ਰਾਜਮਾ ਦੀ ਖੇਤੀ
Rajma Ki Kheti: ਰਾਜਮਾ ਖਾਣ ਵਿੱਚ ਸਵਾਦਿਸ਼ਟ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਪੱਖੋਂ ਵਧੀਆ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਰਾਜਮਾ ਦੀ ਖੇਤੀ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇਸਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਨਾਲ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਮੋਟਾ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਬਹੁਤ ਲਾਭ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਰਾਜਮਾ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਨਵੀਆਂ ਤਕਨੀਕਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਨਵੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਰਾਜਮਾ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਦਾ ਸਮਾਂ ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਜੇਕਰ ਰਾਜਮਾ ਕੀ ਖੇਤੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਸ ਲੇਖ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰੋ।
ਰਾਜਮਾ ਬਿਜਾਈ ਦਾ ਸਮਾਂ
ਰਾਜਮਾ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਅਕਤੂਬਰ ਦੇ ਆਖਰੀ ਹਫ਼ਤੇ ਤੋਂ ਨਵੰਬਰ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਤੱਕ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਉੱਤਰੀ ਪੱਛਮੀ ਭਾਗਾਂ ਜਿਵੇਂ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਹਰਿਆਣਾ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਅਕਤੂਬਰ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਬਿਜਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਧਿਆਨ ਰਹੇ ਕਿ ਲੇਟ ਬਿਜਾਈ ਕਾਰਨ ਰਾਜਮਾ ਦੇ ਝਾੜ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਮਿੱਟੀ
ਇਸ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਦੋਮਟ ਅਤੇ ਹਲਕੀ ਦੋਮਟ ਮਿੱਟੀ ਢੁਕਵੀਂ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਨਿਕਾਸੀ ਦਾ ਵਧੀਆ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੋਵੇ।
ਖੇਤ ਦੀ ਤਿਆਰੀ
ਇਸ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਖੇਤ ਨੂੰ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਮੋੜ ਵਾਲੇ ਹਲ ਨਾਲ ਵਾਹੁਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਥਾਨਕ ਹਲ ਜਾਂ ਕਲਟੀਵੇਟਰ ਨਾਲ 2 ਤੋਂ 3 ਵਾਹੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਕਿ ਬਿਜਾਈ ਸਮੇਂ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਲੋੜੀਂਦੀ ਨਮੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਸੁਧਰੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ
ਕਿਸਾਨ ਵੀਰ ਰਾਜਮਾ ਪੀ.ਡੀ.ਆਰ.-14 (ਉਦੈ), ਮਾਲਵੀਆ-15, ਮਾਲਵੀਆ-137, ਵੀ.ਐਲ.-63, ਬੀ.ਐਲ.63, ਆਈ.ਆਈ.ਪੀ.ਆਰ. 96-4, ਆਈ.ਆਈ.ਪੀ.ਆਰ.98-5, ਐਚ.ਪੀ.ਆਰ.35, ਅੰਬਰ, ਉਤਕਰਸ਼ ਅਤੇ ਅਰੁਣ ਅਤੇ ਹੂਰ-15 ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਬੀਜਾਂ ਦੀ ਮਾਤਰਾ
ਰਾਜਮਾ ਕੀ ਖੇਤੀ ਲਈ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਲਗਭਗ 120 ਤੋਂ 140 ਕਿਲੋ ਬੀਜ ਢੁਕਵਾਂ ਹੈ। ਖਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਰਾਜਮਾ ਦਾ ਵੱਧ ਉਤਪਾਦਨ ਲੈਣ ਲਈ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ 2.5 ਤੋਂ 3.5 ਲੱਖ ਪੌਦੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ।
ਬੀਜਾਂ ਦਾ ਇਲਾਜ
ਕਿਸਾਨ ਭਰਾ ਰਾਜਮਾ ਦੇ ਬੀਜ ਨੂੰ ਥੀਰਮ ਨਾਲ ਇਲਾਜ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੋੜੀਂਦੀ ਨਮੀ ਮਿਲ ਸਕੇ।
ਬਿਜਾਈ ਵਿਧੀ
ਰਾਜਮਾ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਤਾਰ ਤੋਂ ਕਤਾਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ਲਗਭਗ 30 ਤੋਂ 40 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਬੀਜ ਨੂੰ 8 ਤੋਂ 10 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਡੂੰਘਾ ਬੀਜਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Mooli di Kheti ਘੱਟ ਸਮੇਂ ਅਤੇ ਘੱਟ ਲਾਗਤ ਵਿੱਚ ਦੇਵੇਗੀ ਵੱਧ ਮੁਨਾਫਾ! ਕਰੋ ਇਹ ਕੰਮ
ਖਾਦ
ਰਾਜਮਾ ਦਾ ਵੱਧ ਝਾੜ ਲੈਣ ਲਈ ਆਖਰੀ ਹਲ ਵਾਹੁਣ ਵੇਲੇ 10 ਤੋਂ 15 ਟਨ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਗੋਬਰ ਦੀ ਖਾਦ ਜਾਂ ਕੰਪੋਸਟ ਮਿਲਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ, ਫਾਸਫੋਰਸ ਅਤੇ ਪੋਟਾਸ਼ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਸਿੰਚਾਈ
ਰਾਜਮਾ ਕੀ ਖੇਤੀ ਨੂੰ 2 ਜਾਂ 3 ਸਿੰਚਾਈ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕਿਸਾਨ ਭਰਾ, ਪਹਿਲੀ ਸਿੰਚਾਈ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ 4 ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਬਾਅਦ ਕਰੋ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਦੀਨ ਅਤੇ ਗੋਡੀ ਕਰੋ। ਧਿਆਨ ਰਹੇ ਕਿ ਨਦੀਨ ਦੇ ਸਮੇਂ ਬੂਟੇ 'ਤੇ ਥੋੜੀ ਮਿੱਟੀ ਪਾਓ, ਤਾਂ ਜੋ ਫਲੀਆਂ ਬਣਨ 'ਤੇ ਪੌਦੇ ਨੂੰ ਸਹਾਰਾ ਮਿਲ ਸਕੇ।
ਨਦੀਨਾਂ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ
ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਰਾਜਮਾ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਵਿੱਚ 1 ਤੋਂ 2 ਨਦੀਨਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਨਦੀਨਾਂ ਦੇ ਰਸਾਇਣਕ ਨਿਯੰਤਰਣ ਲਈ ਪੈਂਡੀਮੇਥਾਲਿਨ @ 3.3 ਲੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ 800 ਤੋਂ 900 ਲੀਟਰ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਘੋਲ ਕੇ ਛਿੜਕਾਅ ਕਰੋ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਮੀਂਹ 'ਚ ਧਰਤੀ ਹੇਠਲੇ ਪਾਣੀ ਦੀ Recharging ਕਰੋ
ਰਾਜਮਾ ਦੀ ਖੇਤੀ
ਰਾਜਮਾ ਦੀ ਵਾਢੀ ਅਤੇ ਪਿੜਾਈ
ਰਾਜਮਾ ਦੀ ਫ਼ਸਲ 120 ਤੋਂ 130 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪੱਕ ਕੇ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਫ਼ਸਲ ਨੂੰ 3 ਤੋਂ 4 ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਧੁੱਪ ਵਿਚ ਸੁਕਾਓ। ਧਿਆਨ ਦਿਓ ਕਿ ਜਦੋਂ ਬੀਜ ਦੀ ਨਮੀ 9 ਤੋਂ 10 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਦਾਣਿਆਂ ਨੂੰ ਪਰਾਲੀ ਤੋਂ ਵੱਖ ਕਰ ਦਿਓ।
ਪੈਦਾਵਾਰ
ਜੇਕਰ ਰਾਜਮਾ ਦੀ ਖੇਤੀ ਯੋਗ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਕਿਸਾਨ ਅਨੁਕੂਲ ਹਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ 20 ਤੋਂ 30 ਕੁਇੰਟਲ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਮੈਦਾਨੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿੰਚਾਈ ਵਾਲੀ ਖੇਤੀ ਤੋਂ ਅਤੇ ਬਰਸਾਤੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 7 ਤੋਂ 12 ਕੁਇੰਟਲ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਤੱਕ ਉਤਪਾਦਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
Summary in English: Rajma Farming is profitable business for farmers, know the advanced method of cultivation
