Wheat Procurement: ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਭਾਰਤੀ ਖੁਰਾਕ ਨਿਗਮ (FCI) ਰਾਹੀਂ ਕਣਕ ਦੀ ਖਰੀਦ ਵਿੱਚ ਅਪ੍ਰੈਲ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ 32 ਫੀਸਦੀ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਧੇ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਖਰੀਦੀ ਗਈ ਮਾਤਰਾ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਖਰੀਦ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ 1 ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸ ਸਾਲ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਖਰੀਦ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ 31 ਮਾਰਚ ਤੱਕ 0.26 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ (ਐਮਟੀ) ਦੀ ਖਰੀਦ ਕੀਤੀ।
ਅਧਿਕਾਰਤ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 1 ਮਾਰਚ ਤੋਂ 3 ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੱਕ ਕਣਕ ਦੀ ਖਰੀਦ 0.59 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਰਹੀ, ਜੋ ਇੱਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ 0.35 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਤੋਂ 67 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵੱਧ ਹੈ। ਇਹ ਸਰਕਾਰ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਜਨਕ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ 3 ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੱਕ ਆਮਦ 1.29 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਸੀ, ਜੋ ਇਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ 1.49 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਨਾਲੋਂ 13.5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਘੱਟ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਆਮਦ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤਤਾ 46 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੈ, ਜੋ ਇੱਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ 24 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸੀ।
ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਹੁਣ ਤੱਕ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਣਕ ਦੀ ਖਰੀਦ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇੱਥੇ 0.58 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਕਣਕ ਦੀ ਖਰੀਦ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਜੋ ਹੁਣ ਤੱਕ ਕੀਤੀ ਗਈ ਕੁੱਲ ਖਰੀਦ ਦਾ 98 ਫੀਸਦੀ ਹੈ। ਵਪਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ 3-4 ਦਿਨਾਂ 'ਚ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਮੰਡੀਆਂ 'ਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਕੀਮਤ 2,150-2,160 ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ 2,234 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰ ਕਣਕ ਦੇ 2,275 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਦੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਸਮਰਥਨ ਮੁੱਲ 'ਤੇ 125 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਬੋਨਸ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ।
ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 125 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਬੋਨਸ ਦੇਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਹੁਣ ਤੱਕ ਇੱਥੇ 0.14 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਕਣਕ ਦੀ ਆਮਦ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚੋਂ 9703 ਟਨ ਕਣਕ ਦੀ ਖਰੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਖਰੀਦ ਕੇਂਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪੁੱਜੀ 38,209 ਟਨ ਕਣਕ ਵਿੱਚੋਂ 2,706 ਟਨ ਕਣਕ ਦੀ ਖਰੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕੇਂਦਰੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ ਭਲਾਈ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਅਗਮਾਰਕਨੈੱਟ ਪੋਰਟਲ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਮੰਡੀਆਂ ਵਿੱਚ 0.33 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ, ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ 0.18 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਅਤੇ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ 1.42 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਕਣਕ ਦੀ ਆਮਦ ਹੋਈ ਹੈ।
ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਾਲ 1 ਤੋਂ 3 ਅਪ੍ਰੈਲ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਆਮਦ (ਖਰੀਦ ਕੇਂਦਰਾਂ 'ਤੇ) ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਖਰੀਦ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤਤਾ 73 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸੀ, ਜੋ ਇੱਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਮਿਆਦ ਵਿੱਚ 37 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸੀ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2023-24 ਦੇ ਪੂਰੇ ਖਰੀਦ ਸੀਜ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਖਰੀਦ ਕੇਂਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਆਈ ਕਣਕ ਵਿੱਚੋਂ 85 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਖਰੀਦ ਕੀਤੀ ਸੀ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Crop Protection Tips: ਪੱਕੀਆਂ ਕਣਕਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲੱਗਣ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਰੱਖੋ ਇਨ੍ਹਾਂ 10 ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ
ਰਿਕਾਰਡ ਪੈਦਾਵਾਰ ਦਾ ਪੂਰਵ ਅਨੁਮਾਨ
ਬਾਜ਼ਾਰ ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਜੇਕਰ ਮੌਜੂਦਾ ਰੁਝਾਨ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ ਤਾਂ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਨਾਲੋਂ ਕਣਕ ਦੀ ਖਰੀਦ ਵਿੱਚ 30 ਫੀਸਦੀ ਵਾਧਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਖੁਰਾਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਤਹਿਤ ਦੋ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਚਾਵਲਾਂ ਦੀ ਕਟੌਤੀ ਅਤੇ ਬਦਲੀ ਦੀ ਆਪਣੀ ਅਸਲ ਵੰਡ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕੇਂਦਰ ਨੇ 2023-24 ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ 34.15 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਕਣਕ ਖਰੀਦਣ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਸੀ। ਜਿਸ ਵਿੱਚੋਂ ਸਰਕਾਰ ਸਿਰਫ਼ 2 ਕਰੋੜ 62 ਲੱਖ ਟਨ ਕਣਕ ਹੀ ਖਰੀਦ ਸਕੀ ਹੈ। ਜਦੋਂਕਿ 2022-23 ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰੀ ਪੂਲ ਲਈ 44.4 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਦੇ ਟੀਚੇ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਸਿਰਫ 18.8 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਦੀ ਖਰੀਦ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ 2023-24 ਫਸਲੀ ਸਾਲ (ਜੁਲਾਈ-ਜੂਨ) ਲਈ 112.02 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਉੱਚੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਕਣਕ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਹੈ। ਖੁਰਾਕ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ 1 ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਸਾਲ ਵਿੱਚ 37.29 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵੀ ਖਰੀਦ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਹੈ। ਕੇਂਦਰ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ 13 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਕਣਕ, ਹਰਿਆਣਾ ਅਤੇ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੋਂ 8 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੋਂ 6 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਅਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਤੋਂ 2 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਕਣਕ ਦੀ ਖਰੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
Summary in English: Wheat procurement may increase by 30% in India this year, know what preliminary data say?