ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 46 Pesticides 'ਤੇ ਲਗਾਈ ਪਾਬੰਦੀ, ਵੇਖੋ ਸੂਚੀ

ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 46 ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ

Pesticides Banned: ਸਰਕਾਰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਹਿੱਤ ਵਿੱਚ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਵੱਡਾ ਕਦਮ ਚੁੱਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੁਦਰਤੀ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਯਤਨ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸਦੇ ਲਈ ਕਈ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਈ ਗਈ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਪੂਰੀ ਖ਼ਬਰ...

ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਫਸਲਾਂ ਨੂੰ ਕੀੜਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕੁਝ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਵੀ ਫ਼ਸਲਾਂ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਵਿੱਚ ਕੈਮੀਕਲ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਫਸਲਾਂ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਈ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਆਓ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣੀਏ...

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Pesticides: ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 24 ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਕੀਤੀ ਜਾਰੀ

8 ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਰਜਿਸਟਰੇਸ਼ਨ ਲਈ ਵਾਪਸ

ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ 66 ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਬੰਦੀਸ਼ੁਦਾ ਹਨ, ਪਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਨਿਰਮਿਤ ਜਾਂ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪੂਰੀ ਸਮੀਖਿਆ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ 46 ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਆਯਾਤ, ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਵਰਤੋਂ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ 8 ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਈ ਗਈ ਹੈ। ਤਾਂ ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕਿਹੜੇ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਈ ਗਈ ਹੈ।

ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ:

● ਅਲਾਕਲੋਰ (Alachlor)
● ਐਲਡੀਕਾਰਬ (Aldicarb) (vide S.O. 682 (E) dated 17th July20001)
● ਐਲਡਰਿਨ (Aldrin)
● ਬੈਂਜ਼ੀਨ ਹੈਕਸਾਕਲੋਰਾਈਡ (Benzene Hexachloride)
● ਬੇਨੋਮਿਲ (Benomyl) (vide S.O 3951(E) dated 8th August, 2018)
● ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਸਾਈਨਾਈਡ (Calcium Cyanide)
● ਕਾਰਬੇਰਿਲ (Carbaryl) (vide S.O 3951(E) dated 8th August, 2018)
● ਕਲੋਰਬੈਂਜਿਲੇਟ (Chlorbenzilate) (vide S.O. 682 (E) dated 17th July 2001)
● ਕਲੋਰਡੈਨ (Chlordane)
● ਕਲੋਰੋਫੇਨਵਿਨਫੋਸ (Chlorofenvinphos)
● ਕਾਪਰ ਐਸੀਟੋਅਰਸੇਨਾਈਟ (Copper Acetoarsenite)
● ਡਾਇਜੋਨਨ (Diazinon) (vide S.O 3951(E) dated 8th August, 2018)
● ਡਾਈਬ੍ਰੋਮੋਕਲਰੋਪ੍ਰੋਪੇਨ (Dibromochloropropane) (DBCP) (vide S.O. 569 (E) dated 25th July1989)
● ਡਿਕਲੋਰਵੋਸ (Dichlorovos) (Vide S.O. 3951(E), dated 08.08.2018)
● ਡਿਲਡ੍ਰਿਨ (Dieldrin) (vide S.O. 682 (E) dated 17th July 2001)
● ਐਂਡੋਸਲਫਾਨ (Endosulfan)
● ਐਂਡਰਿਨ (Endrin)

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Government Initiative: ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਲਈ ਬਜਟ ਪਾਸ

● ਏਥਿਲ ਮਰਕਰੀ ਕਲੋਰਾਇਡ (Ethyl Mercury Chloride)
● ਏਥਿਲ ਪੈਰਾਥਿਆਨ (Ethyl Parathion)
● ਏਥਲੀਨ ਡਾਈਬ੍ਰੋਮਾਈਡ (Ethylene Dibromide) (EDB) (vide S.O. 682 (E) dated 17th July 2001)
● ਫੇਨਾਰਿਮੋਲ (Fenarimol) (vide S.O 3951(E) dated 8th August, 2018)
● ਫੇਨਥਿਓਨ (Fenthion) (vide S.O 3951(E) dated 8th August, 2018)
● ਹੇਪਟਾਕਲੋਰ (Heptachlor)
● ਲਿੰਡੇਨ (Lindane) (Gamma-HCH)
● ਲੀਨੁਰੋਨ (Linuron) (vide S.O 3951(E) dated 8th August, 2018)
● ਮੈਲਿਕ ਹਾਈਡ੍ਰਾਈਜ਼ਡ (Maleic Hydrazide) (vide S.O. 682 (E) dated 17th July 2001)
● ਮੇਨਾਜੋਨ (Menazon)
● ਮੈਥੌਕਸੀ ਏਥਿਲ ਮਰਕਰੀ ਕਲੋਰਾਈਡ (Methoxy Ethyl Mercury Chloride) (vide S.O 3951(E) dated 8th August, 2018)
● ਮਿਥਾਇਲ ਪੈਰਾਥੀਅਨ (Methyl Parathion) (vide S.O 3951(E) dated 8th August, 2018)
● ਮੇਟੋਕਸਯੂਰੌਨ (Metoxuron)
● ਨਾਈਟ੍ਰੋਫੇਨ (Nitrofen)
● ਪੈਰੈਕਵਾਟ ਡਾਈਮਿਥਾਇਲ ਸਲਫੇਟ (Paraquat Dimethyl Sulphate)
● ਪੇਂਟਾਕਲੋਰੋ ਨਾਇਟ੍ਰੋਬੇਂਜੀਨ (Pentachloro Nitrobenzene) (PCNB) (vide S.O. 569 (E) dated 25th July 1989)
● ਪੇਂਟਾਕਲੋਰੋਫੇਨੋਲ (Pentachlorophenol)
● ਫਿਨਾਇਲ ਮਰਕਰੀ ਐਸੀਟੇਟ (Phenyl Mercury Acetate)
● ਫੋਰਟ (Phorate) (Vide S.O. 3951(E), dated 08.08.2018)
● ਫਾਸਫੈਮੀਡੋਨ (Phosphamidon) (Vide S.O. 3951(E), dated 08.08.2018)
● ਸੋਡੀਅਮ ਸਾਈਨਾਈਡ (Sodium Cyanide) ( banned for Insecticidal purpose only vide S.O 3951(E) dated 8th August, 2018)*
● ਸੋਡੀਅਮ ਮੀਥੇਨ ਆਰਸੈਨੇਟ (Sodium Methane Arsonate)
● ਟੈਟਰਾਡੀਫੋਨ (Tetradifon)
● ਥਿਓਮੇਟਨ (Thiometon) (vide S.O 3951(E) dated 8th August, 2018)
● ਟੌਕਸਾਫੀਨ (Toxaphene) (Camphechlor) (vide S.O. 569 (E) dated 25th July 1989)
● ਟ੍ਰਾਈਜ਼ੋਫ਼ੋਸ (Triazophos) (Vide S.O. 3951(E), dated 08.08.2018)
● ਟ੍ਰਾਈਡਮੋਰਫ (Tridemorph) (vide S.O 3951(E) dated 8th August, 2018)
● ਟ੍ਰਾਈਕਲੋਰੋਐਸੇਟਿਕ ਐਸਿਡ (Trichloro acetic acid) (TCA) (vide S.O. 682 (E) dated 17th July 2001)
● ਟ੍ਰਾਈਕਲੋਰਫਾਨ (Trichlorfon) (Vide S.O. 3951(E), dated 08.08.2018)

ਜੈਵਿਕ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬਾਰੇ ਸਲਾਹ

ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਰਸਾਇਣਕ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਬਜਾਏ ਜੈਵਿਕ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਜੈਵਿਕ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਖਣਿਜਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਬਣਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਗੈਰ-ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਦਾ ਕੁਦਰਤ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਕੋਈ ਬੁਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ। ਇਹ ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਨੁਕੂਲ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜੈਵਿਕ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਦੀ ਮਹਿਕ ਵੀ ਕੈਮੀਕਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਬਿਲਕੁਲ ਵੱਖਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਸਰੋਤ: ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪੀ.ਆਈ.ਬੀ (PIB) ਤੋਂ ਲਈ ਗਈ ਹੈ।