ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸਦਾ ਲਾਭ ਵੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਬਦਲਦੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਬਦਲਾਅ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਵਧੇਰੇ ਆਮਦਨੀ ਲਈ ਕਿਸਾਨ ਹੁਣ ਰਵਾਇਤੀ ਫਸਲਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਨਕਦੀ ਫਸਲਾਂ ਵੱਲ ਰੁਚਿਤ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਹੀ ਇੱਕ ਫਸਲ ਹੈ ਧਨੀਆ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਕਿਸਾਨ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਮੋਟੀ ਰਕਮ ਕਮਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਦਰਅਸਲ, ਧਨੀਆ ਦੇ ਨਾਲ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਚੀਜ਼ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ ਇਸ ਨੂੰ ਵੇਚ ਕੇ ਆਮਦਨੀ ਦਾ ਸਰੋਤ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਨਾਲ ਹੀ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਫਸਲਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਘੱਟ ਮਿਹਨਤ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਧਨੀਆ ਦੀ ਫਸਲ 35-40 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵੇਚਣ ਦੇ ਲਾਇਕ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿਸਾਨ ਇਸ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਦੋ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਹਰੇ ਧਨੀਆ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਮਸਾਲੇ ਵਜੋਂ ਵੇਚਣ ਲਈ,ਦੋਵਾਂ ਵਿਚ ਕਾਫ਼ੀ ਮੁਨਾਫਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਈ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਖੇਤੀ (Farming is done in many states of India)
ਧਨੀਆ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਈ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਪੰਜਾਬ, ਹਰਿਆਣਾ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਰਾਜਸਥਾਨ, ਗੁਜਰਾਤ, ਬਿਹਾਰ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ, ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਧਨੀਆ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਤਾਪਮਾਨ ਘੱਟ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਉੱਚ ਤਾਪਮਾਨ ਵਿਚ ਉਪਜ ਚੰਗੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕੁਝ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸੂਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦੇ ਨਾਲ, ਹੀ ਕਿਸਾਨ ਇਸ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਸ ਸਮੇਂ, ਉਤਪਾਦਨ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਕੀਮਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ. ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਪੌਲੀ ਹਾਉਸ ਵਿੱਚ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਿਸਾਨ ਸਾਰਾ ਸਾਲ ਧਨੀਆ ਉਗਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਧਨੀਆ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਚੀਜ਼ਾਂ (Important things for the cultivation of coriander)
ਅਕਤੂਬਰ-ਨਵੰਬਰ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਧਨੀਆ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਚੰਗਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਝਾੜ ਦੋਮੱਟ , ਮੱਟੀਆਰ ਅਤੇ ਕੱਛਾਰੀ ਭੂਮੀ ਵਿਚ ਚੰਗਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਧਨੀਆ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਦੂਸਰੀ ਜਮੀਨ 'ਤੇ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਬਸ ਜਲ ਨਿਕਾਸੀ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਖੇਤ ਦੀ ਜੋਤੀ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਾ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਮਿੱਟੀ ਜਿੰਨੀ ਭੁਰਭੁਰੀ ਰਹੇਗੀ, ਧਨੀਆ ਦਾ ਵਾਧਾ ਉੱਨਾ ਹੀ ਵਧੀਆ ਹੋਵੇਗਾ।
ਤੁਸੀਂ ਇਕ ਤੋਂ ਦੋ ਹਲ ਵਾਹੁਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੋਬਰ ਦੀ ਖਾਦ ਪਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਰਸਾਇਣਕ ਖਾਦਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਿਜਾਈ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਧਨੀਆ ਦੇ ਬੀਜ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਰਗੜ ਕੇ ਤੋੜ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਭਿਓ ਕੇ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਸੁੱਕਾ ਕੇ ਬੀਜ ਸਕਦੇ ਹੋ ਇਸ ਢੰਗ ਨਾਲ ਬਿਜਾਈ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਉਗ ਆਉਣਾ ਚੰਗਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਧਨੀਏ ਦੀਆਂ ਉੱਨਤ ਕਿਸਮਾਂ (Advanced varieties of coriander)
ਵਧੀਆ ਪੈਦਾਵਾਰ ਲਈ, ਬਿਹਤਰ ਬੀਜ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਮੋਰੋਕਨ , ਸਿਪੋ ਐਸ 33, ਪੰਤ ਧਨੀਆ, ਗਵਾਲੀਅਰ ਧਨੀਆ, ਸੀਐਸ -6, ਸਿੰਧੁ , ਪੰਤ ਹਰਿਤੀਮਾ, ਆਰਸੀਆਰ ਅਤੇ ਗੁਜਰਾਤ ਧਨੀਆ ਵਰਗੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਚੁਣ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਖੇਤਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਬੀਜਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨਾ ਵਧੇਰੇ ਲਾਭਕਾਰੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਬਿਜਾਈ, ਨਦੀਨਾਂ ਅਤੇ ਸਿੰਚਾਈ ਬਾਰੇ ਜਾਣੋ (Know about sowing, weeding and irrigation)
ਬਿਜਾਈ ਲਈ ਇੱਕ ਕਤਾਰ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਕਤਾਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 25 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਉਹਦਾ ਹੀ, ਪੌਦੇ ਤੋਂ ਪੌਦੇ ਦੀ ਦੂਰੀ ਨੂੰ 5 ਤੋਂ 10 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਰੱਖਣਾ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਵਾਧੇ ਲਈ ਵਧੀਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੂਟੀ ਲਾਉਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਨਦੀਨਾਂ ਬਾਹਰ ਕੱਡਣ ਤੇ ਝਾੜ 'ਤੇ ਚੰਗਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਧਨੀਆ ਦੀ ਫਸਲ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਾਣੀ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦੀ. ਹਾਲਾਂਕਿ ਕਿਸਾਨ ਲੋੜ ਅਨੁਸਾਰ ਸਿੰਚਾਈ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਦੋ ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਹੋਵੇਗੀ ਕਮਾਈ (Will earn up to two lakh rupees)
ਧਨੀਆ ਦੇ ਪੌਦੇ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ ਲਗਭਗ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਤੁਸੀਂ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿਚ ਹਰੀ ਧਨੀਆ ਵੇਚ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਸ ਦੀ ਮੰਗ ਬਹੁਤ ਚੰਗੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਧਨੀਆ ਦੀ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਕਰ ਰਹੇ ਕਿਸਾਨ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੇ ਉਹ ਹਰੇ ਧਨੀਆ ਵੇਚ ਰਹੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਹ ਇੱਕ ਏਕੜ ਵਿੱਚ ਦੋ ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਕਮਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਵੱਖ ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਮਾਈ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ :- ਇਹ 5 ਰੁੱਖ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਲੱਖਾਂ-ਕਰੋੜਾ ਸਿਲੰਡਰ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਆਕਸੀਜਨ
Summary in English: Cultivation of coriander can be profitable, in short time income can be in lacs