀ ਪਾਲਣ ਲਈ ਪੋਸ਼ਣ ਪ੍ਰਬੰਧਨ
● ਜਨਮ ਦੇ ਅੱਧੇ ਘੰਟੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਖੀਸ ਖੁਆਓ। ਇਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਮਰ ਭਰ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕ ਸ਼ਕਤੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
● ਜਦੋਂ ਬੱਚੇ 15 ਦਿਨ ਦੇ ਹੋ ਜਾਣ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਰਾ ਚਾਰਾ ਅਤੇ ਰਾਤਬ ਮਿਸ਼ਰਣ ਦੇਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੋ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ 3 ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਹੋ ਜਾਣ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਾਂ ਦਾ ਦੁੱਧ ਦੇਣਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿਓ।
● ਮੀਟ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ, ਮਰਦ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ 3 ਤੋਂ 9 ਮਹੀਨੇ ਤੱਕ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਭਾਰ ਦੇ 2-5 ਤੋਂ 3% ਤੱਕ ਊਰਜਾ (ਮੱਕੀ, ਜੌਂ, ਕਣਕ) ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਟੀਨ (ਮੂੰਗਫਲੀ, ਫਲੈਕਸਸੀਡ, ਤਿਲ, ਕਪਾਹ ਦੇ ਬੀਜ) ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਰਤਾਬ ਮਿਸ਼ਰਣ ਵੱਜੋਂ ਦੇਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਰਤਾਬ ਮਿਸ਼ਰਣ ਵਿਚ ਊਰਜਾ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਲਗਭਗ 60%, ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਵਾਲੀ ਸਮੱਗਰੀ ਲਗਭਗ 37%, ਖਣਿਜ ਮਿਸ਼ਰਣ 2% ਅਤੇ ਨਮਕ 1% ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
● ਬਾਲਗ ਬੱਕਰੀਆਂ (ਇੱਕ ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ) ਅਤੇ ਪ੍ਰਜਨਨ ਲਈ ਪਾਲਣ ਕੀਤੇ ਨਰਾਂ ਵਿੱਚ ਊਰਜਾ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਲਗਭਗ 70% ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਪੋਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਖਣਿਜ ਅਤੇ ਲੂਣ ਨਿਯਮਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰੋ।
● ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਬੱਕਰੀਆਂ ਦਾ ਦੁੱਧ ਉਤਪਾਦਨ ਲਗਭਗ 500 ਮਿ.ਲੀ. ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ ਹੋਵੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 250 ਗ੍ਰਾਮ ਅਤੇ 500 ਗ੍ਰਾਮ ਰਤਾਬ ਮਿਸ਼ਰਣ ਪ੍ਰਤੀ ਇੱਕ ਲੀਟਰ ਦੁੱਧ ਦੇ ਦਿਓ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਹਰ ਇੱਕ ਲੀਟਰ ਵਾਧੂ ਦੁੱਧ ਲਈ 500 ਗ੍ਰਾਮ ਰਤਾਬ ਮਿਸ਼ਰਣ ਦਿਓ।
● ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ, ਗਰਭਵਤੀ ਬੱਕਰੀਆਂ (ਪਿਛਲੇ 2 ਤੋਂ 3 ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀਆਂ) ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ (3 ਤੋਂ 9 ਮਹੀਨਿਆਂ) ਨੂੰ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ 200 ਤੋਂ 350 ਗ੍ਰਾਮ ਰਤਾਬ ਮਿਸ਼ਰਣ ਦਿਓ।
● ਹਰੇ ਚਾਰੇ ਦੇ ਨਾਲ ਸੁੱਕਾ ਚਾਰਾ ਦੇਣਾ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਓ। ਖੁਰਾਕ ਵਿਚ ਅਚਾਨਕ ਤਬਦੀਲੀ ਨਾ ਕਰੋ ਅਤੇ ਹਰਾ ਅਤੇ ਗਿੱਲਾ ਚਾਰਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਤਰਾ ਵਿਚ ਨਾ ਦਿਓ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : 'Sahiwal' ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਣ ਗਾਂ
ਬੱਕਰੀ ਪਾਲਣ ਲਈ ਹਾਊਸਿੰਗ ਪ੍ਰਬੰਧਨ
● ਪਸ਼ੂ ਘਰ ਵਿੱਚ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ, ਹਵਾ ਅਤੇ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਥਾਂ ਲੋੜੀਂਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। 2. ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਠੰਡ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਅਤੇ ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਨਹਾਉਣ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰੋ। 3. ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੇ ਘਰ ਨੂੰ ਸਾਫ਼-ਸੁਥਰਾ ਰੱਖੋ।
● ਛੋਟੇ ਲੇਲੇ ਨੂੰ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਸਿੱਧੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਲਈ, ਫਰਸ਼ 'ਤੇ ਸੁੱਕਾ ਘਾਹ ਜਾਂ ਤੂੜੀ ਵਿਛਾਓ ਅਤੇ ਤੀਜੇ ਦਿਨ ਇਸਨੂੰ ਬਦਲਦੇ ਰਹੋ।
● ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਉੱਪਰਲੇ 6 ਇੰਚ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਬਦਲੋ।
● ਛੋਟੇ ਲੇਲੇ, ਗਰਭਵਤੀ ਬੱਕਰੀਆਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਜਨਨ ਵਾਲੀਆਂ ਬੱਕਰੀਆਂ ਲਈ ਵੱਖਰਾ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰੋ।
● ਇੱਕ ਬਾਲਗ ਬੱਕਰੀ ਲਈ 3-4 ਵਰਗ ਮੀਟਰ ਦੇ ਖੁੱਲੇ ਖੇਤਰ ਅਤੇ 1-2 ਵਰਗ ਮੀਟਰ ਦੇ ਖੇਤਰ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
● ਵੱਛੇ ਦੇ ਬਾਅਦ, ਬੱਕਰੀ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਲੇਲੇ ਨੂੰ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤੇ ਲਈ ਇਕੱਠੇ ਰੱਖੋ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Dangi Cow ਦਿੰਦੀ ਹੈ 800 ਲੀਟਰ ਦੁੱਧ, ਜਾਣੋ ਇਸਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਦਾ ਤਰੀਕਾ
ਬੱਕਰੀ ਪਾਲਣ ਲਈ ਸਿਹਤ ਪ੍ਰਬੰਧਨ
● ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ (ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ) ਕੀੜੇਮਾਰ ਦਵਾਈ ਦਿਓ।
● ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਵਾਲੇ ਟੀਕੇ (ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ: PPR, ET, Pox, FMD ਆਦਿ) ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਲਗਾਏ ਜਾਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।
● ਬਿਮਾਰ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਛਾਂਟੀ ਕਰੋ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਪਸ਼ੂਆਂ ਤੋਂ ਵੱਖ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਤੁਰੰਤ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾਓ।
● ਲੋੜ ਅਨੁਸਾਰ, ਬਾਹਰੀ ਪਰਜੀਵੀਆਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ, ਬੂਟੈਕਸ (1 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ) ਦੇ ਘੋਲ ਨਾਲ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰੋ।
● ਬੱਕਰੀਆਂ ਲਈ ਨਿਯਮਤ ਸਟੂਲ ਟੈਸਟ ਕਰਵਾਓ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਬੱਕਰੀਆਂ ਵੇਚੋ
ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਕਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਭਾਰ ਅਨੁਸਾਰ ਹੀ ਬੱਕਰੀਆਂ ਵੇਚੋ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਮਾਸ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ ਪਾਲਣ ਕੀਤੇ ਨਰ ਲਗਭਗ 1 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਵੇਚੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸਰੀਰ ਦਾ ਭਾਰ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ (10-15 ਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ) ਅਤੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਖਰਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਬੱਕਰੀ ਪਾਲਕਾਂ ਨੂੰ ਸੰਗਠਿਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵਾਜਬ ਕੀਮਤ 'ਤੇ ਬੱਕਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵੇਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤਿਉਹਾਰ ਜਿਵੇਂ ਈਦ, ਦੁਰਗਾ ਪੂਜਾ ਆਦਿ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਬੱਕਰੇ ਵੇਚਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸ ਤੋਂ ਚੰਗਾ ਮੁਨਾਫਾ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ।
Summary in English: Do Goat Farming scientifically, profit up to 6 times, know the complete method