Mukhyamantri Bagwani Bima Yojana
ਜਦੋਂ ਕਿਸਾਨ ਸਖਤ ਮਿਹਨਤ ਕਰਕੇ ਫਸਲਾਂ ਉਗਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਖਰਾਬ ਮੌਸਮ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਆਫ਼ਤ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਬਰਬਾਦ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਸਥਿਤੀ ਬਹੁਤ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਪਰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕੇਂਦਰ ਅਤੇ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰਾਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਕਈ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਚਲਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਹੜੀਆਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਬਰਬਾਦ ਹੋਈਆਂ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਭਰਪਾਈ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਕੜੀ ਵਿੱਚ, ਹਰਿਆਣਾ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਯੋਜਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਬਾਗਬਾਨੀ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਖਰਾਬ ਮੌਸਮ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਆਫਤਾਂ ਕਾਰਨ ਫਸਲਾਂ ਦੇ ਹੋਏ ਨੁਕਸਾਨ ਦਾ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਨਾਮ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਬਾਗਬਾਨੀ ਬੀਮਾ ਯੋਜਨਾ (Mukhyamantri Bagwani Bima Yojana) ਹੈ। ਇਸ ਸਕੀਮ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 21 ਸਬਜ਼ੀਆਂ, ਫਲ ਅਤੇ ਮਸਾਲੇ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ. ਇਸਦੇ ਨਾਲ, ਇਹ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਕੁਦਰਤੀ ਆਫ਼ਤਾਂ ਦੇ ਜੋਖਮ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਬਾਗਬਾਨੀ ਬੀਮਾ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ (Purpose of Chief Minister Horticulture Insurance Scheme)
ਇਹ ਸਕੀਮ ਬਾਗਬਾਨੀ ਫਸਲ ਬੀਮਾ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਉੱਚ ਜੋਖਮ ਵਾਲੀਆਂ ਬਾਗਬਾਨੀ ਫਸਲਾਂ (Horticultural Crops) ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ, ਜਦੋਂ ਕਈ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਭਾਰੀ ਵਿੱਤੀ ਨੁਕਸਾਨ ਸਹਿਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸਦੀ ਭਰਪਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਯੋਜਨਾ ਵਿੱਚ ਬੀਮਾ ਕਵਰ (Insurance cover in the plan)
ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਜੇਕਰ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਮਸਾਲੇ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਵਿੱਚ ਨੁਕਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ 30 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣਗੇ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਫਲਾਂ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਨੂੰ 40 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਦੀ ਬੀਮਾ ਰਾਸ਼ੀ ਮਿਲੇਗੀ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਮਸਾਲੇ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਦੇ ਲਈ 2.5 ਫੀਸਦੀ ਯਾਨੀ 750 ਰੁਪਏ ਦੇਣੇ ਪੈਣਗੇ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਫਲਾਂ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਲਈ, ਇੱਕ ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਅਦਾ ਕਰਨੇ ਪੈਣਗੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਅਤੇ ਨੁਕਸਾਨਾਂ ਦੀਆਂ 4 ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਦਾ ਸਰਵੇਖਣ 25, 50, 75 ਅਤੇ 100 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੋਵੇਗਾ।
ਵਿਕਲਪਿਕ ਹੈ ਇਹ ਯੋਜਨਾ (Plan is optional)
ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਮੇਰੀ ਫਸਲ ਮੇਰਾ ਬਯੋਰਾ ਪੋਰਟਲ (Meri Fasal Mera Byora Portal) 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਫਸਲ ਅਤੇ ਖੇਤਰ ਦੀ ਰਜਿਸਟਰੀ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨੀ ਪਏਗੀ। ਇਹ ਸਕੀਮ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਖੇਤਰ 'ਤੇ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ, ਫਸਲ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਖੇਤਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਲਈ ਬਜਟ ਵਿਵਸਥਾ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਅਕਤੂਬਰ ਮਹੀਨੇ ਲਈ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਬਾਗਬਾਨੀ ਕਾਰਜ
Summary in English: If the vegetable crop is ruined, then the state government will pay compensation
