Long Melon Cultivation: ਖੀਰੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਕੜੀ ਦੂਜੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕੱਦੂ ਜਾਤੀ ਫਸਲ ਹੈ। ਇਹ ਘੱਟ ਲਾਗਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਚੰਗਾ ਮੁਨਾਫਾ ਦੇ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਗਰਮੀ ਦਾ ਮੌਸਮ ਹੁਣ ਸਿਖਰਾਂ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਚ ਕਕੜੀ ਦੀ ਮੰਗ ਵੀ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਸ ਦੀ ਖੇਤੀ ਵਿਗਿਆਨਕ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਦੁੱਗਣਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਕੜੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਨਕਦੀ ਫਸਲ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜ਼ੈਦ ਦਾ ਮੌਸਮ ਇਸ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਢੁਕਵਾਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਜਨਵਰੀ ਦੇ ਅੱਧ ਅਤੇ ਫਰਵਰੀ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਲਗਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਗਰਮੀ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਫਲ ਆਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਣ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਕਕੜੀ ਦੀ ਬਹੁਤ ਮੰਗ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸਾਨ ਇਸ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰਕੇ ਵਾਧੂ ਆਮਦਨ ਕਮਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਤਾਂ ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਕੜੀ ਦੀ ਉੱਨਤ ਖੇਤੀ ਕਿਵੇਂ ਕਰੀਏ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Black Zucchini: ਕਾਲੀ ਤੋਰੀ ਦੀ ਇਹ ਕਿਸਮ ਦਿੰਦੀ ਹੈ 200 ਕੁਇੰਟਲ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਝਾੜ, ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਬੱਲੇ-ਬੱਲੇ
ਕਕੜੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਦਾ ਸਹੀ ਤਰੀਕਾ
ਮਿੱਟੀ
ਰੇਤਲੀ ਦੋਮਟ ਮਿੱਟੀ ਕਕੜੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਜੈਵਿਕ ਪਦਾਰਥ ਸਹੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਪਾਣੀ ਦੀ ਨਿਕਾਸੀ ਦਾ ਯੋਗ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਜਲਵਾਯੂ ਅਤੇ ਤਾਪਮਾਨ
ਇਸ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਦੇ ਉਗਣ ਲਈ, 20 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤਾਪਮਾਨ ਉਚਿਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਬੂਟਾ 25 ਤੋਂ 35 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤਾਪਮਾਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਧਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਫੁੱਲ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਾਪਮਾਨ 'ਤੇ ਡਿੱਗਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦਾ ਪੌਦਾ ਤਪਸ਼ ਵਾਲੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਧਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਹਜ਼ਾਰੀ ਨਿੰਬੂ ਦੀ ਖੇਤੀ 'ਚ ਲੱਖਾਂ ਦਾ ਮੁਨਾਫਾ, ਸਿਰਫ 100 ਰੁਪਏ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੋ ਖੇਤੀ
ਕਕੜੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਸੁਧਰੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ
ਕਿਸੇ ਵੀ ਫ਼ਸਲ ਦੇ ਚੰਗੇ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ ਸਹੀ ਬੀਜ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਕਕੜੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਵੀ ਉੱਨਤ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਉੱਨਤ ਕਿਸਮਾਂ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹਨ:
ਜੈਨਪੁਰੀ ਕਕੜੀ: ਇਹ ਕਕੜੀ ਦੀ ਇੱਕ ਉੱਨਤ ਕਿਸਮ ਹੈ ਜਿਸ ਤੋਂ 150 ਤੋਂ 180 ਕੁਇੰਟਲ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਝਾੜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਫਲ ਸਾਧਾਰਨ ਲੰਬਾਈ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਅਰਕਾ ਸ਼ੀਤਲ: ਕਕੜੀ ਦੀ ਇਹ ਕਿਸਮ ਹਲਕੀ ਪੀਲੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਫੁੱਟ ਲੰਬੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ 200 ਕੁਇੰਟਲ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਝਾੜ ਦੇ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਪੰਜਾਬ ਸਪੈਸ਼ਲ: ਇਹ ਕਿਸਮ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੂਬਿਆਂ ਲਈ ਚੰਗੀ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਫਲ ਹਲਕਾ ਪੀਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਕਿਸਮ ਜਲਦੀ ਪੱਕਣ ਵਾਲੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ 200 ਕੁਇੰਟਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਝਾੜ ਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਦੁਰਗਾਪੁਰੀ ਕਕੜੀ: ਇਸ ਦੇ ਫਲ ਹਲਕੇ ਪੀਲੇ ਰੰਗ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਧਾਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਉਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਅਗੇਤੀ ਪੱਕਣ ਵਾਲੀ ਕਿਸਮ 200 ਕੁਇੰਟਲ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਝਾੜ ਦੇ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਲਖਨਊ ਅਰਲੀ: ਇਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸਵਾਦਿਸ਼ਟ ਅਤੇ ਨਰਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ 150 ਕੁਇੰਟਲ ਝਾੜ ਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Multi Cropping: ਕਿਸਾਨ ਭਰਾਵੋਂ ਗੰਨੇ ਦੇ ਨਾਲ ਲਗਾਓ ਇਹ 5 ਫਸਲਾਂ, ਘੱਟ ਸਮੇਂ 'ਚ ਪਾਓ ਚੰਗਾ ਮੁਨਾਫਾ
ਖੇਤ ਦੀ ਤਿਆਰੀ
ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਖੇਤ ਵਿੱਚੋਂ ਬੇਲੋੜੇ ਨਦੀਨਾਂ ਨੂੰ ਹਟਾਓ ਅਤੇ ਕਾਸ਼ਤਕਾਰ ਨਾਲ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਲ ਕਰੋ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਢਿੱਲੀ ਕਰਨ ਲਈ ਰੋਟਾਵੇਟਰ ਚਲਾਓ ਅਤੇ ਫਿਰ ਫੱਟੀਆਂ ਲਗਾ ਕੇ ਖੇਤ ਨੂੰ ਪੱਧਰਾ ਕਰੋ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਜਬਾਹਾ ਤਿਆਰ ਕਰੋ।
ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਤਿਆਰੀ
ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਨਰਸਰੀ ਵਿੱਚ ਪੌਦੇ ਤਿਆਰ ਕਰੋ। ਇੱਕ ਹੈਕਟੇਅਰ ਲਈ 2.5 ਤੋਂ 3 ਕਿਲੋ ਬੀਜ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਪੌਦੇ 20 ਤੋਂ 25 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਰਜਬਾਹੇ 'ਤੇ ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਕਰੋ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਆਲੂ ਦੀ ਨਵੀਂ ਕਿਸਮ ਤੋਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਕਮਾਲ ਦਾ Profit, 80 ਦਿਨਾਂ 'ਚ 400 ਕੁਇੰਟਲ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਝਾੜ
ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਖਾਦ
ਆਖ਼ਰੀ ਹਲ ਵਾਹੁਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 10 ਤੋਂ 15 ਟਰਾਲੀ ਗੋਬਰ ਦੀ ਖਾਦ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਅਤੇ 150 ਕਿਲੋ ਐਨਪੀਕੇ ਖਾਦ ਬੂਟੇ ਨੂੰ ਲਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪਾਓ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਫੁੱਲ ਆਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 25 ਕਿਲੋ ਯੂਰੀਆ ਖਾਦ ਪਾਓ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਝਾੜ ਵਧਦਾ ਹੈ।
ਸਿੰਚਾਈ
ਕਕੜੀ ਦੇ ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਬੀਜਣ ਦੁਆਰਾ ਟਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਬੀਜਣ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਸਿੰਚਾਈ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ ਕਕੜੀ ਦੀ ਸਿੰਚਾਈ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਫਲ ਅਤੇ ਫੁੱਲ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਲਕੀ ਸਿੰਚਾਈ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਵਾਢੀ ਅਤੇ ਕਮਾਈ
ਕਕੜੀ ਦੀ ਕਟਾਈ 80 ਤੋਂ 90 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਕਕੜੀ ਦੇ ਫਲਾਂ ਦੀ ਕਟਾਈ ਸਹੀ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਦੇ ਨਰਮ ਫਲਾਂ ਦੀ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮੰਗ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਕਿਸਾਨ 1 ਹੈਕਟੇਅਰ ਵਿੱਚ ਕਕੜੀ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਬੀਜਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ 200 ਕੁਇੰਟਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਝਾੜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਕਿਸਾਨ ਨੂੰ 100 ਦਿਨਾਂ 'ਚ 4 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਮੁਨਾਫਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
Summary in English: Profit of lakhs in 100 days from long melon, yield more than 200 quintals per hectare