ਲਸਣ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਵਿਚ ਅਪਣਾਓ ਇਹ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਉਪਕਰਣ, ਅਤੇ ਵਧਾਓ ਉਤਪਾਦਨ

Garlic

ਚਿਕਿਤਸਕ ਗੁਣਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਲਸਣ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਭੋਜਨ ਵਿਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ | ਲਸਣ ਨੂੰ ਕੁਦਰਤੀ ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ | ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਭਾਰਤ ਵਿਚ, ਲਸਣ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਚਿਕਿਤਸਕ ਅਤੇ ਭੁੱਖ ਵਧਾਉਣ ਵਾਲੇ ਲਾਭਾਂ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ | ਲਸਣ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰੀ ਏਸ਼ੀਆ ਦਾ ਹੈ

ਪਰ ਇਸਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਕਾਫ਼ੀ ਪੁਰਾਣਾ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਹੈ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਦੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਲਸਣ ਦਾ ਨਾਮ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ |

ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਲਸਣ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ( Garlic cultivation in India)

ਲਸਣ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਉਗਾਈ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਕੰਦ ਦੀ ਫਸਲ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਰਸੋਈ ਅਤੇ ਦਵਾਈ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ ਤੇ ਵਰਤੀ ਜਾਏਗੀ | ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਲਸਣ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ 2.8 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ ਰਕਬੇ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਉਤਪਾਦਕਤਾ ਦੇ ਨਾਲ ਕੁੱਲ 16.17 ਲੱਖ ਟਨ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ | ਦੇਸ਼ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿਚ, ਲਸਣ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਨਵੰਬਰ ਅਤੇ ਦਸੰਬਰ ਦੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਖੁਦਾਈ ਅਪਰੈਲ-ਮਈ ਵਿਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ | ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਰਾਜਸਥਾਨ, ਗੁਜਰਾਤ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਅਸਾਮ, ਪੰਜਾਬ, ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਦਾ ਮੌਸਮ ਲਸਣ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਬਹੁਤ ਉਪਯੁਕੁਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਲਸਣ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਵਿਚ ਖੇਤੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ( Contribution of agricultural machinery in garlic cultivation )

ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਲਸਣ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਛੋਟੇ ਅਤੇ ਸੀਮਾਂਤ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ | ਸਰੋਤਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਅਤੇ ਲੇਬਰ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ, ਲਸਣ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ | ਹਾਲਾਂਕਿ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ਤੇ ਲਸਣ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਨ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਤਕਨੀਕਾਂ ਉਪਲਬਧ ਹਨ, ਪਰ ਕਿਸਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਨਹੀਂ ਹਨ | ਇਸ ਕਾਰਨ ਕਰਕੇ, ਲਸਣ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ | ਜੇ ਕਿਸਾਨ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਲਸਣ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ | ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮਸ਼ੀਨੀਕਰਨ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਪੂਰਾ ਕਰਕੇ ਉਤਪਾਦਨ, ਉਤਪਾਦਕਤਾ ਅਤੇ ਮੁਨਾਫੇ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਵਿਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦਾ ਹੈ | ਯੰਤਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਮੇਂ ਦੀ ਬਚਤ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ, ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ | ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿਚ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਬੀਜਾਂ, ਖਾਦ, ਸਿੰਚਾਈ, ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਰਸਾਇਣਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਹੀ ਸਮੇਂ ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ | ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਤਪਾਦਨ ਦੀ ਇਕਾਈ ਦੀ ਲਾਗਤ ਨੂੰ ਘਟਾ ਕੇ ਮੁਨਾਫਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ | ਲਸਣ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਕਈ ਕਿਸਮ ਦੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਉਪਕਰਣ ਉਪਲਬਧ ਹਨ | ਆਓ ਇਨ੍ਹਾਂ ਯੰਤਰਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ |

Rasied Bed Maker

ਰੇਜਡ ਬੈੱਡ ਮੇਕਰ / ਲਸਣ ਬੋਨੇ ਦੀ ਮਸ਼ੀਨ (Rasied Bed Maker Garlic Planter)

ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਰੇਜਡ ਬੈੱਡ ਤਕਨੀਕ ਨਾਲ ਕਰਨਾ ਹੁਣ ਕਿਸਾਨਾਂ ਵਿਚ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ | ਇਸ ਤਕਨੀਕ ਨਾਲ ਫਸਲਾਂ ਨੂੰ ਉੱਚੇ-ਉੱਚੇ ਬਿਸਤਰੇ 'ਤੇ ਬੀਜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ | ਰੇਜਡ ਬੈੱਡ ਤਕਨੀਕ ਦੁਆਰਾ ਬੀਜੀ ਗਈ ਫਸਲਾਂ ਵਧੀਆ ਉਤਪਾਦਨ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਭਾਵੇਂ ਘੱਟ ਜਾਂ ਬਹੁਤ ਭਾਰੀ ਬਾਰਸ਼ ਹੋਵੇ | ਜ਼ਮੀਨ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਰੇਜਡ ਬੈੱਡ ਮੇਕਰ ਉਪਕਰਣਾਂ ਦੁਆਰਾ ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਬਿਸਤਰੇ ਬਣਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ | ਬਿਸਤਰੇ ਦੀ ਚੌੜਾਈ ਅਤੇ ਕਤਾਰਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਦੂਰੀ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਫਸਲਾਂ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਕਿਸਮ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ | ਰੇਜਡ ਬੈੱਡ ਮੇਕਰ ਉਪਕਰਣਾਂ ਵਿਚ ਬਿਸਤਰੇ ਦੀ ਚੌੜਾਈ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ |

Garlic Seed Drill

ਲਸਣ ਸੀਡ ਡਰਿਲ ( Garlic Seed Drill )

ਖੇਤ ਵਿੱਚ, ਲਸਣ ਦੀ ਮਸ਼ੀਨ ਤੋਂ ਬੀਜਣ ਲਈ ਲਸਣ ਸੀਡ ਡਰਿਲ ਮਸ਼ੀਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ | ਕਿਸਾਨ ਭਰਾ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲਸਣ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਛੋਟੇ ਪਲਾਟਾਂ ਵਿਚ 10-15 ਸੈ.ਮੀ. ਦੀ ਦੂਰੀ ਵਿਚ ਕਤਾਰਾਂ ਵਿਚ 3-5 ਸੈ.ਮੀ. ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ ਵਿੱਚ ਕਰਦੇ ਹਨ | ਲਸਣ ਦੇ ਬੀਜ ਨੂੰ 17 ਕਤਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਡ੍ਰਿਲ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਬੀਜਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ | ਬਿਜਾਈ ਦੀ ਦਰ 5-7 ਕਿੱਲੋ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਰੱਖੀ ਗਈ ਹੈ | ਇਸ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਬਿਜਾਈ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਖਾਦ ਵੀ ਡੂੰਘਾਈ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ | ਇਸ ਮਸ਼ੀਨ ਦੀ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਸਮਰੱਥਾ 0.50–0.65 ਹੈਕਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਘੰਟਾ ਹੈ | ਇਸ ਮਸ਼ੀਨ ਦੁਆਰਾ ਲਗਾਤਾਰ ਬਿਜਾਈ ਕਰਨ ਨਾਲ ਬੀਜ ਦੀ ਦਰ ਵੀ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ |

Garlic Harvester

ਲਸਣ ਹਾਰਵੈਸਟਰ (Garlic Harvester)

ਜਦੋਂ ਲਸਣ ਦੀ ਫਸਲ ਖੇਤ ਵਿਚ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਕਿਸਾਨ ਭਰਾ ਲਸਣ ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿਚੋਂ ਖੋਦ ਕੇ ਜਾਂ ਇਸ ਦੇ ਤਣੇ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਖਿੱਚ ਕੇ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿਚੋਂ ਕੱਢ ਦਿੰਦੇ ਹਨ | ਇਹ ਕੰਮ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਸਮਾਂ ਅਤੇ ਕਿਰਤ ਲੱਗਦਾ ਹੈ | ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਵਿਚ ਲਗਭਗ 30-35 ਕਾਮੇ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ | ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ਤੇ ਕਿਸਾਨ ਕਾਸ਼ਤਕਾਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਖੇਤ ਪੁੱਟਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਲਸਣ ਕੱਡਦੇ ਹਨ | ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿਚ, ਕਿਸਾਨ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਨੁਕਸਾਨ ਸਹਿਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ | ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਲਸਣ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਵਿਚ ਲੇਬਰ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵਧੇਰੇ ਆਉਂਦੀ ਹੈ |

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ :- Farmers Protest:ਕਿਸਾਨ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿਚ ਸੰਤ ਬਾਬਾ ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਖਿਰ ਕਿਉਂ ਮਾਰੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਗੋਲੀ ? ਜਾਣੋ ਕਾਰਨ