ਪੀਏਯੂ ਨੇ ਕਪਾਹ ਉਤਪਾਦਕਾਂ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਅਗਲੇ ਸੀਜ਼ਨ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਵਿੱਚ ਗੁਲਾਬੀ ਬੋਰ ਕੀੜੇ ਦੀ ਲਾਗ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ।
ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਲਾਹ
ਪੰਜਾਬ ਐਗਰੀਕਲਚਰਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (Punjab Agricultural University) ਦੇ ਵਾਈਸ-ਚਾਂਸਲਰ ਡਾ. ਸਤਬੀਰ ਸਿੰਘ ਗੋਸਲ ਨੇ ਕਪਾਹ ਉਤਪਾਦਕਾਂ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸਾਨ ਅਗਲੇ ਸੀਜ਼ਨ ਦੀ ਕਪਾਹ ਦੀ ਫ਼ਸਲ 'ਤੇ ਇਸ ਕੀੜੇ ਦੇ ਢੇਰ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਆਫ-ਸੀਜ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਗੁਲਾਬੀ ਬੋਰ ਕੀੜੇ ਦੀ ਲਾਗ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਨ।
ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਪਿਛਲੇ 6-7 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਮੱਧ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬੀਟੀ ਨਰਮੇ 'ਤੇ ਗੁਲਾਬੀ ਸੁੰਡੀ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦਰਜ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਹੁਣ ਇਹ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬੀਟੀ ਕਪਾਹ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕੀਟ ਦਾ ਦਰਜਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 2021 ਦੌਰਾਨ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਕਪਾਹ ਪੱਟੀ ਦੇ ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ 0 ਤੋਂ 90 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਗੁਲਾਬੀ ਬੋਲਵਰਮ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈਆਂ ਹਨ।
ਡਾ. ਗੋਸਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤੀ ਹਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਗੁਲਾਬੀ ਸੁੰਡੀ ਸਿਰਫ਼ ਕਪਾਹ ਦੀ ਫ਼ਸਲ 'ਤੇ ਹੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਇਸ ਲਈ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਡਾ. ਵਿਜੇ ਕੁਮਾਰ, ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕੀਟ-ਵਿਗਿਆਨੀ, ਨੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਗੁਲਾਬੀ ਬੋਲਵਰਮ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਇਸ ਕੀੜੇ ਦਾ ਢੋਆ ਢੁਆਈ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕੜੀ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਇਸ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗੁਲਾਬੀ ਕੀੜੇ ਨਾਲ ਸੰਕਰਮਿਤ ਨਾ ਖੁੱਲੇ ਜਾਂ ਅੱਧੇ ਖੁੱਲੇ ਹੋਏ ਬੱਲਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੀ ਫਸਲ ਦਾ ਪੁਰਾਣਾ ਢੇਰ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਜਾਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਾਲ ਖੇਤ ਦੀ ਲਾਗ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਰਣਨੀਤੀਆਂ ਬਾਰੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੰਕਰਮਿਤ ਖੇਤਰਾਂ ਤੋਂ ਨਵੇਂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬਿਨਾਂ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਜਾਂ ਅੱਧੇ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਹੋਏ ਕਪਾਹ ਦੀਆਂ ਡੰਡੀਆਂ ਦੀ ਢੋਆ-ਢੁਆਈ ਤੋਂ ਸਖ਼ਤੀ ਨਾਲ ਬਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
“ਅੰਤਿਮ ਚੁਗਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਲਾਰਵੇ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਲਈ ਅਗਲੀ ਫਸਲ ਬੀਜਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੀਬੀਡਬਲਯੂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਪਾਹ ਦੇ ਖੇਤ ਦੀਆਂ ਕਪਾਹ ਦੀਆਂ ਡੰਡੀਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰੈਡਰ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਹੀ ਕੱਟ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਭੇਡਾਂ, ਬੱਕਰੀਆਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪਸ਼ੂ ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਕਪਾਹ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਮਲਬੇ ਅਤੇ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਹੋਏ ਬੋਲਾਂ 'ਤੇ ਭੋਜਨ ਕਰਨ ਦਿਓ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: Pink Bollworm: ਗੁਲਾਬੀ ਸੁੰਡੀ ਦੇ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਚੁੱਕੇ ਇਹ ਸਖ਼ਤ ਕਦਮ!
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਡਾ. ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਛਾਂ ਹੇਠ ਜਾਂ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਕਪਾਹ ਦੇ ਡੰਡੇ ਨਾ ਲਗਾਉਣ ਦੇ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ “ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਹੋਏ ਕਪਾਹ ਵਿੱਚ ਬਚੇ ਹੋਏ ਗੁਲਾਬੀ ਬੋਲਵਰਮ ਦੇ ਲਾਰਵੇ ਨੂੰ ਖਦੇੜਨ ਲਈ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਸਟਿਕਸ ਲਗਾਓ ਅਤੇ ਕਪਾਹ ਦੀ ਸੋਟੀ ਨੂੰ ਖੇਤਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਖੜ੍ਹੀ ਕਰ ਦਿਓ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮਾਰਚ ਦੇ ਅੱਧ ਤੱਕ ਅਤੇ ਜੇ ਸੰਭਵ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਸਟਿਕਸ ਖਾਓ/ਨਸ਼ਟ ਕਰੋ।
ਇਹ ਦੱਸਦੇ ਹੋਏ ਕਿ ਕਪਾਹ ਗਿੰਨਿੰਗ ਮਿੱਲਾਂ ਅਗਲੇ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਕੀੜਿਆਂ ਦੇ ਹਮਲੇ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਜਾਂ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਕਪਾਹ ਗਿਨਿੰਗ ਮਿੱਲਾਂ ਤੋਂ ਗੁਲਾਬੀ ਬੋਲਵਰਮ ਦੇ ਬਾਲਗ ਨੂੰ ਫੈਲਣ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਲਈ ਗਿੰਨਿੰਗ ਮਿੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਨਰਮੇ ਨੂੰ ਪੋਲੀਥੀਨ ਸ਼ੀਟਾਂ ਨਾਲ ਢੱਕ ਕੇ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਨਰਮੇ ਵਿਚ ਗੁਲਾਬੀ ਸੁੰਡੀ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ
ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗੁਲਾਬੀ ਬੋਰ ਕੀੜੇ ਦੀ ਲਾਗ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਤੋਂ ਬੀਜ-ਕਪਾਹ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ ਨੂੰ ਗੈਰ-ਗੁਲਾਬੀ ਬੋਲਵਰਮ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਕਪਾਹ ਦੀਆਂ ਜਿੰਨਰੀਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਿੰਨਰੀਆਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਬੀਜ-ਕਪਾਹ ਨੂੰ ਮਾਰਚ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਗਿੰਨ ਕਰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਗਿੰਨਿੰਗ ਦੀ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਨਸ਼ਟ ਕਰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਰੱਖੇ ਗਏ ਕਪਾਹ ਨੂੰ ਮਾਰਚ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਗਿੰਨ ਕਰ ਲਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬੀਜ ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਖੁਆਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਢੱਕਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਕਿ ਗੁਲਾਬੀ ਕੀੜੇ ਦੀ ਜਲਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਲਈ ਕਪਾਹ ਦੀ ਜਿੰਨਰੀ ਨੇੜੇ ਫੇਰੋਮੋਨ ਟਰੈਪ ਲਗਾਏ ਜਾਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।
ਡਾ. ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸੁਚੇਤ ਰਹਿਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ, ਨਾਲ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਬੀਟੀ ਕਪਾਹ 'ਤੇ ਗੁਲਾਬੀ ਕੀੜੇ ਦੀ ਕੋਈ ਘਟਨਾ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਕ੍ਰਿਸ਼ੀ ਵਿਗਿਆਨ ਕੇਂਦਰਾਂ ਜਾਂ ਖੇਤੀ ਸਲਾਹਕਾਰ ਸੇਵਾ ਕੇਂਦਰਾਂ ਜਾਂ ਪੀਏਯੂ ਦੇ ਖੇਤਰੀ ਖੋਜ ਕੇਂਦਰਾਂ ਜਾਂ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ ਭਲਾਈ ਵਿਭਾਗ, ਪੰਜਾਬ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
Summary in English: PAU advises farmers to protect cotton from pink bollworm during winter season
