Punjab Agriculture Ludhiana
ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਪਰਾਲੀ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹੀ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਪੰਜਾਬ ਐਗਰੀਕਲਚਰਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (ਪੀਏਯੂ) ਨੇ ਕਈ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਬਣਾਈਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਅਤੇ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਕੜੀ ਵਿੱਚ ਪੀਏਯੂ ਦੇ ਫਾਰਮ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਅਤੇ ਪਾਵਰ ਇੰਜਨੀਅਰਿੰਗ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਸਮਾਰਟ ਸੀਡਰ ਨਾਮ ਦੀ ਮਸ਼ੀਨ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਹੈਪੀ ਸੀਡਰ ਅਤੇ ਸੁਪਰ ਸੀਡਰ ਦਾ ਸੁਮੇਲ ਹੈ।
ਇਹ ਮਸ਼ੀਨ ਪਰਾਲੀ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਅਤੇ ਖੇਤ ਨੂੰ ਵਾਹੁਣ ਲਈ ਛੋਟੇ ਬਲੇਡਾਂ, ਬੀਜ-ਖਾਦ ਪ੍ਰਣਾਲੀ, ਨਵੀਂ ਕਿਸਮ ਦੇ ਡਿਸਕ ਸਪ੍ਰੈਡਰ ਅਤੇ ਬੀਜ ਨੂੰ ਮਿੱਟੀ ਨਾਲ ਢੱਕਣ ਲਈ ਰੋਲਰ ਨਾਲ ਲੈਸ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਪਰਾਲੀ ਦੇ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਬਾਕੀ ਬਚੀ ਪਰਾਲੀ ਨੂੰ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਦੇ ਉੱਪਰ ਫੈਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮਸ਼ੀਨ ਨਾਲ ਬੀਜੀ ਗਈ ਕਣਕ ਦਾ ਝਾੜ ਹੈਪੀ ਸੀਡਰ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਅਤੇ ਸੁਪਰ ਸੀਡਰ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਹੈ।
ਸਮਾਰਟ ਸੀਡਰ 15 ਤੋਂ 20 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਪਰਾਲੀ ਨੂੰ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬੀਜ ਨੂੰ ਇੱਕ ਇੰਚ ਡੂੰਘਾਈ ਤੱਕ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਛੱਡ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਕਣਕ ਦੇ ਬੀਜ ਦੇ ਤੂੜੀ 'ਤੇ ਡਿੱਗਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਬਰਾਬਰ ਅੰਕੁਰਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਖਾਸੀਅਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ 45 ਤੋਂ 50 ਹਾਰਸ ਪਾਵਰ ਸਮਰੱਥਾ ਵਾਲੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਟਰੈਕਟਰ ਨਾਲ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਸੁਪਰ ਸੀਡਰ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਲਈ 55 ਤੋਂ 60 ਹਾਰਸ ਪਾਵਰ ਸਮਰੱਥਾ ਵਾਲੇ ਟਰੈਕਟਰ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਇੱਕ ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਘੰਟੇ ਵਿੱਚ ਕਣਕ ਦੀ ਬਿਜਾਈ
ਸਮਾਰਟ ਸੀਡਰ ਮਸ਼ੀਨ ਇੱਕ ਘੰਟੇ ਵਿੱਚ 5.5 ਲੀਟਰ ਡੀਜ਼ਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਏਕੜ ਰਕਬੇ ਵਿੱਚ ਕਣਕ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਸੁਪਰ ਸੀਡਰ ਇੱਕ ਘੰਟੇ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 0.75 ਏਕੜ ਵਿੱਚ ਬੀਜਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸੱਤ ਤੋਂ ਅੱਠ ਲੀਟਰ ਡੀਜ਼ਲ ਦੀ ਖਪਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਪੀਏਯੂ ਦੇ ਫਾਰਮ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਮੁਖੀ ਡਾ: ਮਹੇਸ਼ ਨਾਰੰਗ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਮਸ਼ੀਨ ਦੀ ਕਾਰਜ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਸੁਪਰ ਸੀਡਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ, ਤੇਲ ਦੀ ਖਪਤ ਹੈਪੀ ਸੀਡਰ ਅਤੇ ਸੁਪਰ ਸੀਡਰ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਤਜ਼ਰਬਿਆਂ 'ਚ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਸਮਾਰਟ ਸੀਡਰ ਨਾਲ ਬੀਜੀ ਗਈ ਕਣਕ ਦੀ ਝਾੜੀ ਸੁਪਰ ਸੀਡਰ ਨਾਲੋਂ ਚਾਰ ਫੀਸਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਹੈ ਸਮਾਰਟ ਸੀਟਰ
ਹੈਪੀ ਸੀਡਰ ਖੇਤ ਨੂੰ ਵਾਹੇ ਬਿਨਾਂ ਕਣਕ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਸੁਪਰ ਸੀਡਰ ਖੇਤ ਨੂੰ ਵਾਹੁਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਬੀਜਦਾ ਹੈ। ਦੋਵਾਂ ਲਈ 55 ਤੋਂ 60 ਹਾਰਸ ਪਾਵਰ ਦੇ ਟਰੈਕਟਰ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਡੀਜ਼ਲ ਦੀ ਖਪਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਪਰਾਲੀ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਬੀਜੀ ਕਣਕ ਦਾ ਝਾੜ ਇੱਕੋ ਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਦਾਣੇ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਰਲਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਪਰਾਲੀ 'ਤੇ ਡਿੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਬੀਜ ਜਲਦੀ ਉਗ ਨਹੀਂ ਪਾਉਂਦੇ। ਡਾ: ਮਹੇਸ਼ ਨਾਰੰਗ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਅਜਿਹੀ ਮਸ਼ੀਨ ਦੀ ਲੋੜ ਸੀ, ਜੋ ਖੇਤ ਨੂੰ ਵੀ ਵਾਹੁਵੇ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਟਰੈਕਟਰ ਯਾਨੀ 45 ਤੋਂ 50 ਹਾਰਸ ਪਾਵਰ ਦੇ ਟਰੈਕਟਰ ਨਾਲ ਚਲ ਸਕੇ। ਸਮਾਰਟ ਸੀਡਰ ਇਸ ਲੋੜ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਮਸ਼ੀਨ ਦੀ ਕੀਮਤ 1 ਲੱਖ 90 ਹਜ਼ਾਰ
ਡਾ: ਮਹੇਸ਼ ਨਾਰੰਗ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕੁਝ ਉਤਪਾਦਕ ਪੀਏਯੂ ਸਮਾਰਟ ਸੀਡਰ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਲੁਧਿਆਣਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਮਸ਼ੀਨ ਦੀ ਕੀਮਤ ਕਰੀਬ 1 ਲੱਖ 90 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਹੋਵੇਗੀ। ਮਸ਼ੀਨ ਮਹਿੰਗੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਪੀਏਯੂ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਇਸ ਲਈ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਬਸਿਡੀ ਦੇਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਮਸ਼ੀਨ ’ਤੇ ਵੀ ਹੋਰਾਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਵਾਂਗ ਸਬਸਿਡੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ। ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਜਲਦੀ ਹੀ ਇਸ 'ਤੇ ਸਬਸਿਡੀ ਮਿਲਣ ਲਗੇਗੀ । ਹੁਣ ਜੋ ਕਿਸਾਨ ਇਸ ਨੂੰ ਖਰੀਦਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਪੀਏਯੂ ਦੇ ਫਾਰਮ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਵਿਭਾਗ ਜਾਂ ਪੀਏਯੂ ਦੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ੀ ਵਿਗਿਆਨ ਕੇਂਦਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਖੁਸ਼ਖਬਰੀ ! ਹੁਣ 900 ਰੁਪਏ ਦਾ ਸਿਲੰਡਰ ਮਿਲੇਗਾ ਸਿਰਫ 587 ਵਿੱਚ
Summary in English: PAU made smart seeder on which subsidy will be given
