Pradhan Manrtri Fasal Bima Yojana
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਫ਼ਸਲ ਬੀਮਾ ਯੋਜਨਾ (PMFBY) ਤੋਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ (Farmers) ਦਾ ਭਲਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ? ਕਿਹਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦੀ ਵਜਹਿ ਤੋਂ ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਖੜੀ ਫ਼ਸਲ ਬਰਬਾਦ ਹੋ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਹੀ। ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਜਰੀਏ ਕਿਸਾਨ ਆਪਣੀ ਫ਼ਸਲ ਨੂੰ ਕੁਦਰਤੀ ਤਬਾਹੀ ਵਿਚ ਖਰਾਬ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਫ਼ਸਲ ਨੂੰ ਕਦੀ ਹਨੇਰੀ ਅਤੇ ਕਦੇ ਪਸ਼ੂ ਖਾ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਨੁਕਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਿਸਾਨ ਨੂੰ ਆਰਥਕ ਰੂਪ ਤੋਂ ਨੁਕਸਾਨ ਨਾ ਹੋਵੇ , ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ PMFBY ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦੀ ਮਦਦ ਤੋਂ ਕਿਸਾਨ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਅਦਾ ਕਰਕੇ ਇਸ ਦਾ ਲਾਭ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਫਸਲ ਬੀਮਾ ਯੋਜਨਾ ਦੀ ਅਧਿਕਾਰਤ ਵੈੱਬਸਾਈਟ https://pmfby.gov.in/ 'ਤੇ ਜਾਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇੱਥੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇੰਸ਼ੋਰੈਂਸ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਕੈਲਕੂਲੇਸ਼ਨ ਨਾਮ ਦੇ ਵਿਕਲਪ 'ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੁਹਾਨੂੰ ਤੁਹਾਡੀ ਫਸਲ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪੁੱਛੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ- ਵਾਢੀ ਦਾ ਸਮਾਂ ਕੀ ਹੈ, ਰਾਜ ਕੀ ਹੈ, ਯੋਜਨਾ ਕੀ ਹੈ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਆਦਿ। ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਸਾਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਭਰੋ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਵਰ ਵਿਕਲਪ ਨੂੰ ਚੁਣਨਾ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਹੁਣ ਤੁਹਾਨੂੰ ਤੁਹਾਡੇ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਅਤੇ ਕਲੇਮ ਦੋਵਾਂ ਦੀ ਰਕਮ ਮਿਲੇਗੀ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਦੀਆਂ ਦ੍ਰਿੜ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਦਾ ਫਲ
ਇਹ ਯੋਜਨਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਦਾ ਫਲ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਕੁਦਰਤੀ ਆਫਤਾਂ ਕਾਰਨ ਫਸਲਾਂ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਇਸ ਸਕੀਮ ਦਾ ਲਾਭ ਕਿਸਾਨਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਲਈ ਮੇਰੇ ਹੱਥ’ ਵਰਗੇ ਡੋਰ-ਟੂ-ਡੋਰ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਮੁਹਿੰਮ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਰੇ ਕਿਸਾਨ PMFBY ਅਧੀਨ ਆਪਣੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ, ਜ਼ਮੀਨੀ ਰਿਕਾਰਡ, ਦਾਅਵੇ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਅਤੇ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਨਿਵਾਰਣ ਬਾਰੇ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣੂ ਹਨ।
ਯੋਜਨਾ ਦੇ 6 ਸਾਲ
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ 18 ਫਰਵਰੀ, 2016 ਨੂੰ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਿਹੋਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਫਸਲ ਬੀਮਾ ਯੋਜਨਾ (PMFBY) ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। 6 ਸਾਲ ਪੂਰੇ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਹ ਸਕੀਮ ਆਗਾਮੀ ਸਾਉਣੀ 2022 ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਲਾਗੂ ਹੋਣ ਦੇ ਆਪਣੇ 7ਵੇਂ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਦਾਖਲ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।
1 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ
ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕੁਦਰਤੀ ਆਫਤ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਨੁਕਸਾਨ ਅਤੇ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿਚ, ਪਿਛਲੇ 6 ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਫਸਲ ਬੀਮਾ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਵਾਲਾ ਮੁਆਵਜ਼ਾ 1 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ (1,07,059 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ) ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਵਜੋਂ ਸਿਰਫ 21 ਹਜ਼ਾਰ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕੀਤਾ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੁਆਵਜ਼ੇ ਵਜੋਂ 1 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਿਲਿਆ।
ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਫਸਲ ਬੀਮਾ ਯੋਜਨਾ ਨਾਲ ਫਸਲਾਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਕਿਸਾਨ ਖੁਸ਼ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕੁਦਰਤੀ ਆਫ਼ਤ ਅਤੇ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਸੂਰਤ ਵਿੱਚ ਅੰਨਦਾਤਾ ਹੁਣ ਫ਼ਸਲੀ ਬੀਮੇ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਸਿੱਧੇ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਪਾ ਕੇ ‘ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰ’ ਬਣ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਬੀਮੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ, ਉਹ ਦੁਬਾਰਾ ਆਪਣੇ ਪੈਰਾਂ 'ਤੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਦੁਬਾਰਾ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਮੌਸਮ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਖਤਰਿਆਂ ਦਾ ਡਰ ਖਤਮ
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਫਸਲ ਬੀਮਾ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ 36 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਬੀਮਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। 4 ਫਰਵਰੀ, 2022 ਤੱਕ, ਇਸ ਸਕੀਮ ਅਧੀਨ 1,07,059 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਕੀਮ ਸਭ ਤੋਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਈ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਸਕੀਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਲਗਭਗ 85 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਛੋਟੇ ਕਿਸਾਨ ਅਤੇ ਸੀਮਾਂਤ ਕਿਸਾਨ ਹਨ।
ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਤੋਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਕਈ ਏਕੜ ਫਸਲ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਡੁੱਬਣ ਕਾਰਨ ਤਬਾਹ ਹੋ ਗਈ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਵੀ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਰਾਹੀਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਮਦਦ ਮਿਲੀ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਵਿੱਚ, ਬੀਮਾ ਮੁੱਲ ਦੀ ਰਕਮ ਦਾ 25 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਸਿੱਧਾ ਕਿਸਾਨ ਦੇ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰਨ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਖਰਾਬ ਮੌਸਮ ਕਾਰਨ ਬੀਮੇ ਵਾਲੀ ਫਸਲ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਜਾਂ ਲੁਆਈ ਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੋਵੇ। ਯਾਨੀ ਹੁਣ ਭੋਜਨ ਦਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮੌਸਮ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਖਤਰੇ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਡਰਣਗੇ।
ਬਜਟ ਵਿੱਚ 15,500 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਅਲਾਟਮੈਂਟ
ਇਸ ਵਾਰ ਦੇ ਬਜਟ ਵਿਚ ਕੇਂਦਰੀ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨਿਰਮਲਾ ਸੀਤਾਰਮਨ ਨੇ ਫ਼ਸਲ ਬੀਮਾ ਦੇ ਲਈ 15,500 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਅਲਾਟਮੈਂਟ ਕਿੱਤਾ ਹੈ। ਕੁਲ ਮਿਲਾਕੇ ਇਸ ਵਾਰ ਦੇ ਬਜਟ ਵਿਚ ਰਾਸ਼ਟਰ ਖੇਤੀ ਵਿਕਾਸ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਅਲਾਟਮੈਂਟ ਵਧੀਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਦੇਸ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਆਰਥਕ ਮਦਦ ਤਾਂ ਮਿਲੇਗੀ ਨਾਲ ਹੀ ਨਾਲ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਨਵੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਉਤਪਾਦਨ ਅਤੇ ਆਮਦਨ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਕਰੋ ਸਹਿ-ਫਸਲ ਦੀ ਖੇਤੀ !
Summary in English: PMFBY: 36 crore farmers have availed the benefits of this scheme so far!
