Crop Protection: ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਫ਼ਸਲ ਦੇ ਝਾੜ ਅਤੇ ਗੁਣਵੱਤਾ ਲਈ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਸਹੀ ਫ਼ਸਲ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਲਾਜ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਚੰਗਾ ਝਾੜ ਪਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ।
ਚੰਗੀ ਫਸਲ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਅਤੇ ਝਾੜ, ਦੋਵੇਂ ਕਣਕ ਦੀ ਖੇਤੀ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਫ਼ਸਲ ਦੀ ਸਹੀ ਸੰਭਾਲ ਕਰਨੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਕੜੀ ਵਿੱਚ ਵਿਗਿਆਨੀ ਡਾ. ਮਨੋਜ ਕੁਮਾਰ ਰਾਜਪੂਤ ਨੇ ਕਣਕ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਵਿੱਚ ਬੀਜ ਇਲਾਜ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਫ਼ਸਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜਿਆਂ ਅਤੇ ਚੂਹਿਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਫ਼ਸਲ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਸਬੰਧੀ ਡਾ. ਮਨੋਜ ਕੁਮਾਰ ਰਾਜਪੂਤ ਦੇ ਸੁਝਾਅ।
ਬੀਜ ਦਾ ਇਲਾਜ
ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਕੰਡੂਆ ਅਤੇ ਕਰਨਾਲ ਵੈਂਟ ਦਾ ਨਿਯੰਤਰਣ ਕਰਨ ਲਈ ਥੀਰਮ 75% ਡੀਐਸ/ਡਬਲਯੂਐਸ 2.5 ਗ੍ਰਾਮ ਜਾਂ ਕਾਰਬੈਂਡਾਜ਼ਿਮ 50% ਡਬਲਯੂਪੀ ਦੀ 1.5 ਗ੍ਰਾਮ ਜਾਂ ਕਾਰਬੇਕਸਿਨ 75% ਡਬਲਯੂਪੀ 2.0 ਗ੍ਰਾਮ ਜਾਂ ਟੇਬੂਕੋਨਾਜ਼ੋਲ 2% ਡੀਐਸ 1.0 ਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋ ਬੀਜ ਦੀ ਦਰ ਨਾਲ ਟ੍ਰੀਟ ਕਰਕੇ ਬਿਜਾਈ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਇਲਾਜ
ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, 60 ਕਿਲੋ ਗੋਬਰ ਖਾਦ ਵਿੱਚ 2.5 ਕਿਲੋ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਬਾਇਓ ਫੰਗੀਸਾਈਡ (ਟ੍ਰਾਈਕੋਡਰਮਾ ਸਪੀਸੀਜ਼ ਅਧਾਰਤ) ਮਿਲਾ ਕੇ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰੋ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅਨਵਰਤ ਕੰਦੂਵਾ, ਕਰਨਾਲ ਬੰਟ ਆਦਿ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
ਦੀਮਕ ਨਿਯੰਤਰਣ
ਇਹ ਇੱਕ ਸਮਾਜਿਕ ਕੀਟ ਹੈ ਅਤੇ ਬਸਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਾਮੇ (90 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ), ਸਿਪਾਹੀ 2-3 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ, ਇੱਕ ਰਾਣੀ, ਇੱਕ ਰਾਜਾ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਲੋਨੀ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਜਾਂ ਪੂਰਕ ਘੱਟ ਵਿਕਸਤ ਨਰ ਅਤੇ ਮਾਦਾ ਇੱਕ ਬਸਤੀ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੇ, ਖੰਭ ਰਹਿਤ, ਪੀਲੇ ਰੰਗ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਕਮਾਦ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕਿਸਮਾਂ ਅਤੇ ਅੰਤਰ-ਫ਼ਸਲਾਂ ਬਾਰੇ ਪੂਰਾ ਵੇਰਵਾ
ਇਲਾਜ
ਖੜ੍ਹੀ ਫਸਲ ਵਿੱਚ ਦਿਮਕ ਦੇ ਸੰਕ੍ਰਮਣ ਉੱਤੇ ਕਲੋਰਪਾਈਰੀਫਾਸ 20. ਈ.ਸੀ. 2-3 ਲੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਦੀ ਦਰ ਨਾਲ ਸਿੰਚਾਈ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਜਾਂ ਰੇਤ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਵਰਤੋ। ਬੀਵੇਰੀਆ ਬਾਸੀਆਨਾ 2.5 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ 60-70 ਕਿਲੋ ਸੜੀ ਗੋਬਰ ਦੀ ਖਾਦ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾ ਕੇ 10 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਛਾਂ ਵਿੱਚ ਢੱਕ ਕੇ ਰੱਖੋ, ਨਾਲ ਹੀ ਬਿਜਾਈ ਸਮੇਂ ਇਸ ਨੂੰ ਰੂੜੀ ਵਿੱਚ ਪਾ ਕੇ ਬਿਜਾਈ ਕਰੋ।
ਚੂਹਿਆਂ ਦਾ ਨਿਯੰਤਰਣ
ਚੂਹੇ ਕਣਕ ਦੀ ਖੜ੍ਹੀ ਫ਼ਸਲ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਫ਼ਸਲ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਦੋ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਚੂਹਿਆਂ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਦਾ ਕੰਮ ਸਮੂਹਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਫਲਤਾ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
ਇਲਾਜ
ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਲਈ ਜ਼ਿੰਕ ਫਾਸਫਾਈਡ ਜਾਂ ਬੇਰੀਅਮ ਕਾਰਬੋਨੇਟ ਦੇ ਬਣੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਦਾਣੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ।
ਜ਼ਹਿਰੀਲਾ ਦਾਣਾ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਤਰੀਕਾ
ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਜ਼ਿੰਕ ਫਾਸਫਾਈਡ, ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦਾ ਤੇਲ ਅਤੇ 48 ਹਿੱਸੇ ਦਾਣਿਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਦਾਣੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਚੂਹਿਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਕੋਪ ਨੂੰ ਵਧਣ ਤੋਂ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕ੍ਰਿਸ਼ੀ ਜਾਗਰਣ ਪੰਜਾਬੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਰਹੋ...
Summary in English: Protection of Crops from the pests, rats and weeds, increase crop yield